به نظر می رسد نزدیک شدن به روزهای پایانی زمامداری محمود احمدی نژاد برای ارگان های امنیتی،-نظامی و-اقتصادی سپاه نیز خوشایند است. آنطور که از واکنش سایت ها و رسانه های نزدیک به این تشکیلات اقتصادی-نظامی در خصوص کنار رفتن احمدی نژاد استنباط می شود، سپاه نیز مایل است هر چه زودتر 12 مرداد فرا رسد تا رئیس دولتی که فرماندهان آن را “برادران قاچاقچی” لقب داد، از پاستور به نارمک برود.
احمدی نژاد اگر چه با حمایت علنی و رسمی سپاه در سال 84 بر سر کار آمد، پس از سال 88 که سپاه برای حفظ جایگاه او به روی مردم اسلحه کشید، ناگهان خط خود را از آنها جدا کرد و فرماندهان سپاه را”برادران قاچاقچی”نامید.
سپاه در طی 4 سال گذشته نگران رفتارهای غیر قابل پیش بینی احمدی نژاد بود. این نگرانی ها زمانی تشدید شد که وی در 22 بهمن 91، سخنان حجت الاسلام سعیدی، نماینده خامنه ای در سپاه در باره “مدیریت انتخابات” توسط این نیرو را به سخره گرفت و خطاب به وی گفت: “هر کس بخواهد انتخابات را مدیریت کند، مردم او را مدیریت خواهند کرد”.
با این سابقه، چندان جای شگفتی ندارد که سردار رمضان شریف، رئیس روابط عمومی سپاه پاسداران و عضو سابق سپاه قدس که عملیات برون مرزی سپاه را انجام می دهد، اولین مصاحبه مطبوعاتی خود پس از 6 سال را با روزنامه شرق ترتیب دهد و طی آن همنوا با اصلاح طلبان و دیگر نیروهای به حاشیه رانده شده 8 سال اخیر، از کنار رفتن احمدی نژاد ابراز خشنودی و تشکیلات متبوع اش را آماده همکاری با روحانی اعلام کند.
به گزارش روزنامه شرق، رمضان شریف که تا کنون با هیچ روزنامه اصلاح طلبی گفت و گو نکرده بود، پس از انتخابات حاضر به مصاحبه با شرق شد و طی آن درباره رابطه دولت احمدی نژاد و سپاه چنین گفت: “مشکلات سپاه در دولت نهم و دهم بیشتر از دوره اصلاحات و سازندگی بود که دلایل خاص خود را دارد و برخلاف آنچه در برخی رسانهها گفته شده که کار سپاه با آمدن احمدینژاد تسهیل شد و سپاه در همه پروژهها هست، اینطور نبود، این موضوع دقیق نیست و مستنداتش هم وجود دارد. یکی از دلایل آن هم این است که پذیرش کار از طرف کسانی که در دولتهای نهم و دهم حضور داشتند بنا بر دلایلی مثل دولت اصلاحات و سازندگی سهولت لازم را نداشت، البته نه اینکه ممانعت ایجاد کنند چون توان و تخصصی که سپاه دارد توانی نیست که دولتها به سادگی از خیر آن بگذرند. برخلاف برخی تبلیغات جهتدار، این سپاه نیست که تلاش دارد پروژههای مختلفی را بگیرد و کار کند بلکه این دولتها بودهاند که تلاش میکردند از ظرفیت و فرصت سپاه استفاده بیشتری کنند. بعد از انتصاب سرلشکر جعفری به فرماندهی کل سپاه یکی از تدابیر ایشان این بود که ورود سپاه به عرصه پروژههایی که امکان انجامش توسط پیمانکاران داخلی بود را محدود کنند و حتی سقف ریالی پروژهها را مشخص کنند و تلاش شده سپاه جایی ورود پیدا کند که پیمانکاران داخلی توان انجام آن را ندارند و عمده رقبای آن در این پروژهها شرکتهای خارجی هستند. البته در دولتهای نهم و به ویژه دولت دهم، مساله تحریمها نیز مشکلاتی ایجاد کرد که باید این را هم به دلایل دیگر اضافه کنید. مثلا انتقال خط لوله صلح از عسلویه به ایران شهر پروژهای نیست که از سوی پیمانکاران داخلی داوطلب داشته باشد، هر آدم عاقلی هم میداند که وقتی توانی در کشور است نباید شرکتهای خارجی وارد شوند. از طرف دیگر برآورد هزینهها و فرصتآفرینی برای پیمانکاران خرد نیز باید مورد توجه قرار گیرد.حضور سپاه در عرصه سازندگی تداوم حضور سپاه در دوران دفاع مقدس است. لذت معرفی یک کشور آباد برای سپاه خیلی اهمیت دارد، سپاه میخواهد نشان دهد که نظام جمهوریاسلامی قادر است در این حوزهها کار کند و امروز در بسیاری از حوزهها کارهای بزرگی هم شده است و با همه هیاهویی که وجود دارد هنوز میزان پیمانکاران در کشور که وابستگی به جریانهای موسوم به ملی و مذهبی دارند حتی در دولتهای نهم و دهم از قرارگاه سازندگی سپاه بیشتر است و با عدد و رقم میتوان آن را نشان داد. این موضوعی است که متاسفانه بهرغم اهمیت در چنین فضایی کمتر به آن توجه میشود”.
