انتشار گسترده فیلم کوتاهی از زورگیری با قمه در روز روشن در تهران، یک بار دیگر ادعای پلیس و نیروی انتظامی درباره برقراری امنیت در پایتخت را با چالش مواجه کرد.کاربران شبکه های اجتماعی اینترنت و وبلاگ نویسان، با استناد به این فیلم، عملکرد نیروی انتظامی را به باد انتقاد گرفته اند.
این فیلم نخستین بار در سایت عصر ایران منتشر شد.در ویدئو مشاهده میشود که چهار زورگیر با دو موتورسیکلت در ساعات روز و مقابل چشمان شهروندان به یک مرد حمله میکنند تا به او دستبرد بزنند.
سارقان با تهدید قمه، مالباخته را مجبور میکنند تا کیف و کت اش را تحویل بدهد، اما او مقاومت میکند و یکی از زورگیرها پس از گرفتن اموال مرد، با وارد آوردن ناگهانی یک ضربه قمه، صورت او را مضروب میکند تا زمینگیر شود و نتواند تعقیبشان کند، سپس هر چهار سارق از صحنه وقوع جرم میگریزند.
با وجود اینکه تعدادی خودرو و موتورسیکلت عبوری شاهد این صحنه هستند، اما یکی از موتورسوارها که ماسک به چهره دارد، آنها را با لگد و فریاد تهدید میکند تا از آنجا دور شوند.
از سوی دیگر دو مرد که از ساختمان روبهرو خارج شدهاند، از فاصله 7 متری به تماشای صحنه زورگیری میایستند و هیچ اقدامی انجام نمیدهند و حتی با فریاد بقیه را خبر نمیکنند.
سایت عصر ایران در این خصوص نوشته است اینکه چه شده که زورگیران در روز روشن، به خود جرأت می دهند مردم را چنین غارت کنند، موضوعی است که نمی توان از کنار آن با بی اعتنایی گذشت.
اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی کشور روز گذشته در حاشیه همایش مدیریت دانش و پلیس دانش بنیان در پاسخ به سئوال خبرنگاری که از او در مورد انتشار فیلم زورگیری چند موتورسوار پرسیده بود گفت: “من در جریان تمام سرقتهای پایتخت نیستم.”
او افزود: “این حوزه دارای مسئول است و رئیس پلیس پایتخت باید وقوع سرقت را کنترل و با سارقان برخورد کند البته اگر سرقت مهمی رخ دهد به اطلاع من میرسد.”
فرمانده نیروی انتظامی گفت که “ضمن اینکه اگر خبرنگاری موضوع را به من اطلاع دهد آن را پیگیری میکنم.”
انتقاد تند کاربران اینترنت
این سخنان احمدی مقدم در حالی بیان شده که یکی از خوانندگان سایت بازتاب نوشته “نیروی انتظامی لطف کند اگر کارهای اصلی نظیر جمع آوری ماهواره، جمع آوری وب لاگ نویسان، پروژه حجاب و عفاف تمام شد، یک گوشه چشمی هم و این موارد بندازه.”
خواننده دیگری هم نوشته: “پلیس رفته ماهواره بچینه… مردم هم جرات نمی کنند روزگارشونو رو از این بدتر کنند… بدبخت مرد پول به جهنم صورتش… واقعا شوک آوره.”
البته این نظرات ملایم تر در سایت های داخل کشور منتشر شده است. در سایتی مثل بالاترین که اکثر کاربران آن از منتقدان و مخالفان حکومت هستند، نظرات بسیار تندتر و البته غیرقابل انتشارتر بوده اند.
به عنوان مثال کاربری گفته بود: “خاک تو سر مسئولین امنیت کشور. واسه مانتوی تنگ همیشه حی و حاضرن افسوس…”
کاربر دیگری هم نوشته بود: “جمهوری اسلامی حکومت اراذل و اوباشان است! چرا باید برخورد کنه؟”
مسئولان قضایی و امنیتی کشور هم بر نگرانی مردم از جرایمی مانند خفت گیری و زورگیری تاکید می کنند اما مدعی هستند که اوضاع امنیت بهتر شده است.
مکانیزم های خفت گیری
بر اساس گزارش های رسمی منتشر شده، طیف سنی زورگیران معمولاً بین 16 تا 27 سال است که 85 درصد از آنها معتاد به مواد مخدر به ویژه مواد روان گردان هستند و اغلب زورگیران برای اجرای هدفهای خود از چاقو، کارد، پنجه بوکس و یا اسلحه گرم استفاده میکنند.
84 درصد از زورگیران مرد هستند که به عنوان ترکنشین و دستیار سارقین نقش خود را اجرا میکنند.
انواع شکلهای زورگیری عبارتست از زورگیری یا خفت گیری در کوچهها و خیابانها، سرقت در غالب مسافرکشی، دزدی با استفاده از مواد غذایی بیهوش کننده، دزدی طلاهای کودکان، سرقت در لباس مأمورین مبارزه با مواد مخدر یا سایر شکل مأمورها، سرقت از اماکن خصوصی و ورود به آنها به عنوان مأمور آب، برق یا گاز و امثال اینها.
علل رفتاری زورگیری از نگاه جامعهشناسی عبارتند از عوامل اقتصادی مانند بیکاری، فقر و اعتیاد و عوامل فرهنگی مانند پایین بودن اخلاق اجتماعی، کمرنگ شدن ارزشهای دینی، ضعف تربیت خانوادگی که بر این اساس معمولاً 95 درصد از زورگیران فاقد تحصیلات بالاتر از دیپلم هستند و اکثریت آنها ترک تحصیل کرده و یا تحصیلات را رها کردهاند.
زورگیری در ماه های اخیر روند صعودی پیدا کرده است.
علت اصلی روانی در زورگیری اعتیاد به مواد مخدر مخصوصاً مواد روان گردان صنعتی به ویژه شیشه است چرا که استفاده از این ماده باعث نوعی سلب اراده و کاهش شعور در افراد میشود که عاقبت کار خود را ارزیابی نمیکنند.
حلقه اجرایی زورگیری معمولا عبارتند از یک «زاغ زن» که این افراد وظیفه شناسایی سوژه را بر عهده داشته در مقابل بانکها، طلافروشیها و یا کوچهها و خیابانهای خلوت افراد را شناسایی می کنند و با تلفن همراه به همکاران خود اطلاع میدهند.
خفت گیر که معمولاً یک یا دو نفر از اعضای تیم که همه او را به این نام میشناسند به سمت طعمه میآیند و با سلاح سرد یا موارد دیگر او را تحت فشار قرار میدهند.
قاپ زن نیز فرد دیگری است که وظیفه قاپیدن را دارد و هنگام خفت گیری خود را به صحنه رسانیده و دار و ندار فرد را غارت میکند.
در کنار هر گروه زورگیری یک موتورسوار حاضر است که در اصطلاح شغل زورگیری به آن “در رو” میگویند یعنی عامل فرار فرد زورگیر با موتور که در صحنه حاضر شده و همکار خود را همراه با پول و طلا از صحنه فراری میدهد.