سناریوی جدید دربرابر بحران ارزی؟

نویسنده
نازنین کامدار

» ادعای ورود ۵ میلیارد دلار ارز تقلبی به کشور

با مزمن شدن بحران ارز در ایران که پیش بینی می شود موجب بروز سونامی گرانی در هفته های آینده شود، بانک مرکزی و ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا، جهت کاهش تقاضای دلار در بازار ادعا کردند که طی روزهای اخیر رقمی معادل ۵ میلیارد دلار ارز تقلبی به کشور وارد شده است.
انتشار این خبر پس از آن صورت گرفت که دولت نتوانست با راه اندازی مرکز تبادلات ارزی، قیمت ارز را پایین بیاورد و آنطور که محمد نهاوندیان، رئیس اتاق بازرگانی تهران می گوید: “بازار ارز را رسما رها کرده اند”.

 درحالی که روز گذشته و با وجود تهدیدهای امنیتی، قیمت حقیقی دلار یعنی ۳۵۰۰ تومان ، بار دیگر بر روی تابلوی صرافی ها نصب شد، یک مقام آگاه در بانک مرکزی به خبرگزاری ایسنا گفت: “ماجرای ارز تقلبی از مرز هشدار فراتر رفته است. این روند پیامدهای فاجعه باری در پی خواهد داشت. ممکن است این حرکات مخوف در کوتاه مدت به تثبیت شرایط کمک کند اما بزودی نتایج فاجعه بار آن آشکار می شود”.
این مقام آگاه البته به این سئوال که “اگر بانک مرکزی که بخشی از دولت است از این موضوع نگران است پس چه کسی در پشت پرده این ماجرا قرار دارد؟” پاسخی نداده است.

ایسنا همچنین به نقل از مهدی ابویی، معاون پیشگیری ستاد مبارزه با قاچاق ارز، خبر داد که “در جلسات کارگروه ویژه ارز ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا وارز، روند معاملات غیرقانونی ارز بخصوص در شهرهای مرزی و نحوه مقابله با آن بررسی و تصمیمات لازم جهت مرحله اول اقدام اتخاذ شد”.

ایوبی همچنین افزوده است: “وجود ارزهای تقلبی در بازار و غیرقابل تشخیص بودن آن برای اغلب مردم و حتی صراف‌ها موجب نگرانی شده است و همین امر موجب شد مسوولان مربوطه نیز دست به کار شده و هر یک هشدارهایی را در راستای عدم خرید ارز از دستفروشان به مردم بدهند”.

ایسنا در پایان گزارش روز گذشته خود نوشت: “به منظور ارتقاء سطح ایمنی در مبادلات روزمره و جلوگیری از ضرر و زیانهای احتمالی برای خرید ارز و سکه‌های خود و جلوگیری از ضرر و زیانهای احتمالی به بانک‌ها و صرافی‌های مجاز مراجعه کنند و برای حفاظت از سکه‌های خود، از صندوق امانات بانک‌ها و همچنین برای حفاظت از ارز از روش سپرده‌گذاری ارزی در بانک‌ها استفاده کنند”.
علاوه بر این دو مقام دولتی، ارسلان فتحی پور، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم به این خبرگزاری گفته است:“طی چند روز اخیر پنج میلیارد دلار ارز تقلبی به بازارهای کشور وارد شده و در میان مردم توزیع شده و یا در حال توزیع است”.

