البرز محمودی
غیبت یک ماهه آیت الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان که همزمان امامت نماز جمعه تهران را نیز برعهده دارد، گمانه زنی هایی را پیرامون “استعفا یا برکناری” وی دامن زده و اگرچه رئیس ستاد نمازجمعه تهران صراحتا از “ادامه حضور جنتی در مقام امام جمعه موقت تهران” سخن گفته، اما برخی منابع از احتمال عدم حضور وی در این مقام خبر داده اند. جنتی در یک ماه اخیر در نمازجمعه تهران شرکت نکرده است.
سایت های “عصرایران”و “آفتاب” در گزارش های جداگانه ای به موضوع غیبت هفته های اخیر احمد جنتی در نماز جمعه پرداخته اند. عصر ایران نوشته است:اعلام حضور آیت الله هاشمی رفسنجانی به عنوان خطیب جمعه این هفته تهران بر احتمال پذیرش استعفای آیت الله جنتی افزوده است. یک منبع آگاه گفته است خطیبان جمعه تهران همه هفته بر اساس نوبت متداول در نمازجمعه حاضر می شوند اما در موارد اضطراری گاه شاهد جابجایی در این خصوص بوده ایم با این حال آقای جنتی مدتی است که غیبت دارد.
جنتی معمولا هر دو هفته یکبار به عنوان امام جمعه به نماز جمعه می آمد. وی آخرین بار روز 30 فروردین امام جمعه تهران بودو پس از آن در نماز جمعه تهران شرکت نکرده است. در این مدت در 13 اردیبهشت احمد خاتمی، سپس هاشمی رفسنجانی، امامی کاشانی و مجددا احمد خاتمی عهده دار این سمت بوده اند.
به نوشته عصر ایران عدم حضور جنتی در نماز جمعه 27 اردیبهشت به علت سفر پاکستان توجیه شده “اما سوم خرداد نیز وی به نماز جمعه نیامد که این موضوع در خطبه های آیت الله خاتمی نیز به کنایه مطرح شد”.
بخشی از کنایه خاتمی که این سایت بدان اشاره کرده، به نحوه نظارت شورای نگهبان تحت سرپرستی جنتی بر انتخابات مجلس بود که احمد خاتمی این نظارت را کافی ندانست و خواست “اعتبارنامه عناصری که با دسیسه، وکالت خود را بر مردم تحمیل نموده باشند از طرف نمایندگان رد شود”.
موضوع غیبت های جنتی “کم سابقه” است و عصر ایران به نقل از منبع آگاه نوشته است: “با توجه به اعلام حضور آیت الله هاشمی در نمازجمعه این هفته تهران، این سومین هفته ای است که آیت الله جنتی غیبت کرده و این موضوع کم سابقه است”.
هرچند روز گذشته برخی سایت ها از جمله رجا نیوز این موضوع را اتفاقی عنوان کردند و برخی نیز مشغله فراوان جنتی در شورای نگهبان برای انتخابات را دلیل این غیبت دانستند اما عصر ایران با یادآوری اینکه حتی در ایام نزدیک به انتخابات که به دلیل بررسی صلاحیت ها، جنتی نوبت خود را جابجا کرده بود، به زودی این نوبت جبران شد. جنتی مدتهاست که به علت کهولت سن و تعدد اشتغالات خواستار کناره گیری از امامت جمعه تهران است و حتی این موضوع را در اولین نمازجمعه پس از انتصاب سید احمد خاتمی به عنوان دیگر امام جمعه موقت تهران در خطبه های خود رسما مطرح ساخت.
اما سایت آفتاب با اشاره به استعفای آیت الله محمد یزدی، امام جمعه سابق تهران و عضو شورای نگهبان فعلی، عدم حضور جنتی را مانند کناره گیری “بی سر و صدای” یزدی دانسته است. به نوشته آفتاب، استعفای آیت الله یزدی از امامت جمعه تهران نیز روال مشابهی را طی کرده بود و بدون آنکه رسانه ای شود. وی به دلیل کسالت جسمی به مرور از حضور در نمازجمعه خودداری کرد و خبر استعفای وی نیز بعد از تحقق عملی آن تایید شد.
در این میان برخی نظرات نیز حاکی از این است که “انتقادات” از سخنان جنتی در خطبه های نماز جمعه زیاد شده است و شاید به همین دلیل وی از مقام امام جمعه تهران کنار گذاشته شود.
آفتاب در این مورد نوشته است: “خطبه های آیت الله جنتی در سالهای اخیر مورد انتقادات بسیاری واقع شده است و حتی در مواردی همچون نقل خواب یک راننده تاکسی و یا چگونگی عذاب زنان گناهکار، تلویزیون ناگزیر به حذف بخش مذکور گردیده بود”.
