نشستی برای دفاع از حقوق مردم

نویسنده
حسین محمدی

» دیدار عبدالله نوری و محمد خاتمی

در ادامه تحرکات اخیر گروه‌های اصلاح‌طلب برای فعالیت بیشتر در عرصه‌ی سیاسی٬ عبدالله نوری و سیدمحمد خاتمی٬ ضمن ملاقاتی با درخواست اجرای همه‌جانبه قانون اساسی از سوی حکومت٬ خواستار “دفاع از حقوق مردم، حفاظت از منافع ملی و تقویت توسعه سیاسی و اجتماعی در کنار احترام به رأی و نظر جمع از سوی تمام گروه‌ها” شدند.

رییس‌جمهوری و نخستین وزیر کشور دوره‌ی اصلاحات در این دیدار٬ همچنین تاکید کردند که لازم است راه‌هایی “برای برون رفت از وضعیت کنونی براساس قانون اساسی و احترام متقابل همه جریان ها و گروه ها به یکدیگر” اندیشیده شود٬ مساله‌ای که از نظر این دو باید همراه با مخالفت علیه “هرگونه تهدید خارجی و فشار علیه ایران” و دفاع از “استقلال و تمامیت ارضی” کشور باشد.

این دو همچنین خواستار “بازتر شدن فضای سیاسی با آزادی زندانیان سیاسی و رفع حصرها و محدودیت‌ها” شدند.

دیدار عبدالله نوری و سیدمحمد خاتمی در حالی رخ می‌دهد که در ماه‌های گذشته و پس از انتخابات مجلس نهم٬ اصلاح‌طلبان و به ویژه عبدالله نوری در عرصه سیاسی فعال‌تر شده‌اند.

عبدالله نوری در ماه‌های گذشته اقدام به برگزاری جلساتی با حضور طیف‌های مختلف سیاسی کرده و نظرات خود را درباره‌ی مسایل روز کشور بیان کرده است.

 نوری در انتخابات سال ۸۸ کاندیدای اول گروه‌هایی چون سازمان دانش‌آموختگان ایران (ادوار تحکیم وحدت) بود که به دلیل حضور سیدمحمد خاتمی٬ حاضر به شرکت در انتخابات نشد. اخیرا برخی از فعالان سیاسی خواستار آن شده‌اند که گروه‌های اصلاح‌طلب با محوریت عبدالله نوری٬ سازمان‌ دهی کنند و مطالبات خود را بیان دارند.

محمدعلی نجفی٬ از اعضای حزب کارگزاران و عضو شورای شهر تهران - نیز به تازگی در یک گفت‌وگو پیشنهاد داده است اصلاح‌طلبان با محوریت عبدالله نوری٬ سیدمحمد خاتمی و موسوی‌خویینی‌ها متشکل شوند. این افراد هنوز واکنشی در این زمینه نشان نداده‌اند.

نوری و خاتمی در دیدار اخیر خود از توجه به “تنگناها و مسائل معیشتی مردم و مسائل تهدید کننده‌ی مسیر توسعه ی همه جانبه کشور”، به عنوان اولویت نخست اصلاح‌طلبان نام بردند.

آن‌ها همچنین خواستار رعایت اصول اخلاقی از سوی رسانه‌ها شده و خواستار آن شدند که حامیان اصلاح‌طلبان و جنبش سبز٬ “به هیچ وجه در دام حیله های تفرقه افکنان و دروغ پردازان نیفتند”.

هفته گذشته دفتر عبدالله نوری٬ با صدور بیانیه‌ای٬ ضمن تکذیب تماس وی با اردشیر امیرارجمند٬ اعلام کرده بود که “سخنان اخیر آقای عبدالله نوری از سر خیرخواهی و بیان مصالح کشور، مطرح گردیده است و نکاتی را دربر دارد که ممکن است مورد پذیرش و خوشایند گروهی نباشد. با وجود این راه نقد و گفتگوی سازنده هرگز بسته نیست و مخالفان می توانند به جای استفاده از اکاذیب، منصفانه به نقد بپردازند و با منطق و استدلال از نظر خود دفاع کنند”.

دیدار عبدالله نوری با خاتمی٬ پس از آن صورت می‌گیرد که نوری در هفته‌های گذشته چندین پیشنهاد مختلف خطاب به اصلاح‌طلبان٬ خاتمی و حاکمیت مطرح کرده است.

وی در یکی از دیدارهای خود٬ ضمن انتقاد از بی‌برنامگی اصلاح‌طلبان٬ خواستار تشکیل اتاق فکر از سوی سیدمحمد خاتمی شده بود.

