در شرایطی که خونریزی ها در سوریه به شهر دمشق رسیده است، وزیر خارجه از مخالفان بشار اسد خواست برای حل اختلافات به ایران سفر کنند. همزمان سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی نیز از کشورهای منطقه به خاطر مسلح کردن مخالفان انتقاد کرده و سفیر بشار اسد در تهران در جریان همایشی در دفاع از حکومت سوریه، از ایستادن جمهوری اسلامی و سوریه در کنار یکدیگر سخن گفته است.
“موضوع سوریه باید به صورت سوری ـ سوری حل شود.” وزیر خارجه جمهوری اسلامی همزمان با گفتن این جمله از مخالفان رئیس جمهور سوریه دعوت کرد برای حل اختلافات با بشار اسد به تهران سفر کنند. وی که در حاشیه مراسم معارفه دبیر جدید مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با خبرنگاران سخن می گفت، خاطرنشان کرد: “جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد که با معارضه سوریه نشستی داشته باشد و معارضان را به ایران دعوت کند.”
در حالی که مخالفان بشار اسد از رد پای سپاه قدس جمهوری اسلامی در کشتار شهروندان سوریه خبر داده اند، علی اکبر صالحی گفته است: “ما این آمادگی را داریم که شرایط لازم را برای گفت‌وگوی بین معارضه و دولت سوریه فراهم و تسهیل کنیم.”
این اظهارات در حالی مطرح می شود که به نوشته رسانه های بین المللی، مخالفان اسد در پایتخت سوریه نیز به پا خاسته اند به گونه ای که ناظران درگیری های دو روز پیش در دمشق را شدیدترین نبرد میان نیروهای وفادار به بشار اسد و مخالفان، از زمان آغاز خیزش شهروندان سوریه در زمستان سال ۸۹ توصیف کرده اند. ۱۰۷ نفر شامل ۴۷ شهروند غیر نظامی در این درگیری ها کشته شده اند.
ورود خونین و تمام عیار دمشق به منازعات سوریه باعث شده دولت اسد و جمهوری اسلامی ـ از حامیان اصلی بشار اسد ـ نتوانند ادعاهای پیشین پیرامون حمایت تمام عیار شهروندان دمشق از رئیس جمهور این کشور را تکرار کنند. دمشق حدود دو میلیون نفر جمعیت دارد که ده درصد کل جمعیت این کشور را شامل می شود.
امید فراوانی هست
علی رغم تحولات اخیر، صالحی کماکان به متحد استراتژیک جمهوری اسلامی امید می بخشد: “حقایق دارد خودش را نشان می‌دهد و به نظر می آید در مجموع بشود گفت که نسبت به برون رفت بحران سوریه امید فراوان هست.”
در همین حال کوفی عنان ـ فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه ـ نیز که پس از قتل عام دویست تن از شهروندان سوریه در روستای تریمسه از این واقعه ابراز انزجار کرد، اینک به روسیه رفته تا از مقامات کرملین بخواهد فشار بیشتری به رژیم بشار اسد وارد کنند. مسکو نیز مانند تهران رغبتی به تحت فشار قرار دادن دمشق ندارد.
گفتنی است کوفی عنان دو روز پیش از وقوع کشتار تریمسه به تهران سفر کرده بود تا با صالحی و سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی دیدار کند.
حالا صالحی بدون اشاره به انتقادات اخیر عنان از بشار اسد گفته: “آقای کوفی عنان تاکنون با بی‌طرفی و عادلانه با این موضوع برخورد کرده و این موجب شده است که برخی کشورهای منطقه از این بابت ابراز نگرانی کنند که این جای تاسف دارد.”
از دید جمهوری اسلامی، ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ترکیه و کشورهای عربی منطقه قصد دارند با “پشتیبانی از تروریست ها” نظام بعث سوریه را به زانو در آورند. در همین راستا است که صالحی با اشاره به حل “سوری- سوری” بحران سوریه تصریح کرده است: “هیچ چیزی از بیرون تحمیل نشود و هیچ حکومتی نباید از بیرون تحمیل شود.”
انتقاد مهمانپرست از کشورهای منطقه
ناظران می گویند در حالی که حمایت مالی و نظامی جمهوری اسلامی از سرکوب مخالفان اسد، آنان را به شدت از سیاست های تهران خشمگین کرده، صالحی کوشیده است با دعوت از “معارضان” برای سفر به تهران و “مصالحه” از خشم آن ها بکاهد. البته دولت بشار اسد نیز که تاکنون شانزده هزار تن از مخالفان را کشته است برای کاهش فشار ها از گفتگو با مخالفان سخن می گوید. در آخرین مورد روز شنبه علی حیدر وزیر مشاور دولت سوریه در امور آشتی ملی گفته است مقامات رژیم بعث حتی حاضرند در بیروت ـ پایتخت لبنان- با مخالفان دیدار کنند. علی رغم حمام خونی که نظامیان و شبه نظامیان وفادار به بشار اسد در شانزده ماه اخیر در شهرها و روستاهای سوریه به راه انداخته اند، علی حیدر گفته است: “حل و فصل اوضاع امنیتی سوریه بدون حل سیاسی امکان‌پذیر نیست.” سخنان صالحی نیز در واقع تکرار همین جملات و ادامه سیاست های دمشق است.
روز شنبه رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه نیز در مصاحبه با روزنامه ایران- ارگان مطبوعاتی دولت ـ آمادگی جمهوری اسلامی برای “ایجاد ثبات و امنیت در همه کشورهای منطقه از جمله سوریه” را اعلام و طبق معمول از کشورهای منطقه به دلیل آنچه “ مسلح کردن گرو‌ه‌های مخالف” نامید انتقاد کرد.
