در حالی که سایت های اصولگرایان نیز در روزهای اخیر از هجمه فیلترینگ در امان نمانده اند، مدیر فیلترینگ وزارت ارشاد گفته سیاست های فیلترینگ جمهوری اسلامی “دموکراتیک” و قانونی است. این اظهارات چند روز پس از آن مطرح می شود که رهبر جمهوری اسلامی دستور تشکیل شورایی برای مقابله با اینترنت با حضور عالی رتبه ترین مقامات نظامی و سیاسی نظام را صادر کرده است.
“پالایش تارنما ها”؛ این اصطلاحی است که مدیر واحد اینترنت ارشاد برای “فیلترینگ اینترنت” به کار می برد و در عین حال تاکید می کند این پالایش در بستری “دموکراتیک” انجام می شود. روح الله مومن نسب نه تنها مسدودسازی سایت ها و وبلاگ های منتقد را دموکراتیک، بلکه “کاملا قانونی” می داند. به گفته وی فیلترینگ “قانونی” اینترنت در ایران به دو شیوه انجام می شود: “با دستور کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه یا با مقام قضایی.“
مدیر واحد اینترنت وزارت ارشاد در مصاحبه با سایت ندای انقلاب – نزدیک به سپاه - نه تنها از شیوه فیلترینگ دفاع کرده بلکه نظارت بر اینترنت در ایالات متحده را نیز “دیکتاتور مآبانه” خوانده است.
وبلاگستان؛ قربانی اصلی
از 22 خرداد سال 88، با خیزش جنبش مخالفان دولت در خیابان ها، حاکمیت همزمان با سرکوب شهروندان کوشش کرده است تا دسترسی آن ها به اینترنت را نیز بیش از پیش محدود سازد. گفتنی است بسیاری از تظاهرات های جنبش سبز از طریق شبکه های اجتماعی اینترنتی همچون فیس بوک و توئیتر سازماندهی شد و ده ها هزار وبلاگ و صدها سایت اینترنتی در اعتراض به آنچه کودتای انتخاباتی محمود احمدی نژاد می خوانند مشارکت کردند.
وبلاگستان، مکانی که مورد استقبال بسیار مخالفان برای انتشار یادداشت های اعتراضی علیه سیاست های دولت قرار گرفته ، بیش از همه قربانی “پالایش اینترنتی” شده است. مومن نسب می گوید گروهی که وی آن ها را رهبری می کند، “فهرست مصادیق محتوای مجرمانه” را مبنای مسدود سازی وبلاگ ها و دیگر سایت ها می داند؛فهرستی طولانی و دور و دراز که تقریبا هرگونه نقدی علیه حاکمیت و دولت را در بر می گیرد: “اهانت و هجو نسبت به مقامات، نهادها و سازمان های حکومتی و عمومی”، “نشراکاذیب و تشویش اذهان عمومی علیه مقامات، نهادها و سازمانهای حکومتی”، “افترا به مقامات، نهادها و سازمان های حکومتی و عمومی”، “انتشار فیلترشکن ها و آموزش روشهای عبور از سامانه های فیلترینگ” و “تشکیل جمعیت، دسته، گروه در فضای مجازی (سایبر) با هدف برهم زدن امنیت کشور” تنها تعدادی از بیش از 50 مصداقی است که می تواند کاربران وبلاگ ها و سایت ها را برای همیشه از دسترسی به تارنمای خود محروم سازد.
جوانان حزب الهی را فیلتر نکنیم
مدیرواحد اینترنت وزارت ارشاد می گوید وبلاگ نویسان اگر بخواهند وبلاگشان رفع پالایش شود باید نظر مقام قضایی مربوطه را جلب نمایند.
مومن نسب در گفتگوی اخیر خود البته از قوه قضائیه درخواست کرده است تا در دستورات پالایشی خود تجدید نظر کند تا اقدامات با “ملایمت و تعامل” بیشتری انجام شود. اما میانجیگری وی نه برای فعالان اینترنتی مخالف دولت بلکه برای دسته خاصی انجام شده است: “جوانان حزب الهی و مستعد، که فعالیت های خالصانه آنها شکل دهنده قدرت نرم جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی است.”
