هفته نامه صبح صادق ارگان سپاه پاسداران طی مقالهای در تازه‌ترین شماره خود از تلاش‌های آمریکا برای ایجاد شبکه اینترنت موازی در ایران ابراز نگرانی کرده و خواستار “تشکیل قرارگاه سایبری و جذب هکرهای انقلابی” برای مقابله با آن شده است.
نویسنده این هفته‌نامه به مقامات جمهوری اسلامی توصیه کرده که با انجام “اقدامات زیربنایی و کار کار‌شناسی، نظارت مستمر و رصد فعالیت دشمنان” خود را برای مقابله با این طرح آماده کنند.
اینترنت در چمدان
تلاش دولت آمریکا برای ایجاد شبکه اینترنت موازی یا همان اینترنت در چمدان، اولین بار در صفحات روزنامهی نیویورک تایمز انعکاس پیدا کرد. این روزنامه در شماره 23 خرداد (13 ژوئن) خود اعلام کرد دولت آمریکا قصددارد اقدام بین‌المللی برای ایجاد شبکه‌های اینترنت و تلفن‌های موبایل جایگزین را در کشورهای استبدادی رهبری کند.
یک ماه قبل از انتشار این گزارش مایکل پوزنر، مشاور وزیرخارجه آمریکا در زمینه حقوق بشر از اختصاص بودجهای ۱۹ میلیون دلاری توسط دولت آمریکا برای مبارزه با سانسور اینترنت در جهان خبر داده بود. این مبلغ، بخشی است از ۳۰ میلیون دلاری که کنگره آمریکا در سال مالی جاری برای پیشبرد آزادی اینترنتی تصویب کرده است.
آنطور که مقامات آمریکایی عنوان کردهاند هدف از اجرای طرح اینترنت موازی “فراهم کردن امکانات برای مردم و مخالفانی” است که به خاطر “ماهیت سرکوبگر” حکومت‌ها از “حداقل آزادی ارتباطات” برخوردار نیستند.
این طرح که به پروژه “اینترنت در چمدان” مشهور شده٬ می‌تواند هر وسیله ارتباطی مثل تلفن همراه و یا یک رایانه شخصی را به مرکز یا موتور یک شبکه مستقل و نامرئی اینترنت بدل کند.
بزرگترین شکست در انتظار آمریکا
خبر اجرای این طرح با واکنش مقامات جمهوری اسلامی رو به رو شده است. رامین مهمانپرست سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به این اقدام احتمالی آمریکا، آن را مقدمه شکل گیری “جریانی بسیار قوی علیه” دستگاه حاکمه کشور دانست.
او اقدامات آمریکا برای توسعه اینترنت بدون محدودیت در جهان را “حرکت برخلاف حقوق ملت‌ها” تعبیرکرده و نتیجهی آن را “بزرگترین شکست” برای دولتمردان آمریکایی دانست.
مقامات جمهوری اسلامی گردش آزاد اطلاعات را به مثابه “ابزار جنگ نرم دشمنان” و دسیسه کشورهای غربی برای گمراه کردن ملت ایران میدانند. شاید از همین رو بود که طرح تشکیل “ارتش سایبری ایران” از سال ۸۴ در سپاه پاسداران مطرح شد. طرحی که وقایع داخلی ایران طی شش سال گذشته و علی الخصوص بعد از انتخابات سال 88 باعث تسریع و تشدید اجرای آن شد. نشریه اکونومیست در مرداد ماه سال گذشته ارتش سایبری جمهوری اسلامی را دومین ارتش بزرگ سایبری دنیا بعد از چین اعلام کرد.
سربازان بی نام ونشان فضای مجازی
در چنین شرایطی هفته نامه صبح صادق مسوولان را به “ جذب هکرهای انقلابی” جدید ترغیب می‌کند آن هم در حالیکه تعداد نیروهای ارتش سایبری جمهوری اسلامی به درستی مشخص نیست و مقامات جمهوری اسلامی نیز هیچ وقت به شکل شفاف درباره آن توضیح ندادهاند. اوایل سال 88 عنوان شد که برخی نهادهای خارجی تعداد نیروهای سایبری سپاه را بیش از دو هزارو 400 نفر به علاوه 12 هزار نفر نیروی ذخیره ـ مردمی ـ تخمین زدهاند. رسانه‌های حکومتی اما بدون هیچ موضع گیری درباره فعالیت ارتش سایبری این خبر را در ابعاد وسیع پوشش دادند. از سوی دیگر خبرگزاری فارس خبری به نقل از مؤسسه “دیفنس تک” آمریکا منتشر کرد که مدعی بودجه 76 میلیون دلاری برای ارتش سایبری شده بود. این درحالی بود که مراجعه به سایت این موسسه و جستجوی این مطلب با کلیدواژه‌های مربوطه مشخص میساخت که اصولا چنین گزارشی در این سایت وجود ندارد. منتقدین جمهوری اسلامی هم ادعای مطرح شده به نقل از “اکونومیست” را جعلی و از همین دست دانستند. ادعایی که بعدا مقامات جمهوری اسلامی در چندین مورد برای به رخ کشیدن قدرت خود به آن استناد و ارتش سایبری خود را دومین قدرت، از این دست در صحنه جهانی معرفی میکردند.
