در حالی که دو هفته پیش رهبر جمهوری اسلامی، مبلغان “برگزاری انتخابات آزاد” را به تندی مورد انتقاد قرار داد، محمد خاتمی رئیس جمهور پیشین کشور بار دیگر بر این مهم تاکید کرد، همزمان دبیر شورای نگهبان بر وظایف این شورا را بازگفت و سخنگوی این نهاد نیز حرف ولی فقیه را تکرار کرد. از سوی دیگر یک سردار بلندپایه گفت سپاه از افراد در انتخابات حمایت نمی کند اما وظایف امنیتی خود را انجام خواهد داد.
“انتخابات آزاد”، به نظر می رسد در کنار بحران اتمی، بزرگترین چالش جمهوری اسلامی در زمستان امسال و بهار آینده باشد. احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان که در نماز جمعه دو هفته پیش، به شدت از کسانی که بر طبل انتخابات آزاد می کوبند انتقاد کرده و بدون نام بردن از هاشمی رفسنجانی یا احمدی نژاد از یک “گردن گلفت” سخن گفت که از آزادی انتخابات می گوید، روز گذشته در همایش دفاتر استانی شورای نگهبان گفت: “ضرورت بیطرفی شورای نگهبان در انتخابات، به منزله غفلت از انجام وظایف نیست.”
اظهاراتی که میلیون ها هوادار میرحسین موسوی و مهدی کروبی را به یاد تخلفات گسترده شورای نگهبان در اعلام نتایج دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در سال ۸۸ انداخت. به نظر این میلیونها، در آن زمان “وظایف” مورد نظر این روحانی ۸۶ ساله تماما به سود کاندیدایی بود که رهبر جمهوری اسلامی قبلا اعلام داشته بود نظرش به او نزدیک ترست.
دیگر وظیفه شورای نگهبان که مورد انتقاد تحول خواهان قرار دارد، “رد صلاحیت” کاندیداهایی است که در همه موارد مانند حاکمیت نمی اندیشند. شورای دوازده نفر نگهبان قانون اساسی به ریاست آیت الله جنتی به ویژه از سال ۷۶ تا امروز هزاران تن از کاندیداهای اصلاح طلب را رد صلاحیت کرده است.
نمی گذاریم تبلیغات هرزگی کنند
در حالی که از ۱۹ دیماه همزمان با سخنرانی آیت الله خامنه ای درباره “انتخابات آزاد” و انتقادش از مشوقین آن، رجل سیاسی حاکمیت و رسانه های نزدیک به نظام یکصدا به مخالفت با افرادی پرداخته اند که حامی انتخابات آزاد هستند، عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان نیز وارد معرکه شده و گفته است: “کدام انتخابات در ایران سالم و آزاد نبوده است؟! آیا مقصود کسانی که از انتخابات آزاد حرف میزنند، انتخابات برخی کشورهاست که داوطلبان با تبلیغات هرزگی سعی میکنند رأی مردم را کسب کنند؟”
او اشاره نکرده است منظورش از “تبلیغات هرزگی” چیست اما ناظران اظهارات وی را گرته برداری از سخنرانی اخیر رهبر جمهوری اسلامی می دانند. آیت الله علی خامنه ای در یک سخنرانی با انتقاد از کسانی که “مکررا” می گویند “انتخابات باید آزاد برگزار شود” پرسیده بود: “در کدام کشور انتخابات از ایران آزادتر است؟”
بی توجهی خاتمی
مواضع رهبر جمهوری اسلامی روزگاری فصل الخطاب گروه های سیاسی محافظه کار و اصلاح طلب در کشور محسوب می شد. فردای هشدارها، رییس مجمع تشخیص مصلحت نظام، هاشمی رفسنجانی جمله خود را این گونه تغییر داد “باید انتخابات مطابق با قانون اساسی انجام شود” اما در آخر هفته محمد خاتمی، رئیس جمهور پیشین کشور، به صراحت گفت: “امروز تا صحبت از انتخابات آزاد می شود حمله می کنند.” رئیس دولت اصلاحات این اظهارات را در در دیدار با اعضای حزب اراده ملت مطرح کرده است، اظهاراتی که خیلی ها می گویند نشانگر اراده جنبش سبز و اصلاح طلبان برای عقب نشستن از خواست انتخابات آزاد، علی رغم فشارهای اقتدارگرایان است.
پیش از این ها، مصطفی تاج زاده، تنها چند روز پس از سخنرانی قاطعانه ایت الله خامنه ای، از بند قرنطینه زندان اوین، با انتشار نامه ای نوشت: “اگر بیرون زندان بودم، بزرگترین کمپین را برای دفاع از انتخابات آزاد برپا میکردم”.
