مکس بوت
شباهت های مذاکرات آمریکا و ایران با مذاکرات دولت ریگان و شوروی زیاد است. اما آیا حسن روحانی گورباچفی دیگر است- یک رهبر دیگر از حکومتی دیکتاتوری که به قول مارگارت تاچر آمریکا می تواند (و باید) با آن “معامله کند؟
یادمان باشد که گورباچف تنها به دنبال خلع سلاح اتمی آمریکا نبود. او قصد داشت در جامعه روسیه دست به اصطلاحات بزند. در دائره المعارف بریتانیکا، اهداف گورباچف چنین توصیف شده است:« با سیاست جدید او یعنی همان گلاسنوست (فضای باز)، فضای فرهنگی باز شد:آزادی بیان و اطلاعات به شکلی گسترده بوجود آمد؛ مطبوعات و تلویزیون ها اجازه پیدا کردند به شکل بی سابقه ای دست به انتقاد بزنند و میراث حکومت توتالیتر استالین بطور کامل از سوی دولت رد شد. طبق سیاست پرسترویکای گورباچف (اصلاحات اقتصادی) وی در اولین تلاش هایش برای دموکراتیک کردن نظام سیاسی شوروی، این کار را انجام داد؛ رقابت چند کاندیدایی و رای مخفی منجر به راهیابی آنان به احزاب و دولت شدند.
موفقیت این سیاست ها محدود بود زیرا بوروکراسی کمونیستی در برابر آن مقاومت می کرد اما تردیدی نیست که گورباچف به خارج از شوروی پیام می فرستاد که دوران سرکوب گذشته در کشورش به پایان رسیده است. از اولین روزی که در سال 1985 به ریاست جمهوری رسید تلاش کرد تا ارتش شوروی را از افغانستان بیرن ببرد و در سال 1989 به این هدف رسید.
در همان سال، شورش های اروپای شرقی بوقوع پیوست و گورباچف اجازه داد تا حکومت های کمونیستی از برلین شرقی تا ورشو، سقوط کنند. او بجای اینکه ارتش سرخ را برای سرکوب این شورش ها روانه کند، ارتش شوروی را بیرون آورد و اجازه داد تا دموکراسی رشد کند و جنگ سرد به پایان برسد.
آیا نشانه های مشابهی از تغییر عمیق در روحانی و رهبرش آیت الله خامنه ای، دیده می شود؟ به سختی.
در واقع خامنه ای فقط یک سخنرانی کرد که در آن اسرائیل را “ سگ نجس منطقه” خواند که “محکوم به انقراض” استو او همچنین آمریکا را متهم به “ اعمال غیر انسانی” مثل انداختن بمب اتمی درهیروشیما و ناکازاکی کرد. شاید باید از این”سخنان ناراحت کننده” همانطور که اوباما و دولتش می خواهند، باید چشم پوشی کرد حتی اگر سخنان ناراحت کننده هیتلر و استالین و مائو اغلب به نتیجه می رسید. اما هیچ نشانه ای که بشود به آن اشاره کرد، که نشان بده ایران راهی نرم تری را در پیش گرفته است، وجود ندارد.
مقامات رسمی دولت اوباما مشتاقانه به اظهارات منابع اطلاعاتی آمریکا رجوع می کنند که گفته اند روند غنی سازی اورانیوم در ایران کند شده است. اما باید دید که اطلاعات آنها در مورد ایران بهتر از اطلاعاتی است که در مورد سلاح های کشتار جمعی در عراق داده بودند یا نه. شاید همانطور که نخست وزیر اسرائیل، نتانیاهو به این نکته اشاره کرد، دلیل کند شدن روند غنی سازی این باشد که حکومت ملاها به اورانیوم مورد نیاز برای ساخت سلاح اتمی دست پیدا کرده است.
درحالیکه در سوریه، جایی که حکم افغانستان زمان شوروی را برای ایران دارد، هیچ نشانه ای از عقب نشینی ایران در قبال حمایت از حملات غیر انسانی بشار اسد به مردم سوریه وجود ندارد. برعکس، همه شواهد حاکی از آن است که حمایت ایران از حکومت اسد که بیشتر از طریق حزب الله لبنان صورت می گیرد، ادامه دارد. این درحالی است که سفارت ایران در بیرون روز شنبه مورد حمله انتحاری نظامیان سنی قرار گرفت. بیش از 100 هزار سوری کشته شده اند و این کشتار ادامه دارد.
هیچ نشانه ای از پایان جنگ حکومت ایران و مخالفانش نیز وجود ندارد. احمد شهید، فرستاده ویژه سازمان ملل در مورد حقوق بشر در ایران، اخیرا به سازمان ملل گزارش داده است که درحالی که ایران ده ها زندانی عقیدتی را آزاد کرده است اما همچنان صدها زندانی عقیدتی دیگر وجود دارند که غذا و آب و داروی کافی در اختیارشان قرار نمی گیرد.
احمد شهید، می گوید:« مجازات های غیر انسانی مثل سنگسار و قطع عضو همچنان اعمال می شود و یک سال 724 نفر اعدام شده اند که 150 نفر در سه ماه آخری که روحانی رئیس جمهور شده است، اعدام شده اند. از ژانویه 2013 در حدود 15 روزنامه نگار دستگیر شده اند و 67 کافی ننت در ماه ژوئیه تعطیل شده است و 5 میلیون وب سایت مسدود شده است.»
آخر اینکه اقلیت های مذهبی از جمله بهایی ها، مسیحی ها، سنی ها و دراویش، با سختگیری های زیادی در مورد آزادی بیان و حقوقشان مواجه هستند و این درحالی است که اقلیت های قومی و زبانی و سایر اقلیت ها با نقض حقوقشان دست و پنجه نرم می کنند.
این محکومیت از سوی دیپلمات های اسرائیل یا نئوکان های آمریکایی که با ایران سر جنگ دارند، صادر نشده است. احمد شهید، وزیر امور خارجه سابق مالدیواست که در حال حاضر در دانشگاه نیویورک بروکلین کالج و دانشگاه اسکس انگلستان تدریس می کند و هیچ سابقه ضد ایرانی ندارد.
گزارش او در مورد نقض حقوق بشر درایران با مدارک و شواهد همراه است و نشان می دهد که روحانی و خامنه ای مانند گورباچف نیستند که در برابر سختگیری های بنیادین و نظام سرکوبگر سر تسلیم فرود آورند. آنها ممکن است بطور موقت برنامه های اتمی را در برابر برداشته شدن تحریم ها متوقف کنند اما هیچ نشانه ای وجود ندارد که مانند گورباچف که به جنگ سرد با غرب پایان داد، دست از برنامه های اتمی خود بطور کامل بردارند
منبع: لس آنجلس تایمز، 24 نوامبر
