یک روز پس از اعلام رسمی آغاز تحریم های اتحادیه اروپا، کره جنوبی نیز خبر داد که از روز یکشنبه خرید نفت از تهران را متوقف خواهد کرد. همزمان سخنگوی وزارت خارجه به کشورهای منطقه هشدار دادکه از تامین نفت برای مشتریان سابق تهران خود داری کنند. این در حالی است که وزیر خارجه برای درخواست میانجیگری میان تهران و اتحادیه اروپا راهی قبرس شده و نخست وزیر اسرائیل در دیدار با رئیس جمهور روسیه خواستار تشدید تحریم ها علیه تهران شده است.
” بحث تحریم بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد .” این واکنش سخنگوی دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی به تصمیم روز دوشنبه اتحادیه اروپا برای اجرایی کردن تحریم نفت و بیمه نفتکش ها از یکشنبه هفته آینده است. رامین مهمانپرست امانگران تاثیر این تحریم ها بر اقتصاد ایران نیست، برای او نگرانی در جای دیگریست.او دیروز در یک کنفرانس مطبوعاتی به خبرنگار خبرگزاری فرانسه گفت :” کشورهای اروپایی دچار بحران‌های جدی اجتماعی و اقتصادی هستند. شاهد وضعیت در یونان، اسپانیا، پرتغال، ایرلند و … هستید. همین وضعیت بد اقتصادی و اجتماعی باعث عدم موفقیت سارکوزی در فرانسه و سقوط برخی از دولت‌ها شد. بهتر است مقامات اروپایی بیشتر به فکر مشکلات داخلی خود باشد.”
روز سه شنبه ، 24 ساعت پس از آنکه مشخص شد جمهوری اسلامی ، دومین مشتری بزرگ نفتی خود را از دست داده است، خبرگزاری های بین المللی اعلام کردند کره جنوبی نیز خرید نفت از ایران را متوقف کرده است تا سران نظام با دومین شوک نفتی پس از ناکامی مذاکرات هسته ای مسکو مواجه شوند.
“سیلی” نفتی از کره ای ها که قرار بود “آدم” شوند
دیروز در سئول ، وزارتخانه های خارجه و اقتصاد همصدا بیانیه ای منتشر کردند که بر اساس آن کره جنوبی دیگر “قادر” به خرید نفت ایران نخواهد بود. گرچه سئول توسط ایالات متحده از تحریم های نفتی معاف شده بود اما معافیت از تحریم بیمه اتحادیه اروپا شامل حالش نشد تا مقامات دیپلماتیک و اقتصادی سئول بگویند :” از آنجا که با آغاز تحریم های اتحادیه اروپا، شرکت های متعلق به کشورهای عضو اتحادیه اجازه ارائه خدمات بیمه به نفتکش های حامل محموله های نفتی ایران را نخواهند داشت، کره جنوبی قادر به خرید و حمل نفت از آن کشور نخواهد بود .”
بیمه در تجارت نفت کش ها امری حیاتی به شمار می رود و در شرایطی که حدود 90 درصد از نفتکش ها در آب های آزاد از پوشش بیمه ای 13 شرکت بزرگ بیمه اروپایی استفاده می کنند، جمهوری اسلامی راه سختی برای حفظ مشتریان بزرگ آسیایی اش خواهد داشت. کره جنوبی خریدار 10 درصد نفت صادراتی ایران است و پس از چین، اتحادیه اروپا ، هند و ژاپن، پنجمین مشتری نفتی تهران محسوب می شد. کره جنوبی همان کشوری است که تابستان دو سال پیش محمدرضا رحیمی- معاون اول احمدی نژاد- در وصف دولتمردانش گفته بود : باید سیلی بخورند تا آدم شوند.
ناظران می گویند اقدام کره جنوبی می تواند دیگر مشتریان بزرگ نفت ایران را که جملگی در آسیا هستند به رویکردی مشابه رهنمون شود. به باور ناظران آسیایی ها در پشت پرده در تلاش اند ابتدا با امضای قراردادهای جدید با کشورهای صادر کننده نفت ، جایگزین نفتی ایران را پیدا کنند و پس از آن همچون کره جنوبی کار را یکسره کنند. دیروزمعاون تجارت خارجی وزارت اقتصاد کره جنوبی این موضوع را پنهان نکرد و گفت دولتش توانسته خلا حاصل از تحریم نفتی جمهوری اسلامی را با منابع دیگر پر کند. این چهار منابع همگی همسایگان ایران هستند : عراق، کویت، قطر و امارات متحده عربی.