او تلویحا دولت احمدی نژاد را “قانون گریز” نامیده و افزوده است: “تعامل سپاه با دولتهایی که قانونگراتر بودند و روند امور را قانونی طی میکردند، راحتتر و منطقیتر بود. سیاستهای کلی نظام و وظایف سپاه مشخص است. سپاه بهعنوان حافظ انقلاب به هر میزان که دولتها شرایط و بسترها را فراهم کردهاند برای کمک به آنها شتاب کرده و در هیچیک از دولتهای سازندگی، اصلاحات و نهم و دهم کم نگذاشته است”.
این سردار سپاه نیز “اعتدال” را لازمه اداره کشور دانسته و رسما اعلام کرده است که کشور توان تکرار حادثه ای شبیه جنگ 8 ساله را ندارد: “باید اذعان کنیم در دوران انقلاب، کشور در یک جنگ ناخواسته غافلگیر شد، بنابراین هرگز این اتفاق نباید تکرار شود. یکی از دغدغههای جدی دولتها امنیت کشور و مرزهاست. هدیه سپاه و بهطور کلی نیروهای مسلح به دولتها همین امنیت کشور است. رییس دولتی که هیچ دغدغهای نسبت به امنیت نداشته باشد چقدر میتواند راحتتر در جهت تحقق شعارها و قولهایی که داده عمل کند و این در مورد دولت آینده نیز صدق خواهد کرد و به یاری خداوند، دکتر روحانی نیز دغدغهای از این بابت نخواهد داشت”.
این بخش از سخنان رمضان شریف روز گذشته با بازتاب خبری وسیعی در سطح رسانه های منطقه ای و بین المللی همراه بود به طوری که کانال الجزیره، این سخنان را در ادامه سیاست آشتی جویی بین المللی حکومت و رهبر جمهوری اسلامی دانست و از آن به عنوان ارسال سیگنال مثبت سپاه به امریکا یاد کرد.
شبکه بی.بی.سی هم بخش های مربوط به انتقاد سپاه از احمدی نژاد را برجسته و این انتقادات را صریح و بی سابقه توصیف کرد.
