جکسون دیل
لحن مثبت دولت اوباما پس از اولین مواجهه دیپلماتیک با ایران، بر تیرگی فزاینده و عمیقی در واشنگتن و پایتخت‌های اروپایی سایه انداخته است. هفت ساعت گفتگوی مشروح در ژنو نتیجه را تغییر نداده است: به نظر نمی‌رسد هیچکدام از قدم‌های غرب برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کند.
نه مذاکرات، نه تحریم‌ها، حتی طیف “فلج‌کننده‌ای” که دولت اوباما از آن صحبت کرده است. نه حمله نظامی. و احتمالا نه حمایت از تغییر رژیم از طریق مخالفانی که هنوز در تپش هستند.
مقامات ارشد، به دلایل روشن، این استنتاج را به وضوح اعلام نمی‌کنند. اما بیانات علنی بدبینانه در مورد سه مورد از چهار گزینه مرتب مشاهده می شود. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا دورنمای دیپلماسی را “بسیار تردید آمیز” خوانده است. رابرت گیتس وزیر دفاع گفته است که اقدام نظامی هیچ کاری به جز “خرید وقت” انجام نمی‌دهد. کارل بیلدت وزیر امور خارجه سوئد، با اشاره به بیانات خصوصی گفت دولت اوباما هفته پیش گفته است استراتژی حمایت از مخالفان ایران “بسیار طول می‌کشد” و در ضمن ممکن است دولتی را بر سر کار بیاورد که همان سیاست هسته‌ای را دنبال کند.
مقامات غربی به ندرت بصورت علنی تحریم‌ها را بی‌اعتبار اعلام می کنند. آنها نمی‌خواهند به افرادی که در روسیه و چین به خاطر دلایل خودشان از اقدامات سازمان ملل علیه ایران جلوگیری می‌کنند، کمک کنند. کاخ سفید علی‌رغم اشاراتی مبنی بر همکاری دیمیتری مدودف رئیس‌جمهور روسیه، در مورد موافقت روسیه یا چین نسبت به تشدید تحریم‌هایی نظیر ممنوعیت فروش بنزین یا ممنوعیت فروش سلاح یا سرمایه‌گذاری در تولید نفت ایران، خوشبین نیست.
سابقه تحریم‌ها در آن منطقه خوب نیست: بیش از یک دهه تنبیه از جمله حملات هوایی متعدد هیچ تاثیر مثبتی بر عراق تحت حاکمیت صدام حسین نداشت. حاکمان کنونی ایران که بسیاری از آنها در جنگ ایران و عراق در سپاه پاسداران بوده اند، وقتی می‌گویند آماده اند بخاطر بزرگی ایرانیان ریاضت بیشتری تحمل کنند، به نظر متقاعدکننده می‌رسند.
مذاکرات پنجشنبه ژنو چه؟ ایران با بازرسی بین‌المللی از تجهیزات جدید هسته‌ای و فرستادن مقداری از اورانیوم غنی‌شده خود به خارج موافقت کرده است. با این وجود، این امتیازات ممکن است مذاکرات و دورنمای تحریم‌ها را پیچیده تر کند. سرخط خبرها نیز تاکنون این واقعیت را مورد سئوال قرار داده‌اند که مذاکره‌کنندگان ایران از پاسخ به خواسته اصلی غرب سرباز زدند: اینکه ایران فعالیت غنی‌سازی اورانیوم خود را متوقف کند. ایران به کرات این ایده را رد کرده است و هیچ دلیلی نیست که باور کنیم تندروهای بر راس قدرت موضع خود را تغییر دهند.
در همین حال مذاکرات در مورد جزئیات بازرسی و حمل اورانیوم به خارج می‌تواند به سادگی به درازا بکشد و برای رژیم وقت ارزشمندی بخرد. (روز جمعه آسوشیتد پرس به نقل از یک عضو هیات ایرانی گفت که آن کشور در واقع با ارسال اورانیوم موافقت نکرده است.) در همین حال عقب‌نشینی تاکتیکی تهران برای روسیه و چین دلیلی فراهم کرد تا تحریم‌ها را وتو کنند چرا که اگر تهران در ژنو موضع سرسختانه تری را در پیش می گرفت مخالفت این دو کشور با تحریم ها ناممکن تر می شد.
دولت اوباما و متحدان این کشور به تکرار گفته‌اند تا پایان سال جاری دیپلماسی را دنبال می‌کنند و اگر دیپلماسی کار نکرد سپس به تحریم می‌پردازند. این تقاطع قابل پیش‌بینی و بسیار ناخوشایندی را ایجاد می‌کند. کنت پولاک محقق مرکز سابان در موسسه بروکینگز می‌گوید: “اگر تا اوائل سال آینده چیزی از طریق دیپلماسی و تحریم‌ها بدست نیاوریم، کل سیاست ما به صورت یک حرکت عبث جلوه خواهد کرد.”
بعد چه؟ پولاک که یک مقام دولتی در دوره کلینتون بوده است می‌گوید، یک گزینه آشکاردیگر وجود دارد: “مهار”، سیاستی که نام خود را از دوران جنگ سرد به عاریت می گیرد. هدف از آن محدود کردن توانایی ایران در تولید تسلیحات هسته‌ای و کاهش نفوذ آن در منطقه از تمامی طرق ممکن غیر از جنگ است – وآمادگی برای اینکه این کار را برای سال‌ها و شاید دهه‌ها ادامه دهد. این گزینه‌ای است که شاید سال‌هاست در مورد ایران وجود داشته است. پولاک می‌گوید: “دولت اوباما در اعماق قلب خود می‌داند که به همین‌جا ختم می‌شود.”
به نظر من حق با اوست. همچنین از اوباما و دستیاران او انتظار ندارم که به این زودی‌ها شروع به صحبت در مورد تغییر سیاست کنند. تا چند ماه آینده در مورد مذاکرات، تحریم‌ها و گزینه حمله احتمالی اسرائیل به عنوان راه‌های توقف بمب ایران خواهیم شنید. به نظر من اکنون بهترین راه برون رفت از این وضعیت، در پیروزی مخالفان ایران بر رژیم کنونی نهفته است. اگر این اتفاق بیافتد ممکن است بزودی دیگر پنهان کردن پوچی سیاست غرب دشوارخواهد بود.
منبع: واشنگتن پست، 4 اکتبر 2009