گفتنی است اوایل خرداد امسال معاون فرمانده سپاه قدس در گفتگو با خبرگزاری ایسنا پرده از مداخله فیزیکی سپاه در کنترل خیزش شهروندان سوریه در دو سال اخیر برداشت. اسماعیل فانی که دست راست سردار قاسم سلیمانی محسوب می شود به خبرگزاری دانشجویان گفته بود: “وقتی که در سوریه نبودیم کشتارهای مردم آن توسط معارضین زیاد بود اما با حضور جمهوری اسلامی به طور فیزیکی و غیر فیزیکی جلوی کشتارهای بزرگ در سوریه گرفته شد.” این نخستین بار بود که یک مقام نظامی در جمهوری اسلامی صراحتا مشارکت در حوادث سوریه را تایید می کرد.
سوریه خط اول مقاومت
از سوی دیگر همزمان با اوج گیری دوباره فواره خون در جمهوری عربی سوریه، چهار روز پیش همایش حزب الله سایبر با عنوان سوریه – خط اول مقاومت در تالار سیدالشهداء تهران برگزار شد تا سخنرانان که همگی به حاکمیت نزدیک بودند، از سیاست های حاکمان دمشق دفاع کنند.
برای نمونه محمد حسن اختری، سفیر سابق جمهوری اسلامی در سوریه، بر “بی ریشه” بودن شهروندان مخالف بشار اشد تاکید و خاطرنشان کرده است: “مخالفان حکومت بشار قصد دارند سوریه را از خط مقاومت دور کنند.”
گفتنی اینکه اصلی ترین مهمان همایش مذکور حامد حسن بود. در حالی که بسیاری از دولت های جهان در اعتراض به کشتار شهروندان سوری، نمایندگان دیپلماتیک سوریه را از خاک کشورشان اخراج کرده اند، سفیر سوریه در تهران از تریبون “حزب الله سایبر” استفاده کرد تا از نوستالوژی رهبران رژیم بعث سوریه و حاکمان جمهوری اسلامی بگوید: “پس از انقلاب اسلامی ایران و قرار گرفتن مسئله فلسطین در رأس امور این کشور، غرب به وسیله صدام به ایران حمله کرد تا خط مقاومت را از بین ببرد، اما سوریه در مقابل اتحادیه عرب و غرب در کنار جمهوری اسلامی ایستاد. امروز نیز خونریزیهایی که در سوریه توسط سلفی های تندرو انجام میشود، از پشتیبانی همه جانبه عربستان، قطر و غرب برخوردار است. یعنی همان کشورهایی که در ابتدای انقلاب اسلامی ایران مقابل این کشور صف کشیدند. اما این وعده خداست که همانا پیروزی از آن حزب الله است.”
پیش بینی های “جالب”
اخیرا بسیاری از سایت های نزدیک به حکومت به انعکاس بخشی از مقاله نشریه نیویورکر روی آورده اند. آن ها با برگزیدن تیتر “پیش بینی جالب حافظ اسد درباره ایران” از قول این نشریه آمریکایی نوشته اند: “حافظ اسد، رئیس‌جمهور سابق سوریه درباره علت حمایت از تهران در جنگ ایران و عراق گفته بود، تاریخ ثابت خواهد کرد، در روزی که تمامی کشورهای عربی مقابل سوریه می‌ایستند، ایران تنها کشوری است که از دمشق حمایت می‌کند.”
حافظ اسد در سال ۱۹۷۱ با یک کودتای نظامی قدرت را در سوریه در دست گرفت و تا سال ۲۰۰۰ به عنوان رئیس جمهور مادام العمر در راس حزب بعث باقی ماند. او ژوئن آن سال در حالیکه با امیل لحود – همتای لبنانی خود- تلفنی حرف می زد سکته کرد تا با مرگ وی، قدرت به پسرش بشار اسد برسد.
گفتنی است در سال ۱۹۸۲ حافظ اسد خیزش مردم شهر حما علیه حکومت اش را برنتابید و با محاصره این شهر بین ۳۰ تا ۵۰ هزار نفر از شهروندان سوری را طی ۲۷ روز از پای در آورد. در آن زمان نیز جمهوری اسلامی که در جنگ با صدام و از حمایت اسد برخوردار بود، پیرامون قتل عام ده ها هزار نفری رژیم بعث سکوت کرد.
عباسی: بحرین خوب است، سوریه بد
با چنین تاریخچه ای حسن عباسی که نیروهای تندرو نظام وی را از “استراتژیست های” خود می دانند نیز در همایش “سوریه خط اول مقاومت” سخنرانی کرد تا خود را طرفدار خیزش شهروندان بحرین و مخالف انقلابیون سوریه معرفی کند: “انقلاب یعنی آن چیزی که مردم بحرین از صبح تا شب با دست خالی به دنبال آن هستند. اگر چنین تجمعی از مردم معارض دولت سوریه در کف خیابان‌ها دیدیم می‌توانیم بپذیریم که ادعای شما در مورد انقلاب مردمی در سوریه درست است اما این تروریسم علنی و عریان که القاعده به عنوان گروهکی که یک گلوله هم به سمت رژیم صهیونیستی نینداخته است در میان آن است تعجب برانگیز است.”
حسن عباسی البته پیرامون تظاهرات شهروندان حامی جنبش سبز که در سه سال اخیر به صورت مسالمت آمیز به خیابان ها آمده اما توسط سپاه و یا شبه نظامیان بسیج کشته و زخمی شده اند نظردیگری داردکه بارها بیان کرده است.
