نایب رییس “اتاق بازرگانی سوئیس و ایران” در تهران از وضعیت اقتصادی جمهوری اسلامی می گوید؛ و این درحالی است که محافل بازرگانی برای لغو تدریجی تحریم های بین المللی آماده می شوند.
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، ده روز پیش کمی قبل از آغاز دیدارهای دوجانبه با واشنگتن اظهار داشت که “دلمشغولی” ایالات متحده، تحریم علیه ایران است. درحالی که یک هفته دیگر برای ادامه مذاکرات هسته ای در نیویورک معین شده [در حاشیه برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل]، سازمان ملل براین باور است که کنگره آمریکا با هرگونه توافقی با تهران مخالف است، “زیرا باید تحریم ها را لغو کند”.
این اظهارات نشان دهنده کثرت و گستردگی موانعی است که در راه بازگشت ایران به اقتصاد بین المللی وجود دارد. با این حال، از زمان تحولات سیاسی در خاورمیانه به دنبال اقدامات جهادگرایان در عراق و سوریه، محافل بازرگانی خود را برای لغو تدریجی تحریم ها علیه ایران آماده می کنند. این روزنه امید که با توافق مقدماتی میان ایران و گروه شش کشور در مذاکرات ژنو در ماه نوامبر روشن شد، باعث شده تا از یک سال پیش تاکنون ده ها هیأت بازرگانی در این راستا به تهران سفر کنند.
موضع سوئیس چگونه است؟ شریف نظام مافی، نایب رییس اتاق بازرگانی ایران- سوئیس-، که ساکن تهران است، به سؤالاتی دراین زمینه پاسخ می دهد. او در واقع مدیر عامل شرکت “بولر” در ایران و کشورهای جنوب قفقاز است. این شرکت که مقر آن در شهر اوتسویل سوئیس قرار دارد، یکی از سازندگان اصلی ماشین آلات صنعتی برای تولید آرد، شکلات یا مواد غذایی برای حیوانات است. این مصاحبه را می خوانید.
از تابستان سال جاری صحبت از گشایش در اقتصاد ایران زیاد شده. وضعیت در تهران چگونه است؟
درحال حاضر خوش بینی در این زمینه به اوج خود رسیده؛ البته در صورتی که مذاکرات با گروه شش کشور به توافق منجر شود. البته شخصاً فکر می کنم که نتیجه این توافق پس از چندین ماه قابل رؤیت خواهد بود. نباید فراموش کنیم که مجموعه تحریم ها و همچنین لغو احتمالی آنها به ایالات متحده، تصمیمات سیاسی در این کشور، رأی نمایندگان و همچنین اقدامات قضایی بستگی دارد. بی شک تا عادی سازی روابط اقتصادی توسط کنگره آمریکا با جمهوری اسلامی یک راه طولانی در پیش است. تازه این درحالی است که مخالفت هایی با کاهش تحریم ها ازسوی بسیاری از لابی ها در واشنگتن در جریان است. به نظر من، این گروه ها دیر یا زود شاهد آن خواهند بود که تلاش هایشان بی نتیجه است؛ به ویژه به دلیل تهدید پیکارجویان دولت اسلامی که درحال چیدمان مجدد قلمروها در خاورمیانه هستند.
آیا پیشروی جهادگرایان در عراق و سوریه می تواند باعث شود تا آمریکا با دشمن دیرینه خود متحد شود و این اتحاد تا جایی پیش رود که ایران به صحنه اقتصاد بین المللی بازگردد؟
این سناریوی خوش بینانه ای است که همه در تهران به آن امید دارند. البته از یک سال پیش که حسن روحانی به قدرت رسیده، وضعیت اقتصادی کم کم به سوی ثبات پیش می رود؛ به عنوان مثال، ارزش پول رایج این کشور در برابر دلار بیشتر از این سقوط نکرد. البته به نظر من، گفتن این نکته که پیشروی دولت اسلامی و همچنین بحران اوکراین باعث خواهد شد تا واشنگتن با ایران متحد شود، کاملاً اشتباه است. ایالات متحده این توان را دارد که چندین جبهه را بدون کمک کسی مدیریت کند.
آیا سفر نمایندگان چند ملیتی و رؤسای شرکت ها بیشتر شده؟
بله سفرها آغاز شده. ما اخیراً پذیرای هیأت های بزرگی از روسیه و چین بودیم. فراموش نکنیم که این کشور یکی از آخرین مکان های بکری است که تقریباً مارک های غربی در آن حضور ندارند. به شرکت های سوئیسی نگاه کنید: تنها نستله، هولسیم و بولر طی سال های اخیر توانسته اند شعبات خود را حفظ کنند. این وضعیت با فرصت هایی ازسوی ۷۷ میلیون ایرانی که همچنین دارای سطح خوبی از تحصیلات هستند و تمایل بسیاری برای داد و ستد دارند، توأم گشته. درواقع دو طرف مکمل یکدیگر خواهند بود؛ ما آن چیزی را که شما تولید می کنید نداریم و برعکس. من به عنوان مثال به این فکر می کنم که ایران می تواند به طور کامل نیازهای سوئیس در رابطه با انرژی را تأمین کند؛ به ویژه اینکه درحال حاضر تردیدهای بسیاری درخصوص تأمین گاز ازسوی روسیه وجود دارد.
