حضور رجب طیب اردوغان٬ نخست‌وزیر ترکیه در تهران٬ و دیدار وی با مقامات جمهوری‌اسلامی٬ در روزهای گذشته خبرساز شده است. برخی از رسانه‌های آمریکا و اسراییل٬ گفته‌اند که اردوغان حامل پیامی از سوی باراک اوباما برای رهبر جمهوری‌اسلامی بوده است.
در پایان این دیدار٬ انتقادات تند اردوغان از جمهوری‌اسلامی و تلاش تهران برای تغییر مکان مذاکرات هسته‌ای از استانبول به بغداد٬ باعث افزایش تنش‌ها شده است.
اردوغان٬ در تهران با مقامات بلندپایه جمهوری‌اسلامی گفتگو کرد و احمدی نژاد در جمع همراهان نخست وزیر ترکیه از آینده خوب روابط گفت و معاونش وعده دوبرابر شدن مبادلات بازرگانی دو کشور را در سال های آینده پیش کید اما وقتی اردوغان و همسرش برای زیارت مشهد به آن شهر رفتند و با سیدعلی خامنه‌ای که تعطیلات نوروزی هر سال خود را در زادگاهش می گذراند ملاقات کرد، تعارف ها پایان گرفت. در آن جا بود که خامنه ای تاکید کرد ایران از حمایت از سوریه دست برنمی دارد و هیچ طرح آمریکائی را هم نمی پذیرد. پیش از این اعلام شده بود که مذاکرات اردوغان در ایران پیرامون سوریه، برنامه هسته ای ایران و روابط اقتصادی دوکشور خواهد بود.
اردوغان در تهران بر حق جمهوری‌اسلامی برای داتشن برنامه هسته‌ای صلح‌آمیز تاکید کرده٬ اما پس از بازگشت به ترکیه و در واکنش به تلاش های ایران برای تغییر مکان مذاکرات با گروه ۱+۵ گفت که ایران در حال از دست دادن وجهه بین المللی اش است زیرا صداقت ندارد.
دلیل مخالفت مقام‌های جمهوری‌اسلامی با مذاکره در استانبول٬ برگزاری نشست “دوستان سوریه” در ترکیه اعلام شده است.
اما اردوغان درباره تصمیم جمهوری‌اسلامی در این زمینه گفته بود: “ایران در تغییر محل گفتگوهای هسته ای از استانبول به دمشق و بغداد، صادقانه عمل نمی کند و به دلیل نداشتن صداقت، ایران در حال از دست دادن وجهه بین المللی اش است. روشی که ایران برگزیده زبان دیپلماسی نیست، چیز دیگری است. که جای گفتنش اینجا نیست… پیشنهاد برای برگزاری مذکرات در دمشق و بغداد، فقط اتلاف وقت است و مذاکره ای صورت نخواهد گرفت. چون ایران می داند که طرفهای مقابل به دمشق یا بغداد نمی آیند”.
در واکنش به سخنان اردوغان٬ محمد اسماعیل کوثری، نایب رئیس کمیسیون سیاست خارجی و امنیت ملی مجلس، سیاست‌های ترکیه را “نابخردانه” خواند و گفت که اردوغان با موضع گیری‌های اخیرش جایگاه سیاسی خود را از دست داده است.
وی اضافه کرده بود: “باید گفت متاسفانه مسئولان ترکیه به آلت دست و به نوعی به عامل استکبار جهانی تبدیل شده‌اند”.
علاوه بر کوثری٬ علاالدین بروجردی و پرویز سروری نیز مواضع تندی علیه ترکیه اتخاذ کرده بودند. عمده انتقادات مربوط به برگزاری نشست علیهدولت سوریه در ترکیه بود.
با این وجود رامین مهمان‌پرست٬ سخنگوی وزارت امورخارجه٬ درباره این اختلافات٬ این‌گونه اظهارنظر کرد: “مواضع رسمی مسئولان ذیربط باید ملاک ارزیابی و عمل قرار گیرد و اظهارات اشخاص مختلف در دو کشور نباید بر روابط راهبردی ایران و ترکیه تاثیر منفی بگذارد”.
این انتقادات از اردوغان در حالی صورت گرفت که پیش از این وب‌سایت‌های اصول‌گرا درباره دیدار وی با رهبر جمهوری‌اسلامی نوشته بودند: “دیدار همسر و دختر اردوغان با مقام معظم رهبری که تحت تاثیر شخصیت معنوی ایشان دقایقی را اشک ریخته اند بازتاب گسترده ای در میان هیات همراه اردوغان و سیاسیون ترکیه داشته است”.
اختلاف عمده جمهوری‌اسلامی و ترکیه در حال حاضر٬ بر سر مساله سوریه است. جمهوری‌اسلامی و سوریه مدت‌هاست که از متحدان یکدیگر به شمار می‌روند٬ اما از زمان آغاز اعتراضات در سوریه٬ برخی از مخالفن این دولت در ترکیه ساکن شده‌اد و نشست‌هایی را نیز برگزار کرده‌اند.
جمهوری‌اسلامی اما غرب و آمریکا را متهم می‌کند که در اعتراض‌های سوریه نقش دارند. سیدعلی خامنه‌ای٬ رهبر جمهوری‌اسلامی٬ در دیدار با اردوغان تاکید کرده بود که حمایت جمهوری‌اسلامی از سوریه ادامه خواهد یافت.
با این حال ترکیه از بشار اسد خواسته است که از قدرت کناره گیری کند. هفته گذشته نیز وزیران خارجه بیش از ۷۰ کشور در دومین نشست “دوستان سوریه” در استانبول شرکت کردند.
برگزاری این کنفرانس در ترکیه با اعتراض بشار اسد و برخی مقام‌های ایرانی٬ هم‌چون علی لاریجانی٬ مواجه شد. لاریجانی خواهان تغییر محل برگزاری مذاکرات بر سر برنامه های هسته‌ای ایران شد.
در واکنش به موضع‌گیری مقام‌های جمهوری‌اسلامی٬ وزارت امور خارجه ترکیه، سفیر ایران در آنکارا را به این وزارت‌خانه احضار و از مواضع مسوولان جمهوری‌اسلامی انتقاد کرد.
پس از احضار سفیر جمهوری‌اسلامی٬ احمد داوود اوغلو٬ وزیر امورخارجه ترکیه٬ گفته بود که علی اکبر صالحی، به وی اطمینان داده که این سخنان بیانگر سیاست رسمی دولت ایران نیست.
صالحی پیش از این نیز گفته بود که جمهوری‌اسلامی “از هر نوع پیمانی که بین دولت سوریه و کوفی عنان، نماینده ویژه سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب در امور سوریه بسته شود، حمایت خواهد کرد”.
با وجود همه اختلافات و تنش‌های هفته گذشته٬ یک وب‌سایت نزدیک به نیروهای امنیتی خبر از آن داده است که مسوولان جمهوری‌اسلامی با برگزاری مذاکرات با گروه ۱+۵ در استانبول موافقت کرده‌اند.
با این وجود نوع موضع‌گیری‌های مقام ترک پیرامون ایران٬ مذاکرات هسته‌ای و بحث سوریه٬ باعث ن شده است که برخی رسانه‌ها در ایران٬ خبر از اختلاف در هیات دولت ترکیه پیرامون نحوه تعالم با ایران بدهند. آن‌ها معتقدند که برخی افراد حاضر در دولت٬ از جمله رجب طبی‌اردوغان٬ از حامیان جمهوری‌اسلامی٬ هستند.