وی افزوده : “متاسفانه این ارزها در حال توزیع در سراسر کشور است و مردم باید مراقب باشند تا مالباخته نشوند”.
این گزارش ها در حالی منتشر شده که برخی سایت های مخالف، انتشار آن را به “بازی روانی نهاد های امنیتی” برای جلوگیری از افت بیش از پیش ارزش ریال مربوط دانسته اند.
 و این همه در حالیست که احمد توکلی درست در روزی که سئوالات نمایندگان از احمدی نژاد به صورت کتبی به وی ابلاغ شد، به شدت به دولت حمله و فاش کرده که احمدی نژاد مجددا دستورات تازه ای در مورد عدم تزریق ارز به بازار به بانک مرکزی داده است.
به گزارش مهر، احمد توکلی گفته است: “ما خبر داریم که آقای احمدی‌نژاد بانک مرکزی را از عرضه ارز منع کرده است. آقای بهمنی و حسینی برای تعیین راه‌حل اراده‌ای ندارند و هرآنچه را که آقای احمدی‌نژاد تصمیم بگیرد به انجام می‌رسانند. ولو اینکه این تصمیمات مخالف اصول علمی باشد. بنابراین حرف‌های من چندان به کار آنان نمی‌آید. حرف‌های من بیشتر برای آنهایی کارایی دارد که اگر می‌خواهند کاری انجام دهند، بدانند که راه‌های دیگری نیز وجود دارد”.

او افزوده: “متاسفانه آثار مخرب وضع بازار ارز با وقفه ظاهر می‌شود و باید منتظر تورم شدیدتر باشیم. باید واقع‌بین باشیم و اگر قصد معالجه داریم، بپذیریم که یک دوره شدیدتر تورمی را در پیش خواهیم داشت. دلیلش هم این است که الان هنوز افزایش قیمت ارز به شکل کامل در بازار تخلیه نشده است”.

همزمان محمد نهاوندیان، عضو شورای پول و اعتبار هم به خبرآنلاین گفته است: “دولت در مقطعی از زمان، به شدت نرخ ارز را در بازار کنترل می‌کرد، به نحوی که تمامی تجار و بازرگانان بر این باور بودند که دولت به صورت تصنعی این کار را صورت داده، اما هم اکنون بازار به صورت کلی رها شده است. هم اکنون تولیدکنندگان به ارز بیشتری برای تامین مایحتاج مورد نیاز کارخانجات خود و تامین کالاهای مورد نیاز مردم، به ارز بیشتری نیاز دارند که متاسفانه به دلیل عدم تامین به موقع آن، واردکنندگان دچار مشکل شده‌اند. مطابق قانون باید بازار را به مسیر ارزی شناور مدیریت شده بازگرداند، چراکه در غیر این صورت تبعات آن گریبانگیر تمامی بخش‌های اقتصادی خواهد شد. همه راهکارها را باید به کار بست تا نرخ ارز را به شرایط معمول و متعادل بازگرداند، نه اینکه در مقطعی شاهد سختگیری بانک مرکزی باشیم و در مقطعی دیگر، شاهد غیبت این مرجع اصلی تنظیم بازار ارز باشیم”.

رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران پیشنهادی هم داده است:“باید سیستم ارزی کشور را به شرایط تک نرخی بازگرداند، در غیر این صورت راهکارهای منطقی در رابطه با این بازار حساس جواب نمی‌دهد”.

این انتقادها و هشدارها در حالیست که رسانه های حکومتی کماکان “دلالان”و “صرافی” ها را عاملان بزرگترین بحران اقتصادی ایران می دانند. از جمله این سایت ها مشرق نیوز است که در گزارش خود با عنوان “بازی جدید صراف ها در بازار ارز”، نوشته: “اتفاق جدید بازار ارز سهمیه‌بندی شدن دلار در صرافی‌‌ها بود. دیروز برخی صرافی‌ها به شدت سرشان شلوغ بود و حتی جلوی درب یکی از صرافی‌ها، صف تشکیل شده بود. علت شلوغی برخی صرافی‌ها، عرضه دلار به صورت سهمیه ۲۰۰ تایی به هر مشتری بود. این سهمیه در ازای ارائه کارت ملی و تحویل کپی آن قابل دریافت است. برخی مشتریان تقاضای بیشتری برای دریافت دلار داشتند اما فروشنده ارز تاکید می‌کرد که حداکثر می‌تواند ۲۰۰ دلار به هر فرد بدهد.اغلب مشتریان کارت و کپی به دست در صرافی‌ها به دنبال دریافت دلار بودند. البته برخی صرافی‌ها هم انگار رغبت چندانی به فروش دلار نداشتند و داخل صرافی از مشتری کارت به دست خبری نبود”.