انتخاب حق تلویزیون؛ هماهنگی حق دولت

بهروز صمدبیگی
بهروز صمدبیگی

» اعلام نظر شورای نظارت در مورد مصاحبه روحانی

شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما در کشمکش پیش آمده میان دفتر رییس‌جمهور با صدا و سیما، به گونه‌ای اعلام نظر کرد که شائبه طرفداری از هیچ یک از طرفین پیش نیاید؛ هرچند خبرگزاری‌های رسمی کشور به نسبت نزدیکی‌شان با حسن روحانی یا عزت‌الله ضرغامی بخشی از نظر شورا را تیتر کردند.  

پس از اختلاف دولت و تلویزیون بر سر انتخاب یک مجری که تا مرز لغو شدن سومین گفت‌وگوی زنده تلویزیونی حسن روحانی پیش رفت و در نهایت منجر به تاخیر در پخش این گزارش تلویزیونی شد، عزت‌الله ضرغامی در نامه‌ای خطاب به ابراهیم رئیسی، رئیس شورای نظارت بر سازمان صداوسیما خواستار اعلام نظر این شورا شد.

شورای نظارت بر سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی هم عصر روز شنبه، ۱۹بهمن جلسه‌ای برگزار کرد که سه ساعت طول کشید. نظر مصوب این جلسه غیرعلنی را ابراهیم رئیسی عنوان کرد. او در اظهارنظر کوتاهی عنوان کرد که تاخیر در پخش مصاحبه “به هر دلیلی صورت گرفته باشد امر پسندیده ای نبود و با توجه به آمادگی مردم و عموم جامعه نسبت به شنیدن این مصاحبه ، باید در زمان خودش انجام می گرفت.”

او در پاسخ به سئوال مطرح شده از سوی ضرغامی هم تاکید کرد: “رسانه‌ها به ویژه رسانه ملی در انتخاب اعضا و کادر گفتگو محق هستند و طبیعتا باید از جانب صدا و سیما انتخاب شوند.”

رییس شورا تا اینجا تمام و کمال حق را به رییس سازمان صدا و سیما داده؛ همان تعبیری که رسانه‌هایی مثل فارس و تسنیم داشتند. اما رئیسی اضافه کرده است که “وقتی طرف مصاحبه شونده رئیس یکی از قوا باشند حتما امر هماهنگی با ایشان در انتخاب مجریان، امری ضروری است.” که این بخش برای رسانه‌هایی مثل ایرنا، اهمیت بیشتری داشت.

“شورای نظارت بر سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی” یک نهاد ۶ نفره است که با استناد به اصل ۱۷۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی تشکیل شده و مسوول نظارت بر رادیو و تلویزیون و ارائه گزارش به رهبر جمهوری اسلامی است. در حال حاضر، ریاست این شورا به عهده ابراهیم رییسی، نماینده قوه قضاییه است و بیژن نوباوه، نماینده مجلس در این شورا، به عنوان دبیر فعالیت می‌کند.

محمد جواد لاریجانی دیگر نماینده قوه قضاییه است و رمضان شجاعی کیاسری، نماینده دوم مجلس در این شوراست. رییس دولت یازدهم، عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور و حسام‌الدین آشنا را به عنوان نمایندگان دولت در این شورا معرفی کرده است که کار خود را از مهر ماه امسال آغاز کرده‌اند.

شجاعی کیاسری دیگر عضو این شوراست که با رسانه‌های مختلف مصاحبه و علاوه بر تکرار اظهارات رییس شورا، به دلیل مشکل و تاخیر به وجود آمده ابراز تاسف کرده “زیرا این موضوع با منافع ملی در تضاد و تعارض است. “

این نماینده مجلس و نائب رییس شورا در بخش دیگری از صحبت‌هایش که صراحت بیشتری دارد، چنین گفته: “با توجه به اینکه انتخاب مجریان کار تخصصی است، اصل بر این است که هماهنگی با رؤسای قوا در انتخاب عوامل انجام شود اما تصمیم نهایی در این باره با صدا و سیماست”.

 

صدا و سیما: روال ما قانونی و حرفه‌ای است

مدیر کل روابط عمومی سازمان صداوسیما نخستین مقامی بود که به خروجی جلسه واکنش نشان داد و پاسخ شورای نظارت بر صداوسیما را “در واقع تاکید مجددی بر روال قانونی و حرفه‌ای رسانه ملی از ابتدا تاکنون” توصیف کرد.

