این روزها مقامات عالی‌رتبه دولتی به اصفهان سفر کرده و از عزم دولت برای حل مشکل زاینده‌رود می‌گویند. مسوولان استانی این رفت‌و آمدها را به فال نیک گرفته و می‌گویند نیازی به برگزاری تجمع و اقداماتی از این دست نیست. اما روز پنج‌شنبه گذشته اصفهانی‌ها در کنار سی‌وسه پل تجمع کرده و خواستار توجه دولت به بحران گریبانگیر این رود حیاتی شدند. آنها نگران‌تر از آن هستند که به وعده مسوولان دل‌خوش کنند. بنا به گفته شاهدان عینی این تجمع بدون مجوز، با برخورد مناسب پلیس همراه بود، هرچند از حاضران خواسته شد تا محل را ترک کنند.
زاینده‌رود ما کو؟
مجوزی برای تجمع معترضان به بی‌آبی و خشک شدن زاینده‌رود صادر نشد تا شائبه امنیتی شدن مراسم خیلی‌ها را از رفتن به سی‌وسه پل منصرف کند؛ به خصوص وقتی وقتی استاندار هم در یک برنامه تلویزیونی از مردم خواست تجمع نکنند. با این حال رسانه‌ها از تجمع چند صد نفری خبر دادند. یک شاهد عینی به روزآنلاین می‌گوید که اگر دستور نیروی انتظامی به متفرق شدن نبود و تاکید بر بی‌مجوز بودن مراسم، جمعیت به بیش از ۵ هزار نفر می‌رسید. روزنامه شهروند هم تعداد حاضران را ۳ هزار نفر برآورد کرده است.
در دو سال گذشته اعتراضات بسیاری به خصوص از سوی کشاورزان استان اصفهان در اعتراض به بی‌آبی و پروژه‌های انتقال آب به استان‌های همجوار صورت گرفت که از جمله اعتراض کشاورزان شرق اصفهان در اسفند ماه سال ۹۱ به صورت خشونت‌آمیز سرکوب شد.
یک روز قبل از تجمع، معاون سیاسی و امنیتی استاندار اصفهان هم تاکید کرده بود که این تجمع مجوز ندارد و نیازی هم به برگزاری آن نیست چرا که “ درخواست کنندگان این تجمع هدفشان رساندن صدای تشنگی مردم و شهر اصفهان به مسئولان کشور بود که خوشبختانه با سفر معاون اول رئیس جمهور این موضوع به خوبی محقق شد و تصمیمات خوبی هم در این زمینه گرفته شد.”
رسول یاحی از احتمال سوءاستفاده برخی افراد سودجو گفته و تاکید کرده بود “نیروهای انتظامی و امنیتی با کنترل موضوع اجازه هرگونه سوءاستفاده به افرادی را که قصد دارند جو آرام استان را متشنج کنند نمی‌دهند.”
اما تجمع برگزار شد و برخی با در دست داشتن پلاکارد و برخی با کف زدن و سردادن شعار، اعتراض خود را ابراز کردند. از جمله پلاکاردهای در دست مردم اینها بود: “زاینده‌رود زنده باد – ما رودخانه شهرمان را زنده و جاری می‌خواهیم – زاینده‌رود زنده باد، اصفهان پاینده باد – دولت خدمتگذار، ما فقط آب می‌خواهیم” (عکس: 1 ، 2 ، 3 ، 4 ، 5 ، 6). بطری‌های خالی آب معدنی هم در دست برخی تجمع‌کنندگان دیده می‌شد و شعار “زاینده‌رود ما کو” هم که در این اواخر بسیار رایج و پرطرفدار شده، به کرات دیده و شنیده می‌شد(عکس: 1 ، 2).
در نهایت هم تجمع با امضای طوماری به پایان رسید(عکس: 1 ، 2 ، 3). شاهدان عینی برخورد نیروی انتظامی را به رغم نگاه امنیتی مسوولان، مناسب توصیف کرده‌اند(عکس). (فیلمی از تجمع)
قول‌های مساعد دولتی‌ها، انتقادهای وزیر نیرو
زاینده رود که نامش را از زندگی و زندگی‌بخشی گرفته است در سومین سال خشکسالی به سر می‌برد. این رود بزرگترین رودخانه فلات مرکزی ایران است. راهکارهای درپیش گرفته شده برای احیای این رود و جبران کم‌آبی در دولت گذشته باعث تشدید تنش میان دو استان اصفهان و چهارمحال بختیاری شده و اختلافات مدیران و مسوولان محلی تا دولت فعلی هم ادامه پیدا کرده است.
انتقال آب کارون به زاینده رود، یکی از این راهکارهاست. این طرح بسیار قدیمی است و در زمان حکومت پهلوی نیز در دستور کار قرار داشته است اما اجرای آن هم اکنون با حساسیت‌های امنیتی و تنش‌های قومی و منطقه‌ای همراه شده.
