حدود سه ماه مانده به انتخابات مجلس خبرگان، اکبر هاشمی‌رفسنجانی، رئیس پیشین این مجلس، خبر از آن داده است که برای حضور در این انتخابات کاندیدا خواهد شد. این برای دومین بار در چند ماه اخیر است که رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام از عزم خود برای حضور در این انتخابات می‌دهد.
هاشمی‌رفسنجانی انتخابات اسفند ماه (مجلس دهم و خبرگان) را “یکی از سرنوشت‌سازترین انتخابات در تاریخ انقلاب اسلامی” توصیف کرد و گفت: “شرایط اجرا و نظارت باید به گونه ای باشد که امید مردم را تقویت و جامعه را برای خلق یک حماسه سیاسی دیگر تشویق نماید و من هم ان‌شاالله می‌آیم”.
این برای دومین بار در چند ماه گذشته است که رئیس سابق مجلس خبرگان خبر از حضور خود در این انتخابات می‌دهد. این مساله از آن جهت قابل توجه است که در چند انتخابات اخیر (ریاست‌جمهوری نهم، ریاست‌جمهوری یازدهم، ریاست مجلس خبرگان) هاشمی‌رفسنجانی تا آخرین لحظه‌ها تصمیم خود را برای حضور یا عدم حضور در انتخابات علنی نمی‌کرد.
اصول‌گرایان اکبر هاشمی‌رفسنجانی و نزدیکان حسن روحانی را متهم میکنند که با نزدیک شدن به اصلاح‌طلبان، به دنبال آن هستند که برخی چهره‌های نزدیک به خود را به مجلس خبرگان بفرستند. مساله‌ای که حتی موجب شده در روزهای اخیر بحث احتمال حضور سیدحسن خمینی در انتخابات مجلس خبرگان داغ‌تر شود.
پیش از این اصول‌گرایان بارها نسبت به انتخابات مجلس خبرگان و امکان تغییر ترکیب آن هشدار داده بودند. از جمله احمد خاتمی، امام جمعه موقت تهران و نایب رئیس این مجلس گفته بود که عده‌ای مشغول تلاش برای “بر هم زدن ترکیب فعلی مجلس” و تشکیل “یک اقلیت قوی” در آن هستند. به گفته خاتمی “در برخی محافل گفته‌اند ما نمی‌توانیم اکثریت خبرگان را بدست بیاوریم ولی اگر اقلیتی قوی را هم شکل دهیم، موفقیت است”. او اضافه کرده بود که نگرانی درباره ترکیب مجلس خبرگان همواره وجود داشته، اما “در این دوره بیشتر شده است”.
پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان هفتم اسفندماه سال جاری و هم‌زمان با انتخابات مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود. ثبت‌نام از کاندیداهای این انتخابات نیز از اواخر ماه جاری (۲۶ آذر) آغاز خواهد شد.
سخنان خاتمی اولین نخستین هشدارها از این دست درباره انتخابات مجلس خبرگان نبوده. تاکنون بسیاری از چهره‌های اصول‌گرا نسبت به تغییر ترکیب مجلس خبرگان هشدار داده‌اند. از جمله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، گفته بود گزارش‌هایی که به شورای نگهبان درباره این انتخابات می‌رسد، “نگرانی‌هایی” را باعث شده است.
تاکنون چند تن از اعضای مجلس خبرگان - نظیر دری نجف‌آبادی و موحدی کرمانی - به صراحت گفته‌اند که این مجلس باید به فکر رهبر بعدی باشد. مساله‌ای که حتی مورد اشاره احمد خاتمی هم قرار گرفته بود: “بعضی‌ها در این دوره یک حساسیت بیشتری دارند و با این انگیزه می‌آیند که این دوره شانس انتخاب رهبر بیشتر است. چون می‌گویند آقا الان ۷۴ ساله است و تا ۸ سال ۸۲ ساله می‌شود و خیلی‌ها یک خیالاتی به سرشان آمده که چه بسا خبرگان پنجم مسوولیت انتخاب رهبر را داشته باشد”.
رهبر جمهوری‌اسلامی متولد سال ۱۳۱۸ است و در حال حاضر ۷۵ سال سن دارد. در پایان دورهٔ پنجم مجلس خبرگان او در صورت حیات حدود ۸۴ سال سن خواهد داشت. علاوه بر آن بستری شدن آیت‌الله خامنه‌ای دربیمارستان به دلیل بیماری نیز باعث شد به این بحث‌ها دامن زده شود.
احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، پیش از این در جمع اعضای ناظران شورای نگهبان در مشهد، گفته بود که انتخابات مجلس خبرگان “بسیار مهم” است، زیرا “عده‌ای از هم‌اکنون در حال برنامه‌ریزی برای تصرف” آن هستند، به همین دلیل اعضای شورای نگهبان “نیازمند یک بیداری و بصیرت” هستند تا مسوولیت این شورا را “به خوبی” اجرا کنند.
دبیر شورای نگهبان اضافه کرده بود: “تنها نهادی که در باره رهبری می‌تواند تصمیم بگیرد خبرگان است و در طول تاریخ اگر رهبر شرایط خود را از دست بدهد این مجلس خبرگان است که می‌تواند رهبر را عزل و قدرت وی را محدود کند. بنابراین در حال حاضر که عده‌ای می‌خواهند با نفوذ به مجلس خبرگان این سنگر را فتح کنند وظیفه شورای نگهبان سنگین تر می‌شود”.
جنتی دو سال پیش نیز با اشاره به تلاش جریان های سیاسی تندرو برای فتح مجلس خبرگان گفته بود: “بعضی‌ها برای مجلس خبرگان و مجلس شورای اسلامی دارند طراحی میکنند و نقشه می‌کشند، باید مراقب بود که به اهداف شوم خود نرسند”.
مجلس خبرگان رهبری ۸۶ عضو دارد و انتخابات آن هر هشت سال یک بار برگزار می‌شود. طبق اصل ۱۰۷ قانون اساسی این مجلس وظیفه تعیین رهبر جمهوری اسلامی را بر عهده دارد و طبق اصل ۱۱۱ می تواند در صورت عدم انجام وظایف قانونی رهبر یا پی بردن به فقدان شرایط رهبری در وی، او را از سمت خود برکنار کند.
نظارت بر نهادهای زیرمجموعه رهبر جمهوری‌اسلامی نیز از جمله وظایف این مجلس است. مساله‌ای که البته بخشی از آن پیش‌تر با مخالفت آیت‌الله خامنه‌ای روبه‌رو شده بود.
هفته گذشته بحثی هدایت شده در شبکه های اجتماعی گشت با این عنوان که هاشمی رفسنجانی در انتخابات مجلس خبرگان هم رد صلاحیت خواهد شد، گروهی با اشاره به گفته های یکی از دلواپسان که گفته بود هاشمی دچار نسیان و فراموشی شده احتمال دادند که شورای نگهبان به همین بهانه بتواند جلو شرکت رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام را در انتخابات بگیرد، اما بزودی آشکار گردید که در مجمعی که سن برخی از اعضای آن به مراتب بیشتر از هاشمی است و به آن باشگاه صد سالگان نام داده اند و برخی به طعنه غار اصحاب کهف نامش نهاده اند چنین کاری هزینه سنگینی برای نظام خواهد داشت.
