انیس روتیول
یک زن ایرانی که به کشورش بازگشته می گوید: “مدت ها بود که تا این حد در تهران احساس آرامش نمی کردم.” بهار پارسی که در تاریخ ۱۴ ژوئن با انتخاب حسن روحانی آغاز شد، به نظر ادامه دار است. مراسم تحلیف رییس جمهور جدید که به لطف ائتلاف میان اصلاح طلبان و میانه روها انتخاب شده، روز یکشنبه در مجلس برگزار خواهد شد.
جمهوری اسلامی برخلاف گذشته، دعوتنامه هایی را برای سران کشورهای جهان، به جز ایالات متحده و اسراییل، ارسال کرده تا در مراسم حضور یابند و دلیل آن “نبود روابط دیپلماتیک” ذکر شده است.
اگر کشورهای اروپایی به این دعوتنامه ها وقعی نگذاشته اند، ولی حامد کرزی، رییس جمهور افغانستان، عاصف علی زرداری، رییس جمهور پاکستان، و میشل سلیمان، رییس جمهور لبنان، در این مراسم حضور خواهند داشت. ترکیه نیز اعضای دولتش را اعزام خواهد کرد که در کنار وزرای سوری و کشورهای خلیج فارس حضور خواهند داشت.
لحن کلام در ایران تغییر کرده
حسن روحانی ۱۵ روز زمان خواهد داشت تا اعضای دولت خود را که باید به تأیید مجلس ایران برسند تشکیل دهد. مجلس ایران نیز ۱۰ روز فرصت دارد تا پرونده نامزدها را بررسی کند. اگر مجلس به اعضای دولت او رأی دهد، می توان گفت که روحانی در اولین گام پیروز شده. زمان مهم بعدی در پاییز خواهد بود که طی آن مذاکرات هسته ای با یک هیأت جدید ایرانی از سر گرفته خواهد شد. آزمایش بعدی روحانی در این مذاکرات خواهد بود.
ولی درحال حاضر لحن ایران عوض شده. دیگر خبری از شاخ و شانه کشیدن ها علیه غرب نیست. بی شک ورق برگشته. شیوه عمل روحانی بیشتر شبیه به رییس جمهور سابق اصلاح طلب محمد خاتمی است.
مردم ایران در اوایل ماه ژوئیه با شنیدن سخنان او برداشتی از نحوه اداره کشورش پیدا کردند. او گفت که یک دولت، قدرت خود را در “اعمال محدودیت در زندگی مردم و دخالت در زندگی شخصی افراد نمی بیند، بلکه قدرت دولت در تقویت عقاید مردم و افزایش سرمایه اجتماعی آنهاست”.
رهبران جنبش سبز همچنان در حصر
بدین ترتیب در اوایل ماه ژوئن در زمان مناظره های تلویزیونی، حسن روحانی نسبت به یورش محافظه کاران به آنتن های ماهواره به اعتراض پرداخت و آن را “نقض حریم خصوصی مردم” خواند که از اتصال آنها به جهان خارج جلوگیری می کند.
رییس جمهور جدید در ماه ژوئیه خطاب به ایرانیان در تبعید که در حدود ۳ میلیون نفر هستند، گشایشی انجام داد و از آنها خواست بدون اینکه از اقدامات تلافی جویانه بیم و هراس داشته باشند به کشورشان بازگردند. قبل از او، در سال ۱۹۹۷، رییس جمهور محمد خاتمی همین حرکت را انجام داده بود. او گفته بود: “امروز ایران اسلامی آغوش اش را به روی شما می گشاید.”
در سال ۲۰۰۹ پس از سرکوب وحشیانه مردم و رهبران جنبش سبز، میرحسین موسوی و مهدی کروبی، که همچنان در حصر خانگی بسر می برند، بسیاری از مردم ایران کشور خود را ترک کردند. یک کارشناس دراین خصوص می گوید: “اکنون که روحانی به قدرت رسیده، آنها احساس می کنند که می توانند بازگردند. آنها احساس پیروزی می کنند.” البته یکی از محافظه کاران گفته است که “این افراد ابتدا باید عذرخواهی کنند”.
نشانه های گشایش نسبت به غرب
در چنین فضایی، اصلاح طلبان به مانند محافظه کاران تردیدی از مصاحبه با شبکه تلویزیونی فارسی زبان بی بی سی که در دولت قبلی ممنوع بود، ندارند.
فیلم “گذشته” ساخته اصغر فرهادی که در جشنواره کن جایزه بهترین بازیگر زن را برای برنیس بژو به همراه داشته، در تهران به روی اکران آمده. اینها همه اقداماتی سمبولیک است، ولی به خوبی نشان از تحول در شرایط دارد.
آیا حسن روحانی رییس جمهور گشایش و گفتمان در برابر غرب خواهد بود؟ او این مسأله را در کمپین های انتخاباتی اش وعده داده. ولی نباید فراموش کرد که قانون اساسی جمهوری اسلامی قدرت واقعی را به رهبر انقلاب داده است: در ایران رییس جمهور دومین مقام کشور محسوب می شود.
هدف: احیای اقتصاد
علی واعظ، تحلیلگر “مرکز بین المللی گروه بحران” و مقیم بروکسل، در رابطه با مسأله هسته ای می گوید: “روحانی نمی تواند بطن استراتژی ایران را که ازسوی رهبر تعیین می شود تغییر دهد، ولی می تواند لحن و اعضای هیأت ایرانی را عوض کند.” به گفته او، “روحانی با به کار گرفتن یک گفتار سازش پذیر و با استفاده از مذاکره کنندگان مجرب تر می تواند تأثیر مثبتی بجا گذارد”.
برای بهبودی اقتصاد ایران، کاهش تنش ها در عرصه بین المللی غیرقابل چشم پوشی است. درحال حاضر، اطرافیان حسن روحانی درحال تصفیه کردن حساب های خود با سلف او محمود احمدی نژاد هستند و معتقدند که دولت وضعیت اقتصادی کشور را به رکود کشانده و بسیاری از کارها را نیمه تمام رها کرده.
روزنامه اصلاح طلب شرق به نقل از روحانی در همین خصوص گفت: “ما از مقامات کنونی دولت خواستیم وضعیت را برای ما تشریح کنند، ولی گزارش های آنها و گزارش های گروه ما کاملاً با یکدیگر مغایرند.” به گفته او، سالانه تنها ۱۴۰۰۰ شغل بین سال های ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ ایجاد شده، درحالی که محمود احمدی نژاد ادعا کرده بود صدها هزار شغل ایجاد کرده است.
رییس جمهور منتخب می گوید: “نرخ تورم در حدود ۴۲ درصد است و نه ۳۲ درصد.” حسن روحانی این موضوع را پنهان نکرد که کشورش “با وضعیت مشکل و پیچیده ای دست به گریبان است که بخشی از آن به دلیل سیاست های داخلی و بخشی از آن به دلیل فشارهای خارجی نامنصفانه می باشد”. این درحالی است که طی دو ماه اخیر محمود احمدی نژاد با اطمینان از بیلان هشت ساله خود دفاع کرده است.
منبع: لاکروا، ۳ اوت
