با تشدید درگیری های خونین در سوریه، رویارویی ایران و آمریکا در زمینه بحران سوریه بیش از پیش نمایان می شود.
هفته پیش تهران یک نشست بین المللی برگزار کرد و خواستار گفتگویی “جدی و جامع” میان دولت سوریه و مخالفان شد در حالیکه وشنگتن ادعا کرد “رفتار ایران در سوریه مخرب است”.
رویارویی های دیپلماتیک نشان می دهد که مسائل سوریه نه تنها حاکی از تناقض میان دولت بشار اسد و شورشیان است بلکه محل درگیری منافع استراتژیک و منطقه ای آمریکا و ایران نیز هست.
ظرف دو سال گذشته، منطقه خاورمیانه شاهد تحولات اساسی و سقوط متحدان سنتی آمریکا، نظیر حسنی مبارک در مصر، بوده است.
این تغییرات، که از زمان اعلام تاریخ خروج نیروهای آمریکا از عراق و افغانستان و انتقال منافع استراتژیک آمریکا به منطقه آسیای جنوب شرقی، اتفاق افتاده است، همگی در راستای آنچه واشنگتن انتظار داشته نبوده است.
از یک سو آمریکا مایل نیست تحولات خاورمیانه و جنبش های این منطقه، اخلالی در استراتژی کلی آن ایجاد کند. از سوی دیگر آمریکا سعی دارد از این فرصت استفاده کرده و رژیم های ضد آمریکایی در منطقه را تغییر داده و نسل جدید از دولت های طرفدار آمریکا را در منطقه ایجاد کند.
با توجه به این نکته، آمریکا با هدف گرفتن سوریه، در واقع یک چشم هم به ایران دارد. در صورت سقوط دولت اسد، انزوای ایران بیشتر خواهد شد.
از نظر جغرافیای سیاسی، سوریه کلید آن چیزی است که به “محور مقاومت” معروف شده است: رشته ای از نیروهای ضد آمریکایی در منطقه شامل ایران، حزب الله لبنان و جنبش فلسطینی حماس. سقوط سوریه یقینا به سقوط این محور هم خواهد انجامید.
در حال حاضر هم شکاف هایی در این محور بوجود آمده است. حماس نشانه هایی از عدم سازگاری کامل با سوریه و ایران از خود نشان داده است. رهبران این جنبش از دمشق به مصر و قطر انتقال یافته اند و رسما از مخالفان دولت سوریه حمایت کرده اند.
در همین حال دستگیری اخیر برخی اعضای ارشد حزب الله که از اسد حمایت می کردند، سرنوشت این گروه لبنانی را در ابهام فرو برده است.
در نتیجه، تحولات سوریه بخصوص اهمیت زیادی برای ایران دارد، که سوریه را به چشم دریچه ای به سوی منطقه و متحدی در برابر آمریکا و اسرائیل می نگرد.
با ادامه بحران سوریه، نگرانی ایران هم بیشتر شده و در صدد میانجیگری و حل بحران سوریه بر آمده است.
به همین دلیل کوفی عنان، فرستاده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب برای حل بحران سوریه، پیشنهاد کرده بود که ایران نیز در یافتن راه حلی برای بحران سوریه شرکت داده شود.
لیکن شرکت ایران در این روند با مخالفت شدید آمریکا مواجه شد، که خود این سئوال را پیش می کشد: تهران تا کجا از اشتراک منافع خود با سوریه دفاع خواهد کرد؟
هرچند نقشه آمریکا در منطقه مبنی بر ایجاد متحدین جدید در خاورمیانه و سیاست جهانی این کشور کاملا تعریف شده است، وی نتایج اقدامات آمریکا همواره به نتایج پیش بینی شده نیانجامیده است، مانند نمونه عراق.
سوریه وزنه ای سنگین در بازی دومینوی خاورمیانه است و ایران منبع مهمی در تامین انرژی به حساب می آید. این دو کشور و خاورمیانه در کل، در برابر تحمیل قدرت آمریکا در منطقه مقابله می کنند.
آنها مایل هستند آینده خود را با دستان خود بسازند.
Bottom of Form
منبع: شین هوا – 11 اوت 2012
