ملاقات انتخاباتی یا دیدار اقتصادی؟

آرش بهمنی
آرش بهمنی

» حضور اصلاح‌طلبان در بیت رهبر جمهوری اسلامی

چند روز پس از انتشار خبری درباره دیدار سه تن از اعضای کابینه خاتمی با رهبر جمهوری‌اسلامی، روزنامه‌های چاپ تهران تایید کردند که مجید انصاری، عبدالواحد موسوی لاری و اسحاق جهانگیری دیداری با آیت‌الله خامنه‌ای داشته و درباره برخی مسایل با او صحبت کرده‌اند. گفته شده که جهانگیری در این دیدار به نقد وضعیت بحرانی اقتصاد پرداخته است.

نخستین بار هفته گذشته سایت بازتاب امروز – نزدیک به هاشمی‌رفسنجانی – در خبری نوشت که این سه تن با “مقامات عالی رتبه نظام” دیدار داشته و در آن به ارائه “گزارشهایی از وضعیت کشور” پرداخته اند. بازتاب امروز نوشته بود: “موسوی لاری در گزارش کوتاهی به رشد فزاینده آسیب های اجتماعی و خطر از هم گسستگی اجتماعی و بحران بزهکاری در جامعه پرداخته است، مجید انصاری به بررسی شاخصهای اقتصادی کشور و وضعیت نگران کننده معیشتی جامعه و روند منفی در اقتصاد کلان اشاره کرده و اسحاق جهانگیری گزارشی از وضعیت صنعتی کشور ارائه کرده است” و تاکید کرده بود که “در این جلسه درباره حضور انتخاباتی اصلاح طلبان صحبتی به میان نیامده است”.

روزنامه اعتماد نیز اقدام به انتشار گزارشی درباره این دیدار کرده و نوشته است که “آخرین خبر رسمی از دیدار اصلاح‌طلبان با رهبری و گفت‌وگو با ایشان مربوط به ۲۶ خرداد ۸۸ بود که نمایندگان کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری به بیان دیدگاه‌های خود پرداختند. از آن روز دیگر خبری از دیدارهای رهبری با اصلاح‌طلبان منتشر نشد. حال اما به نظر می‌رسد شرایط تغییر کرده است. پس از سه سال و ۸ ماه از آخرین گفت‌وگوی رو در رو بین اصلاح‌طلبان و رهبری نظام، سه فعال سیاسی اصلاح‌طلب به دیدار رهبری رفتند”.

پیش از این چندین بار اخباری درباره درخواست سیدمحمد خاتمی برای ملاقات با آیت‌الله خامنه‌ای و نامه‌نگاری او و برخی دیگر چهره‌های اصلاح‌طلب با رهبر جمهوری اسلامی منتشر شده بود که بسیاری از آن‌ها تکذیب شد.

سه فعال اصلاح‌طلبی که در این دیدار حضور داشتند، جزییات این دیدار را در اختیار رسانه‌ها قرار نداده‌اند. موسوی لاری گفته است که “درباره بیان جزییات این دیدار باید مشورت‌هایی صورت گیرد که پس از آن می‌تواند جزییات را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد” و مجید انصاری هم با تاکید بر این‌که “در این دیدار صحبتی درباره انتخابات نشده است”، این دیدار را “ملاقات بسیار خوبی” توصیف کرده است.

عبدالواحد موسوی لاری وزیر کشور دولت خاتمی و عضو مجمع روحانیون مبارز، اسحاق جهانگیری وزیر صنایع دولت خاتمی و عضو حزب کارگزاران و مجید انصاری عضو مجمع روحانیون مبارز و معاون پارلمانی دولت خاتمی بوده‌اند. از میان این جمع مجید انصاری از معدود اصلاح‌طلبانی است که در دوره جدید مجمع تشخیص مصلحت نظام، به عنوان شخصیت حقوقی در این مجمع حضور دارد. اعضای جدید این مجمع اسفندماه سال گذشته از سوی آیت‌الله خامنه‌ای معرفی شدند.

اسدالله بادامچیان، از اعضای هیات موتلفه، ماه گذشته گفته بود که سیدمحمد خاتمی، نامه‌ای خطاب به رهبر جمهوری‌اسلامی نوشته و با واسطه‌ هاشمی رفسنجانی آن را به دست آیت‌الله خامنه‌ای رسانده است. بنا به ادعای بادامچیان، خاتمی در این نامه درخواست کرده بود که شرایط حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات فراهم شود. این مساله اما با تکذیب محمدرضا خاتمی روبه‌رو شده بود.

علاوه بر محمدرضا خاتمی، روزنامه جمهوری اسلامی که مدیر مسوول آن نزدیک به هاشمی رفسنجانی است، به نقل از منابع “نزدیک به هاشمی رفسنجانی” ارسال چنین نامه‌ای را تکذیب کرده بود. بازتاب امروز نیز ضمن تکذیب خبر ارسال چنین نامه‌ای نوشته بود: “برخی دیگر از شایعات تولیدشده درباره این نامه، مبنی بر اینکه نامه ای توسط تعدادی از چهره های اصلاح طلب نظیر دکتر عارف یا مهندس جهانگیری نوشته شده و برای ارسال آن با آقای خاتمی هماهنگ شده است نیز جعلی است و اگر افراد دیگری از اصلاح طلبان نیز به رهبری نامه ای نوشته باشند، آقای خاتمی در جریان این موضوع نبوده و با ایشان هماهنگ نشده است”.

