دیدار اردوغان و احمدی نژاد به دلیل بالاگرفتن تنش ها در مرز ترکیه و سوریه لغو شد. ترکیه از شورشیان حمایت می کند، این درحالی است که ایران همواره حامی بشار اسد بوده است و ناتو را به دلیل دادن موشک های پاتریوت به ترکیه، آغازگر جنگ جهانی سوم می داند.
ایران پرچمدار مذهب شیعه است که در سال 1500 توسط صفویان به ایران آورده شد و ترکیه در حال حاضر بین اسلام سنی و دوران نو عثمانی است. این دو با وجود اختلافات، در حوزه اقتصادی همکاری می کنند: ترکیه گاز ایران را می خرد و بسیاری از کالاهای ایران از اتاق بازرگانی ترکیه تهیه می شود و میلیون ها ایرانی در این تجارت سهیم هستند.
درگذشته نیز این دو کشور با وجود اختلافات فرهنگی و متفاوت بودن دنیاهایشان، و با وجود اختلافاتی که بین امپراطوری عثمانی و ایران وجود داشت، تاثیر زیادی بر روی یکدیگر می گذاشتند.
فرهنگ ها در واقع سه گونه بودند، اسلام عرب که ترک ها و ایرانی ها بخش عرفانی و صوفیگری را از آن جداکرده و در جاهایی نتوانسته اند نقاط مشترک پیدا کنند: زبان، مراسم مذهبی و زندگی اجتماعی. ترک ها و ایرانی ها در کنار یهودی ها و مسیحیان داد و ستد های فرهنگی زیادی داشتند و اختلافات فرهنگی موجب تنش بین شان نبوده است.
دیدار احمدی نژاد و اردوغان قرار بود در یک شهر سمبولیک برگزار شود: قونیه، سرزمین دراویش چرخنده، جایی که جلال الدین رومی، شاعر بزرگ ایرانی، استاد تصوف در سال 1273 درگذشت. وی در شهر بلخ، قبله زرتشتیان، در افغانستان کنونی، متولد شد.
دو اتفاق بزرگ در زندگی رومی افتاد. اول دیدارش با شمس تبریزی در ایران که مرادش بود و به طرز مشکوکی در گذشت. دوم دیدار با ابن عربی متفکر بزرگ عرب و صاحب فرضیه “وحدت وجود” در دمشق بود. رومی به شکل زیبایی تصوف و معنویت شمس را با افکار روشنگر ابن عربی در هم می آمیزد.
رومی در قونیه سی هزار بیت شعر می سراید و تعداد زیادی کتاب تالیف می کند که در میان آنها دیوان شمس و مثنوی معنوی از همه مشهور تر است. اما کتابی که امروز برای ما بسیار مهم است، کتاب “ فیه ما فیه” است که مجوعه نقد و نظرات عرفانی او به زبان فارسی است.
اما آنچه مولانا را در جهان مشهور کرد “سماع” بود؛ مراسم رقص دراویش که در سال 2007 توسط یونسکو بعنوان میراث معنوی برسمیت شناخته شد.
از شرق تا غرب عاشقان رقص سماع، برای دیدن این مراسم به شهر قونیه می آیند. آلبرتو فابیو آمبروزیو، متخصص صوفیگری و عضو موسسه دومنیکن های استانبول این رقص را “خلسه- رومی” می نامد و می گوید که آنچه امروز از رقص دراویش مانده است، دراویشی هستند که در مکان های عمومی و سالن ها و نقاط توریستی به دور خودشان می چرخند و گوش هایشان به صدای سکه هاست؛ این رقص با آنچه خالق آن در سال های دور آموزش داده بود، متفاوت است.
رومی که ترک ها به او مولانا –سرور- می گویند در زمان مرگش در قونیه بسیار محبوب بود. در مراسم تدفین او بزرگمردان ادیان دیگر هم حضور داشتند، بخصوص مسیحیان و یهودیان. روایتی وجود دارد که می گوید: “یک گروه از کشیشان گفته اند که اگر مسلمانان بگویند، رومی، حضرت محمد زمانه ماست، ما نیز او را عیسی و موسی خود می نامیم.” جالب است که در ترکیه، بعد از اینکه آتاتورک به اسم لائیسم اخوت مذهبی را ممنوع کرد ،دراویش در بستر سنت دوباره متولد شدند و اردوغان روز 17 دسامبر، سالروز مرگ رومی را برگزار می کند و بازماندگان رومی چلبی ها به بیست و دومین نسل خود رسیده و میراث معنوی خود را بدست آورده اند.
ایل سوله 24 اوره، 16 دسامبر