آنچه آفتاب بدان اشاره کرده سخنرانی جمعه هشت تیر سال گذشته است که به روایت خبرگزاری مهر، آیت الله جنتی در نماز جمعه با اشاره به سالگرد انتخاب احمدی نژاد گفته بود: “کسی از دوستان می گفت، خواستم بروم رای بدهم و سوار یک تاکسی شدم، راننده سئوال کرد به کی رای می دهی؟ گفتم شما به کی رای می دهی؟ او گفت دیشب مادرم که سالهاست فوت کرده به خوابم آمد و گفت برو به احمدی نژاد رای بده، این مسائل، اینها یکی و دوتا نیست، دل های پاک بچه های حزب اللهی و خط امامی کمک کرد و یک مرتبه دیدند با وجودی که جریانات سیاسی حمایت نمی کردند، ولی متن مردم، کسی را انتخاب کرد و مردم سالاری هم یعنی همین، یعنی خود مردم، بدون خط و خطوط سیاسی این کار را کردند.“
هر چند این سخنان از صدا و سیما پخش نشد اما از جمله کسانی که به آن واکنش نشان داد “ابطحی” معاون اسبق خاتمی بود که در وبلاگ خود نوشت:“کاش آقای جنتی حدس میزد راننده تاکسی آن دوست ایشان را سر کار گذاشته و آن دوست هم برای خوش آمد حاج آقا نقل قول کرده است. در ایام انتخابات معمولاً مشابه این راننده تاکسی ها در همه ستادها فراوان پیدا میشوند و از این خوابها نقل میکنند و کسی باورش نمیشود و اگر امکاناتی داشته باشند، در حد مقدور کمکی به آنها میکنند و آنها هم به سراغ ستاد بعدی میروند. اگر نه به خاطر حرمت آقای احمدی نژاد و جنتی، خوب بود به خاطر حرمت جایگاه نماز جمعه از آن تریبون برای نقل این گونه مسائل خرافی استفاده نمیشد”.
شایعاتی که تحقق می یابد
روز گذشته برخی خبرگزاری ها خبر برکناری یا استعفای جنتی از مقام امام جمعه تهران را تکذیب کردند. از جمله خبرگزاری فارس به نقل از رئیس ستاد نمازجمعه تهران نوشت: “استعفای احمد جنتی از امامت جمعه تهران شایعه است.“
با این حال این مقام در گفتگو با روزنامه «فرهنگ آشتی» تاکید کرده است اگر استعفایی هم باشد، “تاکنون نامه‌ای در این زمینه به ستاد اقامه نماز جمعه تهران ارسال نشده است”.
هرچند احتمال برکناری یا استیضاح جنتی به عنوان شایعه تکذیب شده است اما در ماههای اخیر بسیاری از وقایع ابتدا شایعه شدند و بعد اتفاق افتادند.
در حوزه مقامات مذهبی در ابتدای سال جدید خبری غیر رسمی از کناره گیری مصباح یزدی از شورای حوزه علمیه قم در میان رسانه ها نقل شد اما پس از مدت کوتاهی مقامات مسوول این خبر را شایعه خواندند. با این حال 9 اردیبهشت، وقتی اسامی اعضای جدید شورای عالی حوزه علمیه قم اعلام شد مشخص گردید که نه تنها این روحانی حامی دولت استفعا نداده بلکه اساسا از این شورا کنار گذاشته شده است. همچنین پیش از این کناره گیری نماینده ولی فقیه در استان های لرستان و کردستان شایعه عنوان شد اما پس از مدتی، هر دو مقام تغییر کردند.
در حوزه دولت نیز تاکنون اینگونه بوده که ابتدا شایعه تغییر مدیران مطرح می شود و سپس آنها تغییر داده می شوند. ذوالقدر معاون وزیر کشور از جمله این مقام ها بود که اندکی پس از آغاز به کار او زمزمه تغییرش علنی شد و هرچند وزیر کشور وقت این موضوع را در مصاحبه با خبرگزاری فارس تکذیب کرد اما بعد از یک ماه این خبر واقعیت یافت. همچنین در مهر سال گذشته شایعه شد که از میان دو وزیر کابینه، فرشیدی استعفا می دهد و اسکندری می ماند که هرچند سخنگوی دولت بر حضور هر دو وزیر تاکید کرد اما 21 آذر گذشته فرشیدی از دولت کنار گذاشته شد و البته اسکندری در سمت خود ماند. پیش از این نیز در حالی که استعفای لاریجانی به عنوان شایعه مطرح شد، وی بالاخره از سمت دبیری شورای امنیت استعفا داد.
در دولت ابتدای سالجاری هم وقتی تغییر وزرای کشور و اقتصاد مطرح شد، هرچند سخنگوی دولت اینبار آن را “دروغ سیزده” نامید اما تنها یک ماه بعد هر دو وزیر از مقام خود برکنار شدند.
اینک در حالی از استعفا یا برکناری جنتی از مقام امام جمعه تهران به عنوان شایعه یاد می شود که در دولت نیز پس از بروز اختلاف بین رییس بانک مرکزی با رییس جمهور، برکناری مظاهری را نیز شایعه می دانند.