ارتش سایبری؛ بخشی از سپاه
نشریه صبح صادق اولین ارگان رسانهای است که از “ترسیم چشم انداز” جدید برای “پیروزی در جنگ نرم” سخن به میان آورده است. این هفته نامه طی سالهای 83 و 84 نیز از پیش قراولان تئوریزه کردن دلایل “شکل گیری تشکلی برای مقابله با جنگ نرم در اینترنت” بود.
با این حال تا مدتها هیچ مقام رسمی از استخدام هکر برای حمله به سایت‌های مخالف حکومت سخن نگفته بود.
این سردار علی فضلی بود که برای اولین بار در مصاحبه با خبرگزاری مهر در ۲۲ اسفند ماه 88 رسما از وجود بخش سایبری بسیج سخن گفت. بخشی که به گفته او هکرهای بسیجی “از متخصصین بسیج اساتید، دانشجویی، طلاب و بسیج خواهران” را شامل می‌شود. وی هدف این گروه را مقابله با هجمه‌ی سایبری وارد شده از سوی دشمن اعلام کرده و گفته بود: “همانطور که به ما هجمه سایبری می‌شود، لشگر سایبری ما هم به سایت‌های دشمن هجمه وارد می‌کند.”
تنها دو ماه بعد بود که فرمانده سپاه علی بن ابیطالب به طور صریح گفت که ”سپاه موفق به تشکیل یک ارتش سایبری شده و امروز ارتش سایبری سپاه دومین ارتش سایبری در دنیا ست.”
درست در همین زمان مجتبی ذوالنور، جانشین نماینده رهبرجمهوری اسلامی در سپاه پاسداران در مصاحبه با نشریه “۹ دی” گفت که ایران در نبرد سایبری نوپا است، اما با استفاده از ارتش سایبری توانسته است که در “هک کردن، ناکارآمد کردن و فیلترینگ سایت های دشمن” موفقت هایی به دست آورد.
تا پیش از این اظهار نظرها نیز حجم گسترده حملات سایبری علیه سایت‌های مخالف حکومت نشان از وجود حمایتهای گسترده و سازماندهی شده از مهاجمین داشت. چه آنکه در بسیاری از موارد، در حالیکه هیچ مقام مسوولی هنوز حمایت خود را از این حملات آشکار نکرده بود اما اخبار مربوط به این دست اقدامات با سرعت در رسانه‌های دولتی همچون صداوسیما، روزنامه کیهان و خبرگزاری ایرنا منتشر می‌شد.
دشمن اینترنت
حالا اما مقامات شمشیر را از رو بستهاند و دیگر ابایی از افشای رابطه ارتش سایبری با نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی ندارند. رابطه ای که در حقیقت نقض قانون جرائم رایانه‌ای است که براساس آن دسترسی غیرمجاز به مطالب و داده‌های دیگران جرم محسوب می‌شود.
ارتش سایبری جمهوری اسلامی گرچه توانست در اولین عملیاتهای سایتهایی چون توییتر، بایدو، رادیو زمانه و چند سایت دیگر را با مشکل مواجه کند، اما در مراحلی هم در حمله به سایتهایی چون جرس، کلمه و سحام نیوز در بهمن ماه 88 ناکام ماند. برخی متخصصان میگویند “ارتش سایبری جمهوری اسلامی تا به حال به سرور وب‌سایت‌های مورد نظر خود نفوذ نکرده و تنها به ربودن دامنه‌های آن‌ها بسنده کرده که این روش، نشان‌دهنده محدودیت زمانی گروه برای اجرای عملیات نفوذ است.”
هم اکنون سپاه پاسداران قسمت اعظم مخابرات ایران را در ید اختیار خود دارد. این می‌تواند به معنای توان بسیار بالای کنترل و محدودسازی انتقال و گردش اطلاعات باشد.
مدتها پیش از شکلگیری ارتش سایبری مقامات حکومتی به مدد فیلترینگ اینترنتی توانسته بودند دسترسی به برخی سایتها را برای کاربران ایرانی محدود کنند.
هم اکنون به موازات این دو مسوولان مخابرات از “راه اندازی شبکه اینترنت حلال و پاک” در کشور سخن میگویند. شبکهای که قرار است ارتباط اینترنتی ایران را با دنیا به پایینترین سطح ممکن برساند تا سایت‌های مخالف برای همیشه از دسترس خارج شوند که دیگر نه نیازی به حمله ارتش سایبری باشد و نه فیلترشکن.
همین دست اقدامات است که ایران را با داشتن 11 فعال سایبر زندانی همچنان در فهرست 10 کشوری که از آنان با نام “دشمنان اینترنت” یاد می‌شود نگه داشته است.
با این حال نه جزییات اقدام آینده آمریکا برای راه اندازی اینترنت موازی به روشنی مشخص است و نه توان ارتش سایبری جمهوری اسلامی برای مقابله با آن. چنانچه طی ماههای گذشته نیز این تشکیلات وابسته به سپاه پاسداران چندان تحرکی برای هجوم به سایت‌های منتقد و مخالف حکومت نداشته است.