سیدتقی سهرابی با اشاره به گفت‌وگوهای محمود احمدی‌نژاد که تقریبا همه با اجرای مرتضی حیدری بود، گفت: “آن زمان هم هماهنگی کامل میان دولت و رسانه ملی بود. رسانه ملی در هر دوره‌ای با دولت تعامل دارد و این تعامل در همه حوزه‌ها سازنده‌ بود، آن موقع هم همین تعامل وجود داشت و این طور نبود انتخاب‌ها یک طرفه باشد و کاملا صد در صد از طرف آقای احمدی‌نژاد باشد.”

به گفته او، این بار مجریان انتخابی ریاست‌جمهوری، محمد کاظم روحانی‌نژاد و ندا سپانلو بوده‌اند که از سوی صدا و سیما با آنها موافقت می‌شود اما “معلوم شد خانم سپانلو به دلیل مشکلاتی که در مصاحبه اول برای ایشان پیش آوردند؛ علیرغم اصرار زیاد این مسئولیت را نپذیرفته بودند.”

مدیر کل روابط عمومی صداوسیما توضیح داد: “در ساعات پایانی به طور غیر رسمی مطلع شدیم که فرد دیگری بدون هماهنگی جایگزین شده است که از نظر حرفه‌ای و رسانه‌ای مناسب گفت‌وگو با رئیس جمهور محترم نبود. این مسئله به اطلاع خود ایشان هم رسید و توقع بر این بود که مسئولان رسانه‌ای نهاد رئیس‌جمهور حداقل ضوابط قانونی را مراعات می‌کردند.”

پیش از این حسین فریدون، دستیار ویژه رییس جمهوری علت تاخیر در پخش زنده را مخالفت رییس صدا و سیما با حضور مجری دوم عنوان کرده و گفته بود: “نامه ضرغامی به هیات نظارت اقدامی برای تطهیر عملکرد خود بوده است.”

 

منتقدان: صدا و سیما توهین کرد

ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت که نخستین بار از مشکل به وجود آمده و لغو گفت‌وگوی زنده تلویزیونی روحانی خبر داده بود، در روزهای گذشته به سراغ مدیران رسانه‌ای همسو رفته و نظرشان را در این زمینه پرسیده است.

مهدی رحمانیان، مدیر مسوول روزنامه شرق معتقد بود که این کار “کاملا اشتباه و سلیقه ای بود و حتی می توان نام آن را بدقلقی هم گذاشت”. به گفته او “به قطع یقین تشخیص رییس جمهوری بر تشخیص رییس رسانه ملی اولویت دارد.”

حسین عبداللهی، مدیر مسوول روزنامه آرمان هم تاخیر به وجود آمده را به “ توهین به رای مردم” تعبیر کرد و گفت که “رییس جمهور در سلسه مراتب اداری صداوسیما تعریف نمی شود بلکه فراتر از آن است، باید به جایگاه رییس جمهور احترام گذاشت.”

روزنامه اعتماد هم با محمد هاشمی گفت‌وگو کرده است که سابقه ۱۰ سال ریاست سازمان صدا و سیما را در کارنامه دارد. به گفته او “ هیچ ضابطه و قانونی در مورد انتخاب مجری برای گفت‌وگوهای رییس‌جمهور وجود ندارد و در این سال‌ها نیز همیشه کار بر اساس تفاهم بوده که جلو می‌رفته است.”

هاشمی گفته است: “در حال حاضر صدا و سیما یک داور بی‌طرف نیست… صدا و سیما برای بار اول نیست که چنین کاری را انجام می‌دهد. در مناظرات سال ۸۸ آمدند و به جای مناظره علیه یک جناح کیفرخواست صادر کردند. در غیاب جریان رقیب اتهامات زیادی به نامزدهای دیگر زدند و اجازه هم ندادند که کسی از خودش دفاع کند. حتی اگر کسی هم قصد پاسخ دادن داشت مجری چنین اجازه‌یی به آنها نمی‌داد. مجموعه این نوع مسائل و تجربه‌ها نشان می‌دهد که صدا و سیما نه تنها به عنوان داور بی‌طرف عمل نمی‌کند بلکه به عنوان یک طرف عمل می‌کند… مجموعه این عوامل از مصادیقی هستند که موجب شد رییس‌جمهور در مورد مجری گفت‌وگویش حساسیت نشان بدهد.”