تاج زاده عضو سازمان مجاهدین اسلامی و جبهه مشارکت است، دو حزب سیاسی اصلی اصلاحات که هر دو پس از خیزش میلیون ها شهروند در سال ۸۸ برای باز پس گیری “رای” شان، از سوی وزارت کشور دولت احمدی نژاد منحل اعلام شدند.
تاج زاده خطاب به شهروندان دموکراسی خواه و نیروهای سیاسی و مدنی جنبش سبز گفته است: “نترسید و از انتخابات آزاد دفاع کنید.”
رسانه های نزدیک به حاکمیت در 12 روزی که از سخنان آیت الله خامنه ای می گذرد بارها تاکید کرده اند “انتخابات آزاد”، “رمز فتنه جدید” است. آن ها جنبش مخالفان را “فتنه” و رهبران سیاسی آن از جمله میرحسین موسوی – نخست وزیر دهه شصت- و مهدی کروبی – رئیس مجلس سوم و ششم- را “فتنه گر” می خوانند.
درخواست برخورد
محمد خاتمی که به تاکید گفته است نامزد انتخابات آینده نخواهد شد در جای دیگر نیز با تکرار مواضع خود مبنی بر لزوم فراهم شدن شرایط برای حضور مخالفان در انتخابات، گامی جلوتر برداشت و گفت :” ما می گوئیم انتخابات آزاد یعنی انتخاباتی که از جمله مهندسی نشود.”
اظهاراتی که یادآور مواضع دو هفته پیش علی سعیدی است. درست در روزی که ولی فقیه به مشوقین “انتخابات آزاد” می تاخت، نماینده وی در سپاه پاسداران در مصاحبه با خبرگزاری ایسنا شفاف تر از همیشه وظایف سیاسی سپاه را مشخص کرد :” وظیفه ذاتی ما مهندسی معقول و منطقی انتخابات است.”
به گفته خاتمی:“وقتی که یک شخصیت حقیقی که ممکن است شخصا خیلی اعتباری هم نداشته باشد ولی انتصاب به یک جایگاه مهم حقوقی دارد که رسما قانونا و شرعا حق دخالت در انتخابات و سیاست را ندارد رسما می گوید مهندسی کردن منطقی و معقول انتخابات وظیفه ماست!.”
رئیس جمهور پیشین کشور خواستار “برخورد” با چنین افرادی شده و از حاکمیت خواسته تا به مردم “اطمینان” دهند، انتخابات مهندسی نمی شود.
افکارعمومی به دنبال سه انتخاباتی که از دیدگاه عمومی مخدوش بوده، بسیج و سپاه را به عنوان مهمترین عاملان “مهندسی” انتخابات قلمداد می کنند. ابتدا در انتخابات سال هشتاد شورای شهر تهران بود که اولین یارگیری و مهندسی به حساب آمد تا ناگهان گمنامی با نام محمود احمدی نژاد در مقام شهرداری تهران بشیند، بعد در انتخابات سال 84 مهدی کروبی و هاشمی رفسنجانی نامزدهای اصلی انتقادات جدی به شمارش آرا داشتند و محسن رضائی و باقر قالیباف هم به طور ضمنی نشان دادند که انتخابات را سالم نمی دانند، چهار سال بعد نیز میرحسین موسوی روز 23 خرداد سال 88 روند شمارش آرا شهروندان و اعلام نتایج را یک “صحنه آرایی” خطرناک توصیف کرد، صحنه آرایی که وی و مهدی کروبی در سه سال گذشته “تسلیم ” آن نشده اند. سپاه در سال 88 به نفع محمود احمدی نژاد وارد میدان شد و با همراهی شبه نظامیان بسیج در خیابان های کشور حمامی از خون شهروندان معترض به راه انداخت. شهروندانی که مطالبه اصلی شان این بود :“رای من کجاست؟”
سردار سپاه : حمایت نمی کنیم
اول هفته سردار محمدحسین سپهر معاون هماهنگ کننده نمایندگی ولی فقیه در سپاه، اتهام حمایت سپاه از کاندیدایی خاص را مردود اعلام کرد و گفت :” سپاه هیچگاه از هیچ فردی در انتخابات حمایت نکرده و نمیکند و نقش سپاه در انتخابات و دیگر عرصهها، پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی است.”
با این حال وی خاطرنشان کرده است که سپاه در این انتخابات آتی نیز تکاپوهای خود را خواهد داشت. سردار سپهر در همایش مسئولین روابط عمومی کل و استانی سپاه گفته است :“حفظ آرامش و امنیت انتخابات، کمک به تحقق مشارکت حداکثری مردم در انتخابات، تلاش برای شفاف سازی شاخص ها و ملاکها و تاکید بر قانون مداری از جمله وظایف سپاه در ایفای نقش خود در انتخابات آتی است.”