روز شنبه، ۸ شهریور ماه، سخنگوی دولت یازدهم که به مناسبت هفته دولت به اصفهان سفر کرده بود تاکید کرد دولت از هر طرحی که بتواند مشکل آب زاینده‌رود را رفع کند، حمایت خواهد کرد.
محمدباقر نوبخت همچنین گفت که “ در روزهای نخستین که برای رای اعتماد به مجلس رفته بودیم، آقای کامران[نماینده اصفهان] گفتند که برای مشکل زاینده‌رود به ۷۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که آن را به ایشان دادیم و در سفر چند وقت پیش من به اصفهان استاندار درخواست ۶۰ میلیارد تومان دیگر داشتند که فورا آن را به ایشان رساندیم.”
او اضافه کرد: “ تاکید رئیس جمهور نیز به بنده به عنوان معاونت برنامه‌ریزی این بوده که هر آنچه اعتبار برای احیای زاینده‌رود وجود داشته باید تخصیص یابد.”
وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هم یکی دیگر از اعضای کابینه است که به اصفهان سفر کرده. محمود واعظی در نماز جمعه این شهر از نگرانی “شخص رییس‌حمهوری” نسبت به خشکسالی زاینده‌رود خبر داد و ابراز امیدواری کرد این مشکل در زمان کوتاهی حل و فصل شود.
پیش از این دو نیز، اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهوری و حمید چیت‌چیان، وزیر نیرو اصفهان رفتند. جهانگیری در سفر کوتاه خود به مسوولان محلی قول “تشکیل ستاد ملی احیای حوضه آبریز زاینده‌رود” را داد و از مساعدت برای ادامه پروژه “تونل گلاب دو” گفت. این پروژه به دستور وزیر نیرو متوقف شده و قرار بود آبرسانی از استان‌های همجوار به اصفهان را انجام دهد. او همچنین عنوان کرد: “ هر ایرانی که مشکلات و خشکی زاینده‌رود را مشاهده کند، بی‌تردید متاثر خواهد شد، چراکه حیات اصفهان به زاینده‌رود وابسته است و حتما باید برای آن چاره‌ای اندیشیده شود.”
چیت‌چیان که از سوی نمایندگان استان اصفهان بارها تهدید به استیضاح شده، معتقد است که انتقال آب از استان‌های دیگر به اصفهان منطقی نیست.
او جلسه شورای اداری استان اصفهان تاکید کرد که “مردم اصفهان باید بدانند آوردن آب به اصفهان نباید دیگر استان‌ها را متضرر کند.”
وزیر نیرو از مدیریت غلط دولتی‌ها و مسوولان محلی انتقاد کرد و بحران بی‌آبی اصفهان را به استفاده‌های غیرقانونی از برداشت آب زیرزمینی و سطحی مربوط دانست نه کمبود اعتبار.
او همچنین خطاب به مسئولان اصفهان گفت: “چاره امروز زاینده‌رود مدیریت مصرف آب است. این منطقه منطقه شالی‌کاری نیست و بدانید تمام چاه‌ها چه در بالا دست و چه در پایین دست کنترل می‌شود و جلوی تمام اضافه برداشت‌ها در تمام استان های بالا دست و پایین دست و اصفهان گرفته می‌شود.”
نماینده اصفهان در مجلس، روز ۱۹ مرداد مدعی شده بود که “ وزیر نیرو در یک اقدام کاملا تعجب‌برانگیز و با تحریک برخی افراد، یک هلی‌کوپتر اختصاصی می‌گیرد و بدون اجازه استاندار، وارد استان اصفهان می‌شود و سراغ پروژه‌ای که برای تأمین آب شرب مردم استان بوده، می‌رود و آن را تعطیل می‌کند.” وزیر، بعدا دلیل این توقف را نداشتن مجوزهای زیست محیطی لازم عنوان کرد.
علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد و دارایی هم در اصفهان و در جریان یک سمینار به موضوع بحران آب و زاینده‌رود پرداخت: “به تعبیر رئیس جمهور اصفهان بدون آب قابل قبول نیست و حتما باید مشکل زاینده‌رود جدای از مشکل آب شرب این استان حل شود.”
این وزیر اصفهانی گلایه جالب توجهی هم داشت: “اصفهانی‌ها در دولت تدیبر و امید ۸ نماینده دارند به هر حال شاید آنچنان که شایسته بوده به استان خود در دولت نپرداختند. ما اصفهانی‌ها عادت کردیم در دولت بیشتر به مسائل انقلاب و کشور بپردازیم تا مسائل محلی استان خود. نتیجه آن هم ایجاد یک سری مشکلات و محدودیت ها برای اصفهان شده که امیدواریم این وضع دیگر ادامه نیابد.”
