“در تبریز جنایت در روز روشن صورت گرفته است. روز روشن آمدند و زدند و تخریب کردند. مهاجمین در روز روشن وارد خوابگاه دانشجویان دختر شدند. اگر در پی احقاق حق هستیم، نباید مثلاً به واقعه کوی تهران توجه و دانشگاه تبریز را از یاد ببریم، حادثه 20 تیر تبریز از غربت عجیبی برخوردار است و یادش به درشتی و وضوح باید در کنار واقعه 18 تیر تهران ثبت و به آن پرداخته شود”.
این بخشی از سخنان دکتر محمدعلی حسینی پورفیض، رئیس سابق دانشگاه تبریز بعد از حمله لباس شخصی ها و نیروهای بسیج با همراهی نیروی انتظامی به این دانشگاه است.
دانشجویان دانشگاه تبریز دو روز بعد از حمله نیروهای نظامی و انصار حزب الله به کوی دانشگاه تهران به اعتراض برخاستند و 20 تیرماه 78 دانشگاه تبریز از سوی نیروهای بسیجی و نظامی مورد حمله قرار گرفت.منابع دانشجویی از این حمله به عنوان فاجعه یاد کردند اما قضایای تبریز بعد رسانه ای نیافت؛ شاید از این رو بود که رئیس وقت دانشگاه تبریز “20 تیر را روز مظلومیت دانشگاه و دانشگاهیان” اعلام کرد.
دکتر پور فیض اعلام کرد: عده یی برخلاف مقررات شرعی و قانونی دانشجویان این دانشگاه را به گلوله بسته، در حد کشت کتک زده، دالان مرگ برای آنها ساخته و بازداشت کردند و متأسفانه هنوز معلوم نیست مهاجمان دستور از کجا داشته اند؟ و دانشجویان را به کجا برده و چه کسانی آنها را به انواع سلاح سرد و گرم تجهیز کرده بوده است؟
اکنون با گذشت 12 سال از این قضیه، نه مهاجمان به دانشگاه تبریز معرفی شدند و نه دادگاهی برای رسیدگی به شکایات دانشجویان تشکیل شد. این در حالی است که به گفته رئیس وقت دانشگاه تبریز، بازرسان مختلفی از شورای امنیت ملی و وزارت علوم به تبریز رفتند و مساله را بررسی کردند اما نتیجه تحقیقات آنها فوق العاده محرمانه اعلام شد و هرگز انتشار عمومی نیافت.
در مقابل این دانشجویان بودند که بازداشت، محاکمه و به زندان و محرومیت از تحصیل محکوم شدند.
در حمله به دانشگاه تبریز دانشجویان معترض هدف تیر اندازی قرار گرفتند و زخمی شدند، زخمی ها از روی تخت بیمارستان بازداشت و روانه بازداشتگاه اطلاعات تبریز شدند.برادر محمد حسین فرهنگی، فرمانده بسیج این شهرهم که از مهاجمان به دانشگاه بود بر اثر اصابت گلوله کشته شد اما دانشجویان متهم به قتل او شدند.
آقای فرهنگی اکنون نماینده تبریز در مجلس شورای اسلامی است.
پرونده ای همیشه باز
یکی از اعضای انجمن اسلامی دانشگاه تبریز در سال 78 که در همان واقعه حمله به دانشگاه تبریز نیز بازداشت شده بود به “روز” می گوید: “اکثر بچه ها سالها پیش فارغ التحصیل شدند و رفتند برخی نیز همان زمان محروم شدند و درس را رها کردند اما الان 12 سال گذشته و کسی تاکنون نگفته آمران حمله به دانشگاه تبریزو خوابگاه دختران چه کسانی بودند. هنوز کسی پاسخ نداده چه کسی و با دستور چه کسانی دختری دانشجو را از خوابگاه دانشجویی به پایین پرت کرد. ما مدتها زندان بودیم و متهم به همه چیز شدیم اما کسی نگفت چه کسی دستور تیراندازی داده بود و چطور دانشجویان مظلومانه هدف گلوله قرار گرفتند”.
