ناظران سیاسی گفتند، به نظر میرسد که ایران بخشی از ذخیره مواد حساس هستهای خود را به سوخت راکتور تبدیل کرده است که این زمان بیشتری برای مذاکرات در اختیار قدرتهای جهانی میگذارد.
ذخیره اورانیوم غنیشده در حد متوسط ایران، تحت نظارت دقیق غرب قرار دارد. اسرائیل تهدید کرده که در صورت شکست دیپلماسی برای حذف برنامه هستهای ایران و ذخیره مقدار لازم مواد برای ساخت بمب، به این کشور حمله نظامی خواهد کرد.
ایران گفته است برنامه هسته ای اش تنها برای تولید برق و مصارف پزشکی است. انتخاب حسن روحانی معتدل امیدها را برای به ثمر رسیدن مذاکرات ده ساله زیاد کرده است.
ایران از سال ۲۰۱۰ شروع به غنیسازی اورانیوم تا حد 20 درصد کرده است و بیش از ۲۴۰ تا ۲۵۰ کیلوگرم از آن را، که برای تولید سلاح لازم است، تولید کرده است.
اما ذخایرش را با تبدیل بخشی از گاز اورانیوم به پودر اکسید برای مصرف راکتور تحقیقاتی پزشکی پایینتر از خط قرمز اسرائیل نگه داشته است.
دیپلماتها گفتهاند که ممکن است ایران این تبدیلها را در ماههای آینده افزایش هم بدهد.
اگر این موضوع در گزارش آژانس هستهای که قرار است ۲۷ یا۲۸ - اوت انتشار یابد مورد تایید قرار گیرد، بدان معنی خواهد بود که تبدیل گاز 20 درصدی تولید ماهیانه ایران، که 15 کیلوگرم در ماه بوده است، کمتر خواهد شد.
یکی از دیپلماتها گفته است که در سه ماه گذشته ممکن است ذخیره کشور هیچ رشدی نداشته یا فقط مقدار کمی افزایش یافته باشد و گفت: “همه انتظار دارند مواد حساس به همین اندازه یا بیشتر تبدیل شود.”
اما او و دیگران هشدار دادند که این را به عنوان اقدامی از جانب رئیسجمهور جدید نبینند چون تبدیل اورانیوم از اواخر سال 2011 شروع شده است.
بنا به گزارش آژانس هستهای، ذخیره گاز اورانیوم 20 درصدی ایران در ماه مه به 182 کیلوگرم رسیده بود که از ماه فوریه 9 درصد افزایش داشته اما هنوز پایینتر از خط قرمز اسرائیل، که تنها قدرت هستهای منطقه است، قرار داشته است.
در حالیکه ممکن است تبدیل این مواد، تصمیم اسرائیل برای حمله به ایران را به تاخیر بیاندازد اما دیپلماتهای غربی میگویند ایران برای از بین بردن نگرانیها باید کارهای بیشتری انجام دهد. آنها اشاره کردهاند که پودر اکسید اورانیوم میتواند به سرعت دوباره تبدیل به گاز شود.
شش قدرت جهانی که با ایران مذاکره میکنند میخواهند این کشور غنیسازی 20 درصدی اورانیوم را متوقف کند و فعالیتهای سایت فوردو را که بیشتر این فعالیتها در آنجا انجام میشود به حالت تعلیق درآید.
روحانی که قبلا مذاکرهکننده هستهای ایران بوده و یکبار با توقف غنیسازی اورانیوم موافقت کرده وعده داده است که روابط با جهان خارج را بهبود بخشد و از تحریمهای بینالمللی بکاهد.
اما او بر حق پالایش اورانیوم برای ایران تاکید ورزیده و دولت خاطر نشان کرده که به ازای هرگونه توافق بر سر کاهش غنیسازی، انتظار کاهش تحریمها را دارد که اقتصاد متکی به نفت کشور را با مشکلات فراوانی روبرو کرده است.
منبع: رویترز - 17 اوت 2013