شایعاتی که از چندی پیش درباره سفر قریبالوقوع محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به ایران منتشر شده بود، در روزهای اخیر تایید شده است. احمد مجدلانی، عضو کمیته اجرایی سازمان آزادیبخش فلسطین که در تهران به سر میبرد در گفتگو با خبرگزاری فارس ضمن تایید سفر محمود عباس به تهران خبر داد که ایران به زودی سفیر خود را به فلسطین خواهد فرستاد. این خبرگزاری از قول منابع فلسطینی ادعا کرد که مجدلانی از سوی محمود عباس “مسئول پرونده ارتباط و همکاری با جمهوری اسلامی ایران” شده است.
مجدلانی به فارس گفته: “سفر من به تهران هیچ ارتباطی به آنچه که رسانه‌ها درباره کاهش سطح روابط ایران با حماس شایعه کرده‌اند، نداشته و تشکیلات خودگردان از ماه‌ها پیش تماس‌ها با جمهوری اسلامی ایران را آغاز کرده است. از زمانی که تماس‌ها با رهبران ایران را آغاز کردیم، در فکر این نبودیم که بخواهیم به طرف دیگری پاسخ بدهیم چرا که ما هر گونه روابط خود را بر اساس اصل احترام متقابل و منافع مشترک بنا می‌کنیم.”
او تاکید کرده: “تلاش‌های فلسطین با تلاش‌های ایران برای حل بحران سوریه گره خورده است، ایران طرح چهار ماده‌ای را مطرح کرده است که شامل دعوت به آتش‌بس فوری، تشکیل حکومت وحدت ملی، اصلاح مجدد قانون اساسی و برگزاری انتخابات تحت نظارت ناظران بین المللی است.”
بر اساس ادعای خبرگزاری فارس، مجدلانی همچنین بر اهتمام تشکیلات خودگردان برای “حل مسالمت آمیز بحران سوریه” تاکید و اضافه کرده: “راه حل دیپلماتیک، موجب حفظ وحدت، امنیت و ثبات سوریه می‌شود و هر گونه زیانی که به سوریه وارد شود، بر قضیه فلسطین نیز تاثیر خواهد گذاشت.”
با وجود تاکید احمد مجدلانی بر اینکه حضور او در تهران و زمینهسازی برای سفر محمود عباس ارتباطی به روابط ایران و حماس ندارد، اما به نظر میرسد که دوری حماس از جمهوری اسلامی و نزدیکی آن به مخالفان بشار اسد در سوریه از یک طرف و اتحاد آنها با عربستان از سوی دیگر، مسئولان حکومت ایران را متقاعد کرده است که برای حفظ موقعیت خود در مناقشه فلسطین به طرف دیگر ماجرا نزدیک شوند.
با اینهمه، حسین شیخ الاسلام، مشاور امور بین‌الملل علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با سایت فلسطینی الرساله ادعا کرد که درخواست محمود عباس (ابومازن) رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین برای سفر به ایران رد شده است. وی تاکید کرده: “اینکه رهبران سازمان آزادیبخش فلسطین «ساف» اعلام کردند سفرعباس در ماه اکتبر خواهد بود و تماس‌ها برای اتمام مقدمات این سفر ادامه دارد، صحت ندارد.”
او افزوده: “ایران مُصِر به ادامه حمایت از خط مقاومت و اعضای مقاومت است و هیچ طرفی در جهان نخواهد توانست دوستی میان تهران و مقاومت که حماس در مقدمه آن قرار دارد را از بین ببرد؛ روابط ما با حماس استراتژیک است.”
شیخ‌الاسلام ضمن تکذیب وجود هرگونه اختلافی با حماس اضافه کرده: “طرفین (ایران و حماس) اختلافات درباره سوریه را کنار گذاشته‌اند و ما از هر سفر رهبران حماس استقبال می‌کنیم. (زمان) سفر هیأت حماس به تهران مشخص نیست و مقدمات لازم برای آن انجام نشده اما در هر حال از آن استقبال می‌کنیم.”
