ژاک فولورو
پس از خروج نیروهای سازمان ناتو از افغانستان در اواخر سال ۲۰۱۴، چند سرباز آمریکایی در این کشور برای مقابله در برابر تهاجمات داخلی و خارجی باقی خواهد ماند؟ آخرین مباحثه بین المللی در مورد آینده افغانستان از حدود یک هفته پیش آغاز شده و سرانجام این مسأله کشورهای همسایه را نگران ساخته است.
مذاکرات میان کابل و واشنگتن به دلیل اطلاع از نتیجه انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده به اواسط نوامبر موکول شد. این بار، نمایندگان افغانستان و آمریکا رو در رو به مذاکره خواهند پرداخت تا بر سر مفاد توافق نامه دوجانبه ای که تا سال ۲۰۲۴ معتبر خواهد بود به نتیجه برسند.
قبل از اینکه جزئیات این توافق نامه مشخص شود، به گفته یک منبع دیپلماتیک، ایران به افغانستان یادآوری کرده که حضور نیروهای مسلح آمریکایی در خاک افغانستان برای امنیت ایران به مثابه یک تهدید است. این منبع می افزاید: “حکومت تهران در یک منطق پارانویا فرو رفته و براین باور است که پایگاه های آمریکایی در آینده برای آغاز حمله علیه خاک این کشور مورد استفاده قرار خواهند گرفت.”
یکی از مشاوران زلمای رسول، وزیر امور خارجه افغانستان، در اواخر ماه اکتبر با اشاره به پیام ارسال شده توسط ایران به روزنامه لوموند اظهار داشت: “آنها به ما گفتند که اگر مورد حمله قرار بگیرند، اولین کارشان حمله به پایگاه های آمریکایی خواهد بود.” آقای رسول نیز به طور مرتب اظهار داشته که این توافق همکاری نظامی قبل از هر چیز “برای دور نگاه داشتن پاکستانی هاست”.
دیگر عاملان بزرگ منطقه نیز نسبت به این مباحثات ساکت ننشسته اند. مقامات چینی که در زمینه اقتصادی در افغانستان سرمایه گذاری کرده اند، به کابل خاطرنشان ساخته اند که “نگران خروج زودهنگام نیروهای آمریکایی” هستند و در را باز گذاشته اند تا در صورت عدم توافق میان دو طرف، در زمینه امنیتی وارد عمل شوند.
ازطرف دیگر، اقدامات مقامات روسی با ابهام بسیاری همراه است. آنها نیز به طور رسمی نشان داده اند که از پیامدهای “خروج فوری سربازان آمریکایی از افغانستان” نگران اند. ولی درعین حال، به گفته یک منبع دیپلماتیک در کابل، “مسکو مخالف وجود پایگاه های دائمی آمریکا در افغانستان است”.
مشکل مصونیت قضایی
حامد کرزای، رییس جمهور افغانستان، روز سه شنبه ۲۷ نوامبر با ایراد یک ضرب المثل فارسی گفت: “ما با آمریکایی ها طوری به توافق خواهیم رسید که نه سیخ بسوزد نه کباب.” به گفته او در این توافق هیچ بازنده ای وجود نخواهد داشت. او در ادامه گفت: “در جایی که موضوع از حساسیت بسیار بالایی برخوردار است، ما نباید خیلی آنها را به تعجیل بیندازیم، ولی باید صد در صد به فکر منافع خود نیز باشیم.”
وضعیت نیروهای آمریکایی و به ویژه مصونیت آنها در برابر دستگاه قضایی افغانستان پس از سال ۲۰۱۴ در بطن مباحثات قرار دارد و یکی از شروط باقی ماندن آنهاست. یکی از مسؤولان سازمان ناتو در کابل دراین زمینه می گوید: “بدون مصونیت قضایی هیچ سرباز آمریکایی باقی نمی ماند.”
پس از جنگ در عراق، واشنگتن و بغداد در این زمینه به توافق نرسیدند و همین مسأله باعث شد تا کل نیروهای نظامی آمریکایی از این کشور خارج شوند.
ایالات متحده هنوز ۶۸ هزار سرباز در خاک افغانستان دارد. در اواخر ماه فوریه، ژنرال جان آلن، رییس نیروهای سازمان ناتو و نیروهای آمریکایی در افغانستان، گفته بود که “ممکن است این تعداد سرباز آمریکایی پس از سال ۲۰۱۴ تنها به چند هزار نفر کاهش یابد”.
لویه جرگه [گردهمایی بزرگ سران قبایل افغانستان] به دنبال فراخوان آقای کرزای در ژوئن ۲۰۱۰ در کابل توافق خود را نسبت به تأسیس پایگاه های آمریکایی در خاک افغانستان اعلام کرد، به شرطی که “این پایگاه ها علیه کشورهای همسایه مورد استفاده قرار نگیرند”.
منبع: لوموند، ۳۰ نوامبر
