درحالیکه تحریم های آمریکا و اروپا اقتصاد ایران را با بحران مواجه کرده است، این کشور روز شنبه رژیم قراردادی جدیدی را برای تولید و اکتشاف نفت برای اغوای هند به این کشور پیشنهاد کرد.
این پیشنهاد از سوی علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران در مذاکرات با سلمان خورشید وزیر خارجه هند در جریان نشست کمیسیون مشترک ایران و هند مطرح شد. همکاری در زمینه انرژی یکی از موضوعات این نشست بود.
به علت مشکلات ناشی از تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا، هند در یک ساله منتهی به ۳۱ مارس ۲۰۱۳، واردات نفت خود از ایران را ۲۶/۵ درصد کاهش داده است.
ایران معمولا تنها قراردادهای خدماتی به شرکت‌های خارجی پیشنهاد می کند و به آنها برای تلاششان در اکتشاف و تولید نفت یک نرخ قیمتی تثبیت نشده ارائه می دهد، اما قرارداد سهمی از تولید، مالکیت بخشی از نفت استخراج و تولید شده را نیز به شرکت خارجی می دهد و همچنین این آزادی را به آن شرکت می‌دهد تا سهم خود از نفت تولید شده را به هر کجا که می‌خواهد حمل کند.
قرارداد شرکت‌های نفتی هند برای استخراج گاز از بلوک گازی فارسی، قرارداد خدماتی است که در صورت تبدیل شدن به قرارداد رژیم سهم بری از تولید، هند می تواند به یک منبع عظیم 13 تریلیون فوت مکعبی گاز نزدیک شود.
صالحی در هنگام ارائه این پیشنهاد گفت که هند می تواند ایران را یک منبع قابل اعتماد تلقی کند.
هند در سال مالی ۱۳-۲۰۱۲، حدود ۱۳/۳ میلیون تن نفت خام از ایران وارد کرده که ۱۸/۱ میلیون تن کمتر از مدت مشابه سال پیش از آن بوده است. در حال حاضر، هند، پول نفت ایران را با سپرده گذاری در حسابی در بانک “یو‌بی سی اُ” هند، به روپیه پرداخت می کند.
ایران در مورد پرداخت‌ها به روپیه اعلام کرده است، پول اضافه سپرده گذاری شده در هند، می تواند در دیگر پروژه‌ها ازجمله پروژه‌های زیر ساختی این کشور سرمایه گذاری شود.
در بیانیه مشترکی که پس از مذاکرات میان مقامات دو کشور منتشر شد، تهران و دهلی نو بر اهمیت گسترش همکاری ها در توسعه روابط تجاری و بانکی تاکید کردند.
در این بیانیه آمده است: “بر اساس توافق دو طرف، چشم‌اندازهای سرمایه گذاری مشترک در دو کشور مورد مطالعه قرار خواهد گرفت؛ همچنین، تهران و دهلی نو با اشاره به توانمندی هایشان در بخش‌های صنعتی، توافق کردند تا همکاری هایشان را در این زمینه تنوع ببخشند”.
سلمان خورشید که با وزیر نفت ایران نیز دیدار داشت، خاطرنشان کرد: “ایران یک منبع اصلی انرژی در نزدیکی مرزهای هند است و می تواند نقش مهمی در تامین نیازهای انرژی این کشور ایفا کند.”
خورشید با تاکید بر اینکه هند مصمم است به واردات نفت خود از ایران ادامه دهد، گفت: “علی‌رغم مشکلات اخیر در رابطه با مکانیسم پرداخت‌ها، حمل و نقل و یافتن پوشش بیمه ای مناسب، هند تلاش زیادی انجام داده تا واردات نفت از ایران را ادامه دهد.”
وزیر خارجه هند تصریح کرد: “بخشی از این مسائل با همکاری دو طرف حل شده، اگرچه برخی از آنها همچنان حل نشده‌اند.”
این مقام هندی خاطر نشان کرد: “پرداخت پول نفت وارداتی از ایران در ماه‌های اخیر سخت‌تر شده و درحال حاضر، پرداخت‌ها باید با روپیه انجام گیرد.”
هند نگران عدم توازن تجاری “شدید” با ایران است، از این رو به دنبال راه‌هایی به منظور افزایش مبادلات تجاری با این کشور است. حجم مبادلات تجاری میان دو کشور حدود ۱۵ میلیارد دلار است که سهم صادرات هند، تنها حدود ۲/۵ میلیارد دلار است.
نفت بیشترین کالای وارداتی هند از ایران است. هند، بسیار تلاش می کند تا صادرات کالا به ویژه دارو و مواد غذایی به ایران را افزایش دهد.
بر این اساس،خورشید، در بخش دارو، یک چارچوب همکاری در زمینه صادرات دارو و در بخش منسوجات، پیشنهادی مبنی بر وضع تعرفه‌های ترجیحی برای واردات محصولات هندی به مقامات ایرانی پیشنهاد کرد.
همچنین وی از برگزاری یک نمایشگاه بین‌المللی منسوجات در تهران در ماه جاری خبر داد.
وزیر امور خارجه هند در مورد نرخ روپیه در برابر ریال گفت: “وجود سه نرخ برای ارز در ایران کمکی به حل مشکل نمی کند. وی درخواست کرد تا یک نرخ رسمی برای تعویض روپیه در برابر ریال تعیین شود.”
تایمز هندوستان، 4 مه