موفقیت پنجاه- پنجاه توافقنامه ژنو

نویسنده

» گزارش بلومبرگ از سخنرانی اوباما و کری در موسسه بروکینگز

جولیان گلدمن

باراک اوباما گفت که او به برای حل تنش با ایران بر سر برنامه های اتمی این کشور، به راه دیپلماسی متعهد است حتی اگر این موفقیت پنجاه- پنجاه باشد.

اوباما روز گذشته از توافقنامه اتمی ژنو که منجر به متوقف شدن برنامه های اتمی ایران و خریدن وقت برای گفتگو برای رسیدن به یک توافق منطقی شد، دفاع کرد.

اوباما در مرکز سابان موسسه بروکینگز گفت: “می دانید، اگر از من بپرسید چند درصد احتمال دارد که این توافق به نتیجه برسد، نمی گویم که احتمال آن بیش از پنجاه درصد است. اما ما باید تلاش بکنیم.”

هم اوباما و هم جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا، که کمی بعد سخنرانی کرد در این مرکز حضور داشتند و به مخاطبان خود که شامل مقامات و تحلیلگران سیاسی اسرائیلی نیز می شد اطمینان دادند که آمریکا در کنار اسرائیل محکم ایستاده است و در مقابل ایران سختگیرانه عمل خواهد کرد.

کری گفت که من قانع نشده ام که رهبران ایران برای رسیدن به توافق نهایی توانایی گرفتن تصمیم های سخت را دارند.

وی گفت: “این مذاکرات نا محدود نیست و آمریکا در مورد اعمال تحریم ها هشیار است.”

اوباما گفت که با وجود اینکه آمریکا نمی تواند بطور کامل به رهبران حکومت ایران اعتماد کند اما آماده است که راه گفتگو برای متوقف کردن برنامه های اتمی ایران را آزمایش کند. اگر دیپلماسی بر پایه اعتماد نباشد، بر اساس چیزی است که ما می توانیم آن را تشخیص بدهیم.

 

تنش آمریکا و اسرائیل

هم اوباما و هم کری گفتند که توافقنامه فعلی و تلاش برای رسیدن به یک توافقنامه منطقی هم برای آمریکا و هم برای اسرائیل که بزرگترین متحد آمریکا در خاورمیانه است، بی خطر تر از این است که ایران به ساخت تاسیسات اتمی و غنی سازی اورانیوم ادامه بدهد.

انتقاد ها زمانی به اوج خود رسید که بین آمریکا و اسرائیل بر سر توافق با ایران اختلاف نظر پیش آمد و این ممکن بود که روند صلح اسرائیل و فلسطین را تحت تاثیر قرار بدهد.

 کری گفت که رهبران اسرائیل و فلسطین وارد مذاکرات جدی با او شده اند و تلاش می کنند در زمانبندی 9 ماهه که از ماه مه آغاز می شود، به توافق برسند.

ناتنیاهو، که توافقنامه اتمی را یک “اشتباه تاریخی” نامیده بود، امروز از طریق ماهواره از اسرائیل در مرکز سابان سخنرانی خواهد کرد.

 

توافق موقت

آمریکا و پنج قدرت بزرگ جهان روز 24 نوامبر در ژنو با ایران به یک توافقنامه شش ماهه دست یافتند تا این کشور در قبال برداشته شدن برخی تحریم ها، از دسیابی به سلاح اتمی باز بماند.

اوباما با کوچک نشان دادن شکاف بوجود آمده بین خودش و نتانیاهو گفت که هر دو از زمانی که در سال 2009 به ریاست جمهوری رسیدند، بطور دائم در مورد ایران مشورت کرده اند. با اینحال وی خاطرنشان کرد که “چشم انداز های تاکتیکی” متفاوتی با نتانیاهو دارد.  

درحالی که اوباما بارها تکرار کرد که ترجیح می دهد راه دیپلماسی درقبال ایران را ادامه بدهد، در جریان سخنرانی یک ساعته اش گفت که اگر مذاکرات شکست بخورد، گزینه نظامی همچنان مطرح خواهد بود.

اوباما گفت که اولویت ناتنیاهو که حمله نظامی به ایران برای متوقف کردن برنامه های اتمی این کشور است، غیر واقعی است.

وی گفت: “ایده آل این بود که ایران می گفت: “ما همه تاسیسات اتمی و هرچه که شما بخواهید را از بین می بریم.” اما دقیقا به این دلیل که ما به حکومت ایران اعتماد نداریم، من فکر می کنم باید واقعی تر نگاه کنیم و از خودمان بپرسیم: چه راهی وجود دارد که ما را در وضعیت قوی قرار بدهد و این اطمینان را به ما بدهد که ایران به سلاح اتمی دست پیدا نمی کند و به ما آسیبی نمی رسد.”

 

قول “مقدس”

اوباما اعلام کرد که تعهد آمریکا نسبت به امنیت اسرائیل، “مقدس” است و ایران این موضوع را می داند. او قول داد که حتی اگر این تعهد موفق بشود، آمریکا تلاش می کند تا سایر رفتار های “مضر” ایران در قبال آمریکا و اسرائیل چیره شود.

اوباما گفت که این تلاش ها به آمریکا اجازه می دهد تا برخی از مسائل ایران در منطقه را بدون نگرانی از اینکه این کار منجر به ایجاد رقابت تسلیحات در خشونت زده ترین مکان جهان بشود، به چالش بکشد.

اوباما در جلسه پرسش و پاسخ با شرکت کنندگان در جلسه پرداخت.

اوباما گفت که در روند گفتگو ها برای امن کردن گفتگو های صلح بین اسرائیل و فلسطین، تا بهار چارچوب این گفتگو ها مشخص خواهد شد.

وی گفت: “من فکر می کنم که این اتفاق خواهد افتاد در هر دو طرف آدم هایی با حسن نیت قرار دارند و که این موضوع را برسمیت شناخته اند که در دراز مدت باید رو به جلو حرکت کرد.”

کری که هفته گذشته به اسرائیل سفر کرده بود با رهبران اسرائیلی و فلسطینی گفتگو کرده بود و از روند مذاکرات راضی بود. وی بدون ذکر جزئیات گفت که هر دو طرف به توافقی که سال ها منتظرش بودند، نزدیک شده اند.

کری روز گذشته گفت که آمریکا یک بسته از اقدامات ارائه کرده است که امنیت اسرائیل در زمان تشکیل دو کشور را در نظر گرفته است.

وی گفت: چارچوب اساسی باید همه مسائل مهم از جمله مرزها، امنیت، پناهندگان، اورشلیم، برسمیت شناختن متقابل و پایان شکایت ها را در نظر بگیرد.

 

هشت سفر

کری، رئیس سابق کمیسیون روابط بین الملل سنا، گفت که از ماه فوریه که او وزیر امورخارجه آمریکا شده است، در روند مذاکرات پیشرفت چشمگیری حاصل شده است.

او با اشاره به سابقه خود در مورد این مسئله گفت: “بعد از چند دهه ناامیدی، من یک فرد آرمانگرا نیستم که فکر کنم که ما می توانیم یک شبه همه چیز را حل کنیم.”

اوباما گفت که صلح در خاورمیانه نیاز به این دارد که همه کمی از گوشه امن خود بیرون بیایند

منبع: بلومبرگ، 7 دسامبر