انصاری درباره این دیدار همچنین گفته است که “ملاقات بسیار خوبی بود که درباره جزییات آن فعلاحرفی نمی زنیم اما اصل این دیدار انجام شده است”. وی همچنین اضافه کرده طرفین درباره مسائل کلی کشور صحبت کرده‌اند.هم‌زمان بازتاب امروز نوشته است که در این دیدار “یکی از نکات مهم این گزارشها، اشاره جهانگیری به وضعیت بحرانی اشتغال بوده است که فراتر از آمارسازی های دولت که یکی دو ساعت اشتغال در هفته را هم شغل محسوب می کند، به این موضوع اشاره کرده که هشت سال قبل، مجموع تعداد شغل در کشور با احتساب سه بخش خدمات، صنعت و کشاورزی حدود بیست میلیون شغل بوده است که این رقم پس از هشت سال و افزایش چندین میلیونی جمعیت و همچنین۷۰۰ میلیارد دلار درآمد نفتی، نه تنها افزایش نیافته، بلکه کاهش نیز یافته است که با احتساب افزایش شدید افراد جویای شغل، عملا به معنای کاهش شدید سطح اشغال در کشور است. ظاهرا یکی از مسئولین حوزه تخصصی این موضوع که در این دیدار حاضر بوده است، آمار ارائه شده از سوی جهانگیری را تایید کرده و اظهار داشته که آمارهای آن دفتر نیز چنین نتیجه ای را تایید می کند”.

این دیدار در حالی انجام شده که در نزدیک به چهار سال گذشته و پس از اعتراض به نتایج انتخابات مناقشه برانگیز ریاست‌جمهوری در سال ۸۸، بسیاری از چهره‌های اصلاح‌طلب بازداشت شدند و برخی از آن‌ها هنوز در زندان هستند. دادگاه انقلاب نیز حکم به انحلال برخی از احزاب اصلاح‌طلب نظیر جبهه مشارکت و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی داد. برخی از احزاب دیگر – نظیر حزب اعتمادملی، به دبیرکلی مهدی کروبی – امکان برگزاری جلسات خود را ندارند.

از سوی دیگر در میان گروه‌ها و شخصیت‌های اصلاح‌طلب هنوز درباره نحوه مشارکت در انتخابات آتی ریاست‌جمهوری، توافقی به دست نیامده است. این گروه‌ها به سه دسته تقسیم شده‌اند: برخی خواهان حضور بی‌قید و شرط در انتخابات هستند، برخی شروطی را برای حضور در انتخابات گذاشته‌اند و برخی دیگر نیز قصد حضور در انتخابات را ندارند.

بحث‌ها درباره نحوه حضور اصلاح‌طلبان در حالی مطرح می‌شود که اصول‌گرایان آن‌ها را به خیانت متهم کرده و معتقدند که این گروه‌ها نباید در انتخابات حضور داشته باشند. برخی ازاعضای سپاه پاسداران نیز گفته‌اند که اصلاح‌طلبان تنها در صورتی اجازه حضور در انتخابات را خواهند یافت که از گذشته توبه کنند، گرچه حتی در این صورت نیز مردم به آن‌ها روی خوش نشان نخواهند داد.

آن زمان در واکنش به این درخواست‌ها محمد موسوی خویینی‌ها، عضو مجمع روحانیون مبارز، با اشاره به اینکه “نباید به هر قیمتی در انتخابات شرکت کرد”، گفته بود: “می‌گویند اگر می‌خواهید در انتخابات شرکت کنید باید از فتنه ابراز بیزاری بجویید. ابراز بیزاری یعنی چه؟ یعنی از آقایان مهندس موسوی و حجت‌الاسلام کروبی تبری بجوییم؟ ما خودمان آقای موسوی را به عنوان کاندیدا معرفی کردیم و او مدعی است رأیش را خورده‌اند و هنوز تکلیف این مسئله روشن نشده است چون یک طرف دعوا را بر کرسی نشانده‌اند و طرف دیگر را در خانه‌اش زندانی کرده‌اند. حالا ما از او برائت بجوییم تا بتوانیم در انتخابات شرکت کنیم و آنان همین داستان را دوباره تکرار کنند. کدام عقل سیاسی به ما اجازه این کار را می‌دهد؟ دین هم به ما چنین اجازه‌ای نمی‌دهد. می‌گویند از آقای خاتمی اعلام برائت کنید. تازه ول‌کن هم نیستند. از این سه تن که ابراز برائت کردید می‌گویند از دیگران هم ابراز برائت کنید، از آنها که زندانی هستند هم ابراز برائت کنید وآخرش هم می‌گویند از خودتان و از گذشته‌تان هم اعلام بیزاری کنید. یعنی باید از همه اینها ابراز برائت کنید تا شما را قبول کنند. مرده شوی این قبول کردن را ببرد”.