پنجمین روز از ماه اکتبرمصادف است با سیزدهمین روز از ماه مهر ودرسالهای کبیسه باچهاردهمین روز از ماه مهر. این روز در سال ۱۹۶۶ از سوی سازمان جهانی یونسکو و با مشارکت سازمان جهانی کار به نام روز معلم نامگذاری شد. پس از اعلام مناسبت این روز، بسیاری از کشورها با حمایت یونسکو ضمن قانونمند کردن تسهیلاتی نوین برای معلمان، همه ساله این روز را به عنوان روز رسمی معلم جشن می گیرند..
“کمپین حمایت از معلمان دربند” به بهانه پاسداشت این روز باانتشار بیانیه ای در حمایت از معلمان دربند و دیگر معلمان ایرانی که به دلیل خواست های صنفی و مدنی خویش گرفتار فشارهای قضایی و امنیتی هستند، اعلام موجودیت کرد. در این بیانیه که همزمان با آغاز سال تحصیلی در ایران منتشر شد، از تمام کنشگران مدنی خواسته شده که از تاریخ هشتم تا چهاردهم مهرماه که مصادف با پنجم اکتبر روز جهانی معلم است پژواک صدای معلمان دربند باشند.
سنت روشنگری درمیان معلمان ایرانی با نام کسانی چون صمد بهرنگی، محمد بهمن بیگی، ابوالحسن خانعلی، فرزاد کمانگر، و… آمیخته است. مهرماه، موسم بذرپاشی برزمینی است که از چندین دهه پیش تا کنون به دست چنین معلمانی شخم خورده است.
مهرماه، موسم بازگشایی مدرسه وموسم استقبال معلمان از شاگردان جدید وشاگردان قدیمی است.
آنکه قدیمی است به امید دیداردوباره همکلاسی ها ومعلمانی آشنا قدم در مدرسه می گذارد. و آن تازه وارد با کنجکاوی آمیخته به نگرانی وارد حیاط مدرسه میشود. آنچه قرار است آن شاگرد تازه واردو نگران را آرام و ایمن سازد، حضور معلمی است که ایمن واستوار درانتظار اوایستاده تا که زمزمه های آموختنی اش را چونان آبی روان بر بستر تشنه ذهن او جاری سازد.
مهر ماه، موسم حضورتوامان معلم وشاگرد در محضرعلم و دانش است. حضوری که در فضایی آزاد و به دوراز اقتدارگرایی های سیاسی-ایدئولوژیک تضمینی بر شکوفایی فرهنگی نسل جوان کشورخواهد بود. دریغ که طبق آمار مندرج در بیانیه کمپین حمایت از معلمان هم اکنون بیش از چهل معلم در بند هستند وبسیاری از آنان طی هفت سال گذشته به علت برگزاری و شرکت در تجمعات صنفی تحت بازجویی قرار گرفته و محکوم به اخراج، تعلیق از خدمت و محدودیت های اداری شده اند.
روزجهانی معلم در پنجمین روزاز ماه اکتبر، به دلیل همزمانی با آغاز فصل بازگشایی مدارس می توانست برای ایرانیان نیز همچون دیگر مردمان جهان حال و هوایی ایمن و خوشایند داشته باشد. دریغ که این روزبرای اکثرایرانیان تجسم اندوهگین و اضطراب آور یک نقصان است : جای خالی معلمانی که نظام آموزشی کشور هیچ حرمتی برصداقت حضورآنان قائل نشد.
در حالی که ممنوعیت فعالیت آزادانه و مستقل انجمن صنفی معلمان مشکلاتی چون محرومیت ازتدریس، بی پناهی، تنگدستی و فشارهای امنیتی- قضایی رابرای معلمان دوچندان کرده است، نظام آموزشی کشور به جای حمایت و پشتیبانی از معلمان و مستخدمان دستگاه اداری خویش، همچون بخشی از دستگاه امنیتی قضایی وبی اعتنا به منافع استراتژیک آموزشی کشور عمل می کند. در مواجهه با چنین وضعیتی آنچه برعهده کنشگران جامعه مدنی است یافتن شیوه هایی برای حمایت از اعضای آن است. فقدان حضور انجمن ها و اتحادیه های صنفی، مسئولیتی مضاعف بردوش کنشگران جامعه مدنی نهاده است تا نسبت به نقض حقوق فردی و مدنی اصناف مختلف از جمله معلمان اعتراض های مدنی خویش را در اشکال مختلف نشان دهند. راه اندازی کمپین های حمایتی، ایجاد نهادهای آلترناتیو، اعلام همبستگی از طریق انتشار بیانیه ها، برپایی مراسم نمادین و…. شیوه هایی است مدنی در نمایش مسئولیت جامعه مدنی نسبت به آنچه بر اعضای آن می گذرد..
کمپین حمایت از معلمان، با تکیه به همراهی اعضای جامعه مدنی گامی است به سوی همصدایی و همدلی با یکی از مهم ترین بخش های آسیب دیده خانواده بزرگ جامعه مدنی ایران. در آستانه روز جهانی معلم، هم صدا با این کمپین و همراه با معلمان تلاشگر، یاد معلمان جان باخته، دربند و محروم از حقوق مدنی و صنفی را گرامی می داریم.
کلام آخر اینکه در ایران از سالها پیش، دوازدهمین روز ازماه اردیبهشت به عنوان روز معلم شناخته شده است. وجه تسمیه نامگذاری این روز، کشته شدن زنده یادابوالحسن خانعلی در تجمع اعتراضی معلمان در میدان بهارستان به سال ۱۳۴۰ بود. پس از انقلاب نیز کشته شدن آیت الله مرتضی مطهری دره‌مان روز به سال ۱۳۵۸، دلیل نامگذاری رسمی این روزبه یاد آن دو معلم شد. بدا روزی که یادآور دو کشته به اعمال خشونت باشد و خوشا روزهایی که حرمت معلم را در زمانه بی حرمتی به یاد آورد. ای کاش به جای سرکوب، بی حرمتی و بیگانه انگاشتن معلمان تلاشگر درایران، امنیت شغلی، اجتماعی و فردی آنان تامین می شد. ای کاش به جای تهدیدو تحجر، ، سنت روشنگری معلمان ایرانی ارج نهاده می شد وای کاش بزرگداشت هردوروز جهانی و ایرانی معلم به تاسیس و تقویت نهادهای صنفی و تشکل های جهانی معلمان در حمایت از مطالبات برحق آنان می انجامید.