البته با وجود سخنان غیرمنتظره حسین شیخ‌الاسلام، نباید فراموش کرد که اواسط همین ماه احمد مجدلانی به عنوان نماینده محمود عباس به تهران سفر کرد و با محمدجواد ظریف نیز دیدار داشت. او بعد از این دیدارها گفته بود: “آشتی و پایان دادن به اختلافات محور رایزنی‌ها با مقام‌های ایرانی بود. ما علاقه‌مندی خود را بر اجرای توافق قاهره و تفاهم‌های الشاطئ با هدف تشکیل دولت وحدت ملی فلسطین که به برگزاری انتخابات مجلس و ریاستی در سریع‌ترین زمان ممکن منتهی شود، اعلام کردیم. هیات فلسطینی از دولت ایران خواسته است از تمام تلاش و نفوذ خود برای حمایت از تلاش‌های رهبری فلسطین در پایان دادن به اختلاف‌ها استفاده کند.” در همین سفر بود که گفته شد “هیات فلسطینی با مقامات ایرانی توافق کرد کمیته مشترکی را برای همکاری در خصوص مسائل سیاسی، تبادلات تجاری و آموزش تشکیل دهد.”
پس از آن بود که گمانهزنیها درباره بهبود روابط جمهوری اسلامی و تشکیلات خودگردان منتشر شد. گفته میشد که نزدیکی حماس به عربستان خشم مقامات جمهوری اسلامی را برانگیخته است. در همان روزها منابع آگاه به روزنامه العرب، چاپ لندن گفته بودند که ایران سفر خالد مشعل، دبیر کل دفتر سیاسی حماس را به تهران لغو کرده است. همچنین گفته میشد که مشعل در این سفر پیشنهاد حضور سه هزار فلسطینی عضو شاخه نظامی حماس در کنار نیروهای عربستانی در جنگ زمینی در یمن را به مقامات عربستانی داده بود. این روزنامه نوشته بود: “مقامات جنبش حماس […] ترجیح می دهند دیدار با رهبران حماس با مقامات ایرانی در خارج از خاک جمهوری اسلامی ایران انجام شود. برخی از مقامات حماس این بار نیز گفته اند که ترجیح می دهند که مشعل با مقامات ایرانی در جایی خارج از ایران دیدار کند. مساله ای که باعث خشم مسئولان ایرانی شده و از مقامات حماس پرسیده اند چه عواملی وجود دارند که باعث می شود خالد مشعل چهار سال به ایران سفر نکند در حالی که مقامات ایران به روشنی از حماس حمایت همه جانبه کرده اند؟ چرا مشعل به دعوت عربستان فورا پاسخ مثبت می دهد و به ریاض می رود اما از سفر به تهران امتناع می کند؟ “
پس از آنکه شایعه سفر محمود عباس به تهران منتشر شد، برخی منابع داخلی در ایران از دلایل این نزدیکی هم نوشته بودند. از جمله سایت دیپلماسی ایرانی نوشته بود: “درباره انگیزه های عباس برای سفر به تهران نیز بعضی از تحلیلگران می گویند رئیس حکومت خودگردان فلسطینی بعد از آن که دید قطار صلح پس از تلاش های جان کری در ژوئن ۲۰۱۳ از حرکت ایستاد و مذاکرات به بن بست رسید و اسرائیل همچنان بر کارشکنی در از سرگیری مذاکرات با فلسطین ادامه می دهد و بر ادامه شهرک سازی ها تاکید دارد، سرخورده شده و به دنبال راهکاری برای خروج از این بن بست بر آمده است. برای همین امیدوار است که ایران بتواند بعد از امضای توافق هسته ای با قدرت های بزرگ جهانی کمک کند تا گامی بزرگ برای خروج این پرونده از بن بست برداشته شود. در عین حال عده ای نیز بر این اعتقادند که تهران می خواهد از پرونده فلسطین به عنوان برگه فشاری برای تسویه حساب با غرب و تاثیرگذاری بر پرونده فلسطینی به سود خود استفاده کند. “