آیا هیأت های سوئیسی نیز به صورت گسترده به ایران می آیند؟
فعلاً شرکت های سوئیسی به شکلی محتاطانه به تهران می آیند تا تماس هایی برقرار سازند. اکثریت آنها همچنان در انتظار پیشرفت های دیپلماتیک ایران با ایالات متحده نشسته اند.
چگونه تحریم های اقتصادی بین المللی باعث شده فعالیت های روزمره در ایران تحت الشعاع قرار گیرند؟
مشکل اصلی به پرداخت ها و مبادلات مالی مربوط می شود. بانک های سوئیسی به دلیل تحریم های وضع شده ازسوی ایالات متحده علیه ایران، محدودیت های شدیدی را اعمال می کنند و همین مسأله باعث شده تا انجام هرگونه مبادله ای پیچیده شود.
گروه بولر چهار دهه است که در این کشور حضور دارد. شما چگونه توانستید به فعالیت های خود ادامه دهید و پرداخت های خود را در چنین شرایطی دریافت کنید؟
ابتدا باید بگویم که ما در حوزه محصولات کشاورزی فعالیت می کنیم و رویکردهای آمریکا این بخش را شامل نشده. به همین دلیل توانستیم حضور خود را در ایران حفظ کنیم. البته موانع در زمینه های دیگر در این کشور بسیار است. به عنوان مثال، ما باید هر سفارش جدیدمان را در وزارت اقتصادی در برن به تصویب برسانیم. تمامی شرکت های سوئیسی حاضر در ایران باید این گام ها را بردارند. و با توجه به اینکه گشایش اعتبار وجود ندارد، پرداخت ها در اکثریت بانک های بزرگ بین المللی بسیار پیچیده شده.
آیا تحریم های بین المللی بزرگ ترین مشکل برای اقتصاد ایران هستند؟ اگر این طور است، آیا لغو تحریم ها باعث یک رشد اقتصادی ناگهانی در ایران خواهد شد؟
خیر. درواقع هشت دهم فعالیت های اقتصادی ایران در داخل کشور انجام می شود، بدون اینکه ارتباطی با خارج داشته باشد. این تحریم ها به هیچ وجه تنها عامل تأثیرگذار بر رکود اقتصاد ایران نبوده اند. به مانند دیگر کشورهای بزرگ درحال پیشرفت، فساد مالی یک مشکل اساسی است و محافل بازرگانی باید به شکلی روزمره با این مقوله دست و پنجه نرم کنند. این مشکلات بسیار بیشتر از پیامدهایی است که تدابیر اتخاذ شده در واشنگتن به همراه داشته است. اگر می بینیم که وضعیت اقتصادی این کشور تا این حد وخیم است، به دلیل چنین مشکلاتی است، نه اعمال تحریم های بین المللی.
حتی در صورت ورود ایران به عرصه بین المللی، مشکل بتوان شرایط اقتصادی ای ایجاد کرد که ستون های اصلی آن در دست محافل بر سر قدرت نباشد. درست است؟
هم آری هم خیر. آری، زیرا اقتصاد ایران با قوانین اقتصاد بازار آزاد فاصله زیادی دارد و همه چیز تحت کنترل مقامات و مسؤولان است. در این کشور همچنین نوعی اشراف سالاری وجود دارد که از چندین خانواده قدرتمند تشکیل شده؛ تا حدودی مشابه با روسیه، ولی نه با آن اقدامات جنایتکارانه ای که شاهدش بوده ایم. حالت این کشور بیشتر با خانواده ها و سلسله های بازرگانی آمریکای ۱۹۲۰ قابل مقایسه است که قراردادهای کلان می بستند. این وضعیت اغلب باعث پیچیده شدن شرایط برای شرکت های چند ملیتی می شود که به ایران می آیند. ولی خب زمانی که حمایت شریک محلی مناسب به دست آمد، درها گشوده می شوند.
لوتان، ۲۸ سپتامبر http://www.lavie.fr/actualite/monde/israel-se-prepare-t-il-a-une-guerre-contre-l-iran-28-08-2012-30161_5.phphttp://www.slate.fr/story/47317/toxicomanie-came-drogue-iran-teheran