او می افزاید: “فاجعه حمله به کوی دانشگاه تهران را همه شنیدند و نوشتند اما کسی ننوشت که در تبریز چه خبر بوده؛ حتی روزنامه های اصلاح طلب هم از تبریز غافل شدند و این بیشتر دانشجویان را اذیت کرد. ما در سکوت کتک خوردیم، گلوله خوردیم و از روی تخت بیمارستان به زندان رفتیم و شکنجه شدیم و هنوز هم بعد از 12 سال کسی ابعاد واقعی این فاجعه را باز نکرده”.
این عضو سابق انجمن اسلامی دانشگاه تبریز سپس با اشاره به عدم پیگرد مهاجمان دانشگاه تبریز می گوید: پرونده ای برای مهاجمان در دستگاه قضایی تشکیل نشد اما فاجعه دانشگاه تبریز نیز پرونده ای ملی است همچون حمله به کوی دانشگاه تهران و در افکار عمومی باز خواهد ماند تا روزی که مسببان و آمران و عاملان آن معرفی شوند.
چه اتفاقی افتاد؟
نادر ضامن، یکی از دانشجویان بازداشت شده در جریان حمله به دانشگاه تبریز که متهم به قتل برادر فرمانده بسیج این شهر شد نیز پیش از این به “روز” گفته بود: شب نوزدهم تیر ماه، انجمن اسلامی دانشگاه تبریز از طریق پیج خوابگاه از دانشجویان دعوت کرد به نشانه همدردی با دانشجویان آسیب دیده دانشگاه تهران ظهر روز 20 تیر در محوطه ساختمان ریاست دانشگاه تبریز تجمع کنیم… پس ازشکستن در اصلی و تجمع دانشجویان در جلودانشگاه، دانشجویان و نیروهای امنیتی خارج از دانشگاه اقدام به سنگ اندازی به سوی هم کردند٬ اما رفته رفته پلیس و نیروهای ضد شورش محل را ترک کردند و جای خود را به نیروهای لباس شخصی دادند؛به این ترتیب بود که دانشگاه به محاصره کامل نیروهای لباس شخصی در آمد. پس از چند ساعت نیروهای لباس شخصی شروع به تیراندازی هوایی کردند و پس از مدتی این کار تبدیل به تیراندازی مستقیم شد.حدود ساعت شش و سی دقیقه بود که من به ضرب گلوله اسلحه کلاشینکف نیروهای بسیج که به پایم اصابت کرده بود بر زمین افتادم و نیروهای مهاجم که دستور حمله را گرفته بودند، به داخل دانشگاه یورش بردند.بسیجی ها پس از ورود به دانشگاه، دانشجویان را مورد ضرب و شتم قرار دادند و عده زیادی را بازداشت کردند.
آنها سپس به بیمارستان امام خمینی دانشگاه که عده زیادی از دانشجویان تیر خورده و زخمی در آنجا بستری شده بودند مراجعه و دانشجویان زخمی را از اتاق عمل بیرون کشیدهو بازداشت کردند.
دانشجویان بازداشت شده به اخلال در نظم و امنیت کشور متهم شدند و آقای ضامن به محاربه، حمل سلاح و قتل برادر فرمانده سپاه نیز متهم شد؛ او و سایر دانشجویان بعدها از اتهامات منتسب تبرئه و تنها به اخلال در امنیت کشور محکوم شدند اما هرگز کسانی که به دانشگاه تبریز و خوابگاه دختران هجوم برده و دانشجویان را مورد ضرب و شتم قرار داده بودند تحت پیگرد قرار نگرفتند.
دانشجویان در حالی به قتل برادر آقای فرهنگی متهم شدند که به گفته آقای ضامن “بر اساس گزارش اداره اطلاعات، برادر این سردار سپاه به صورت تصادفی و در حین حمله به دانشگاه با گلوله اسلحه یکی دیگر از بسیجیان کشته شده بود.”
قاتل و ضارب آقای فرهنگیهم با گذشت 12 سال از سوی مسئولان قضایی معرفی نشده است.