خامنه ای و شورای اینترنت
مومن نسب مسئولان فیلترینگ در وزارت ارشاد را سربازان “رهبری” می داند؛ کسی که هفته گذشته در اقدامی بی سابقه دستور تشکیل شورای عالی فضای مجازی را صادر کرد. آیت الله علی خامنه ای چهارشنبه هفدهم اسفند وظیفه اصلی این شورا را “صیانت از آسیب های ناشی از اینترنت” تعیین کرد.
اهمیت این شورا برای رهبر جمهوری اسلامی به قدری زیاد بوده که بالاترین مقامات شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی را به عنوان اعضای آن برگزیده است.رئیس جمهور،فرمانده سپاه، وزیر اطلاعات، فرمانده نیروی انتظامی، رئیس صدا و سیما، روسای دستگاه قضائی و مجلس از جمله اعضای این شورا محسوب می شوند.
عمر فیلترینگ در جمهوری اسلامی به خرداد سال 80 باز می گردد؛ آن زمان نیز آیت الله خامنه ای طلایه دار میدان شد. وی ”سیاست‌های کلی شبکه‌های اطلاع رسانی رایانه‌ای” را به محمد خاتمی – رئیس دولت اصلاحات – ابلاغ کرد. رئیس جمهور وقت و مخابرات گرچه با قانون‌گذاری پیرامون اینترنت در خارج از مجلس ششم مخالف بودند، اما سرانجام شورای عالی انقلاب فرهنگی قوانین مربوط به اینترنت – در راس آن ها فیلترینگ- را تصویب کرد.
تخمین تعداد سایت های فیلتر شده در سه سال گذشته غیر ممکن است.مقامات قضایی در سال های اخیر از اعلام تعداد سایت هایی که به محاق فیلترینگ فرو رفته اند سرباز زده اند، اما سال 87 در یکی از معدود مواردی که دادستان کشور آمار مذکور را اعلام کرد، تعداد وبلاگ ها و سایت های فیلتر شده 5 میلیون اعلام شد؛ رقمی که حالا ناظران می گویند با ناآرامی های پس از سال 88 و تکاپوی شدید مخالفان در اینترنت سر به فلک کشیده است.
تا سال ۸۸ کاربران اینترنت اگر نشانی سایت فیلتر شده ای را وارد می کردند با پیغام “مشترک گرامی! دسترسی به این سایت امکان‌پذیر نمی‌باشد.” روبرو می شدند؛ رویه ای که یک سال پس از آن تغییر کرد و قربانگاه فیلترینگ، محلی برای تبلیغ سایت های طرفدار حکومت شد. از سال 89 اما جای پیغام قبلی صفحه‌ای جایگزین شد که ضمن اعلام فیلتر شدن نشانی مذکور، به کاربران توصیه می‌کند به وبگاه‌های دیگری که در آن صفحه معرفی شده‌اند مراجعه کنند.
منتقدان این اقدام شرکت مخابرات را تلاش برای افزایش تعداد بازدید کنندگان سایت های حامی نظامی دانسته اند. تابناک نزدیک به محسن رضایی از جمله سایت هایی بود که نتوانست خشنودی خود از این اقدام را پنهان نگه دارد و در تقدیر از نرم افزار تازه نوشت: “با به کارگیری نرم افزاز جدید فیلترینگ سایت های ضد اخلاقی و متخلف کشور، صفحه فیلترینگ تغییر کرده است. این نرم افزار جدید فیلترینگ در راستای جنگ نرم و مقابله با توطئه های دشمنان کشور به خصوص در حوطه سایبر صورت گرفته است و در نرم افزار جدید که «بسیار هوشمند» است تمام ترفندهای مختلف سایت های ضد انقلاب و ضد اخلاقی در نظر گرفته شده است.”
اما از طنز روزگار این نرم افزار “بسیار هوشمند” این روزها سایت تابناک را نیز به ویترینی برای تبلیغ سایت های وفادارتر به نظام تبدیل کرده است.
سایت اصولگرای بازتاب هم که روز شنبه اقدام به انتشار یکی از قراردادهای ایران و چین و امتیازات داده شده به مقامات پکن کرده بود،ساعاتی پس از انتشار خبر فیلتر شد. این سایت نوشته بود: “سه سال قبل مطابق با یک قرار داد عجیب، دولت ایران درآمد حاصل از فروش نفت را نزد دولت چین در اختیار این کشور می گذارد تا به عنوان پشتوانه ال سی های خرید کالای چینی برای ایران استفاده گردد.”