از همین رو بود که مهمانپرست دیروز تلویحا به تهدید کشورهای تامین کننده نفت پرداخت و از
“دارندگان انرژی” خواست در “زمین دشمن” بازی نکنند. سخنگوی وزارت خارجه گفته: “اینکه کشوری با هدف سیاسی قصد مقابله با ما را داشته باشد یا با اقدامات غلط و غیرقانونی تحریم غرب همراهی کند، این گونه اقدامات نادیده گرفته نمی‌شود “
فارس : جایگزینی پیدا نشد
با این حال خبرگزاری فارس که ترجیح داده است به جای انتشار خبر تحریم نفتی جمهوری اسلامی از سوی کره جنوبی همچنان بر مصاحبه ساختگی خود با رئیس جمهور مصر اصرار کند، دیروز در ستون “نفت و انرژی” خود گزارشی منتشر کرد مبنی بر اینکه “ جایگزینی برای نفت ایران یافت نشده است.”
این خبرگزاری در راستای کم اهمیت جلوه دادن آغاز رسمی تحریم های اتحادیه اروپا همچنین مدعی شده است که”حتی برخی از کشورهای وارد کننده نفت ایران در ماه های اخیر واردات نفت خود را نیز افزایش داده اند و به نوعی به این تحریم های اتحادیه اروپا دهن کجی کرده اند.”
این در حالیست که به استناد آمارهای پایگاه های اطلاعاتی بین المللی نفت ،تا پایان ماه گذشته میلادی، صادرات نفتی جمهوری اسلامی 40 درصد کاهش داشته است.گفته می شود با توقف کامل فروش نفت به اتحادیه اروپا و کره جنوبی این میزان از 50 درصد نیز فراتر خواهد رفت.
طلای سیاه، اولین منبع درآمد دولت ها در ایران است؛ اخیرا محسن خجسته مهر - معاون برنامه‌ریزی وزارت نفت - در همایشی تحت عنوان “همایش تولید ملی و سرمایه ایرانی” اعلام کرد صنعت نفت 65 درصد درآمد دولت را تشکیل می‌دهد. همچنین 85 درصد درآمد ارزی نیز از فروش نفت به دست می آید؛آماری که برخی معتقدند از این نیز بالاترست.
به گفته کارشناسان اقتصادی یک ضرب و تقسیم ساده میان ناتوانی دولت احمدی نژاد در فروش نفت، و وابستگی شدید خزانه به پول نفت نشان می دهد که همین حالا درآمد دولت 26 درصد کاهش یافته است.
درخواست برای رفع سوتفاهم
تحریم های اتحادیه اروپا و سونامی که در فروش نفت ایران به پا کرده چنان احمدی نژاد را نگران کرده که روز گذشته وزیر خارجه را به قبرس فرستاد تا از مقامات این کشور بخواهد سوء تفاهمات موجود میان جمهوری اسلامی و اتحادیه اروپا را کاهش دهند. هر چند صالحی همچنان تاکید کرده است :” ما به تحریم‌ها عادت کرده‌ایم.”
قبرس از ابتدای جولای ( آغاز تحریم های اروپا) ریاست اتحادیه اروپا را عهده دار خواهد شد. با این حال آن طور که غربی ها گفته اند تنها راه جمهوری اسلامی برای “رفع سوتفاهم ها” اعتماد سازی در برنامه هسته ای از طریق توقف غنی سازی 20 درصدی اورانیوم و تعطیل کردن سایت فردو است.
اما اظهارات مقامات جمهوری اسلامی و از جمله سخنان شامگاه دوشنبه علی معاون دبیر شورای امنیت ملی تلویحا نشان داد تهران حاضر به پذیرش این شرط ها نیست. علی باقری که در گفتگوی خبری 22:30 در صداو سیما حاضر شده بود تصریح کرد :” اگر طرف مقابل وارد همکاری سازنده و بازی برد-برد بر اساس توافقات شود ما روند را مثبت می بینیم اما خارج از این چارچوب هرگونه اقدامی قاعدتاً گزینه های آنها را به شدت به زیانشان کاهش داده و هزینه هایشان را افزایش می دهد و گزینه های پیش روی جمهوری اسلامی ایران را افزایش می دهد.”
اسرائیل: حالا وقت دو کار است
چند ساعت پیش از مصاحبه باقری در تهران، ولادمیر پوتین در تل اویو با نخست وزیر اسرائیل دیدار کرده بود تا از زبان وی بشنود :” حالا وقت دو کار است: یکی اینکه تحریم ها تشدید شود، دوم اینکه درخواست ها (از ایران) بالا رود.”
در حالیکه جمهوری اسلامی از آغاز سال جاری سه مذاکره ناکام با کشورهای 1+5 داشته ، بنیامین نتانیاهو به رئیس جمهور روسیه گفته است :“ما این فرصت را داشتیم که در مورد مذاکراتی که میان جامعه جهانی و ایران می شود گفت وگو کنیم و هر دو بر این نظر هستیم که بمب هسته ای در دستان ایران نه تنها فقط برای اسرائیل که برای کل منطقه خطرناک و دردسرساز است.”
روسیه همواره از لزوم ادامه گفتگو با جمهوری اسلامی و پرهیز از سیاست های نظامی حمایت کرده است اما هفته گذشته تنی چند از سرداران نظام این کشور را به ریاکاری متهم کردند.