رمضان شریف در بخش دیگری از سخنان خود به سازماندهی آراء در سال 84 و سرکوب مردم در سال 88 هم اینچنین اشاره کرده است: “منطق سپاه این است که در چارچوب وظایفش عمل کند. قاطعانه میگویم سپاه هیچگاه به دنبال این نبوده که چه کسی رییسجمهور میشود. مبنای سپاه این بوده که آنچه مورد نظر رهبری و در دو بعد امنیت انتخابات و حضور حداکثری مردم است تحقق پیدا کند و سپاه در این دو بخش همیشه فعالانه حضور داشته است؛ یکی اینکه انتخابات در یک شرایط امن و آرام انجام شود که با توجه به دشمنانی که داریم کار سادهای هم نیست. امنیت بهسادگی حاصل نمیشود، وظیفه امنیتی سپاه همواره وظیفه ثابتی بوده است، فارغ از اینکه مردم به چه کسی رای دهند. نکته دوم اینکه سپاه بهعنوان نهاد انقلابی که دل در گرو انقلاب دارد و قطعا نسبت به انتخابات حساس است، آنچه دنبال میکرده حضور حداکثری مردم بوده است. استاندارد حضور مردم را از شاخصهای امنیتی میدانیم و هرچقدر حضور مردم بیشتر باشد کمک غیرمستقیم به نیروهای مسلح است. برای تحقق این خواستهها سپاه بهطور جدی در جهت تبیین دیدگاه امام و رهبری و تبیین ضرورت و نقش حضور مردم فعال بوده است اما اینکه گفته میشود سپاه در سال 84 پشتیبان آقای احمدینژاد بوده است حرف درستی نیست و با قاطعیت میگوییم سپاه به هیچوجه به دنبال ایشان نبود. اما بحث دیگری که مطرح است این است که بسیجیها گفتمان احمدینژاد را به لحاظ نوع شعارها و عملکردی که در زمان مدیریت شهرداری از ایشان دیدند، پسندیدند و افکار عمومی ما در آن مقطع هم موثر بود، افکار عمومی، نیازها و مطالباتی دارد و نگاه میکند در شعارهای چهکسی این مطالبات برجسته است، اما این به آن معنا نیست که بسیج بهطور سازمان یافته پشت آقایاحمدینژاد باشد، بسیجیها که بخش قابل توجهی از جمعیت کشور هم هستند احساس کردند آنچه میخواهند و میپسندند در رویکرد ایشان هست و قابل انکار هم نیست که بسیجیها آن مقطع، رای اصلیشان وی بود. در انتخابات بعدی هم همینطور بوده است. درست است که بسیج سازمان وابسته به سپاه است اما اینطور نیست که سپاه به آن امر و نهی کند و در انتخابات به آنها دستور دهد که به چه کسی رای دهند. البته ما در هر دورهای از تجربیات قبلیمان استفاده کردهایم مثلا در انتخابات اخیر از 1.5سال قبل فرماندهان سپاه و نماینده ولیفقیه در سپاه بر این موضوع نظارت بیشتری داشتهاند، خود ما در روابط عمومی کل سپاه از حدود یکسال پیش به صراحت گفتهایم که سپاه به تعیین مصداقها ورود نخواهد کرد”.
رویکرد جدید سپاه در گفت وگو با رسانه های اصلاح طلب و ورود به بحث هایی که همواره از مطرح شدن آنها اجتناب کرده، رویکرد تازه ای است.
سپاه تا کنون در این سطح از مقامات ارشد خود، با روزنامه ای که هم اکنون از پشتیبانان روحانی محسوب می شود،طرف صحبت نشده و به بحث درباره حوادث سال 88، رابطه با دولت اصلاحات و فاصله گرفتن از احمدی نژاد ننشسته بود.
هر چند رئیس روابط عمومی این نیرودر بحث پیرامون سرکوب مردم در سال 88 پرونده سپاه را “بدون نقطه ضعف” دانسته و گفته است: “ بررسی دقیق انجام دادیم که سپاه در حوادث پس از انتخابات 88 اشتباهی نکرده است. سپاه اصلا نقشی نداشته است. در 10 روز مانده به انتخابات ما اردوکشیهای خیابانی مفصلی با حضور طرفداران همه کاندیداها داشتیم اما شما هیچ نزاع و درگیریای تا روز اعلام نتایج انتخابات نمیبینید ولی اتفاقی که افتاد از آنجا بود که استارت عبور از قانون زده شد و عناصر فرصتطلب البته با طراحی قبلی وارد شدند. سپاه در راستای وظایف قانونی خود و در مقطع خاص خود وارد شد.البته یکی از ضعفهای ما در ماجراهای بعد از انتخابات سال 88 این بود که از گفتمان معنوی و حضور آگاهیبخش فرماندهان سپاه که از محبوبیت خوبی در افکار عمومی برخوردار بودند، در رسانه ملی کمتر استفاده کردیم و دلیلش هم این بود که آنقدر دشمن تبلیغ کرده بود سپاه در انتخابات دخالت میکند که این نگرانی وجود داشت که خود همین حضور به دخالت سپاه در انتخابات ترجمه شود”.
به اعتقاد ناظران، سپاه هم که سرمایه خود را به دلیل ماجراجویی های آیت الله خامنه ای در 8 سال گذشته در معرض تهدید می بیند، به دولت “تدبیر و امید” رضایت داده تا مگر بتواند از این طریق،آن را حفظ کند؛ سرمایه های ناشی از 8 سال حضور انحصاری در بازار ایران.