وی درباره‌ی پیشنهاد خود٬ چنین توضیح داده بود: “این پیشنهاد بیشتر جهت خروج اصلاح طلبان و بدنه اجتماعی حامی اصلاحات و جنبش سبز از حالت یأس و از هم گسیختگی و تلاش برای برنامه ریزی، بازسازی و انسجام، جهت حرکتی منطقی و منطبق با شرایط موجود می باشد. همچنین این نهاد باید دارای سازوکاری باشد که بتواند همه یا اکثریت جریانات اصلاح طلب را در دل خود جای دهد و به صورت مؤثر از آنها در روند تصمیم گیری استفاده کند”.

نوری تاکنون بارها ضمن تاکید بر هم‌پوشانی جنبش سبز و اصلاحات٬ این دو جنبش را دارای اهداف مشخص و مشترک دانسته بود که می‌توان اکنون از آن‌ها برای اتحاد بین نیروها استفاده کرد: “چهارچوب کلی این اهداف مشترک می تواند اینگونه بیان شود، نخست، اجرای بدون تنازل قانون اساسی و رعایت تمامی حقوق ملت، مصرح در قانون اساسی. دوم، پیگیری اصلاحات در مسایل داخلی در بخش فرهنگ، اقتصاد، سیاست و قضا و نقد بدون اغماض و در عین حال به دور از هر گونه افراط و یا تفریط که هر کدام می تواند آسیب جدی به کشور وارد نماید. سوم، انتقاد به خط مشی ها و روش های حکومت در عرصه جهانی و در عین حال تأکید بر مخالفت با هر گونه تهدید علیه امنیت ملی، مهم نیست این تهدید با چه ادعایی صورت گیرد و چهارم، موضعگیری روشن در مورد مداخله و خطر حمله خارجی و مرز بندی داشتن با کسانی که برای ایجاد تغییر در ایران گوشه چشمی به کمک از خارج دارند”.

وی پیش از این نیز درباره‌ی برنامه‌ی پیشنهادی خود برای اصلاح‌طلبان در شرایط فعلی٬ گفته بود: “شکافتن معنای اجرای بدون تنازل قانون اساسی می تواند یکی از مهمترین ابعاد برنامه‌ی اصلاحات در شرایط فعلی باشد”.

به گفته وزیر کشور دوران اصلاحات: “حرف‌های کلی و مبهم مشکلی را حل نمی‌کند، ما باید دقیق و صریح حرف بزنیم، صرف تکرار حرفهایی مثل اینکه دموکراسی خوب است یا آزادی بیان خوب است یا زندانیان سیاسی باید آزاد شوند مشکلی را حل نمی‌کند. وقتی که یک برنامه و اراده‌ی سیاسی روشن پشتوانه‌ی این مطالبات به حق نباشد تکرار این‌ها نتیجه‌ای جز ایجاد یأس و ملال در افکار عمومی ندارد”.

وی در یکی از دیدارهای اخیر خود نیز با اشاره به هزینه‌های گزاف جمهوری‌اسلامی برای برنامه‌ی هسته‌ای٬ خواستار آن شده بود که مردم درباره‌ی این پروژه و هزینه‌های آن تصمیم‌گیری کنند: “آسیب‏ها، زیانها و فشارهایی که به بهانه ی پرونده هسته‏ای به ایران وارد می شود از حد گذشته است و حکومت باید برای خروج از این بن بست به یک تصمیم منطقی و مدبرانه که حافظ منافع کلی کشور باشد برسد. اگر قرار است بر سر مسئله توانمندی هسته ای که یکی ازحقوق ملت ماست، دیگر حقوق آن تضییع شود باید در مورد اصل و پیامدهای این برنامه درست اندیشید… مناسب است که ابتدا کارشناسان مختلف بدون گزینش های سیاسی و جناحی با مردم در خصوص نقاط مثبت و منفی ادامه چالش هسته ای با غرب و امتیازها و محدودیت هایی که ادامه آن در پیش خواهد داشت صحبت کنند و مردم درباره ی چگونگی تصمیم در خصوص مناقشه موجود میان ایران و غرب نظر نهایی را اعلام نمایند”.

مدیرمسوول روزنامه‌ی توقیف شده‌ی خرداد٬ در دیدارهای اخیر خود٬ بارها بر هم‌پوشانی جنبش سبز و اصلاحات تاکید کرده است. تاکیدهای نوری شاید از آن جهت باشد که برخی تحلیل‌گران سیاسی معتقدند که رای سیدمحمد خاتمی در انتخابات مجلس نهم٬ آغازی برای جدایی جنبش سبز و جنبش اصلاحات بوده است.

نظر نوری اما دراین زمینه٬ چیز دیگری است: “جدایی اصلاح طلبان از جنبش سبز از سوی دو گروه مطرح می شود، نخست کسانی که در ذهن خود این جنبش را حرکتی افراطی فرض می‏کنند که البته با توجه به طیف گسترده ای از افراد و گروه هایی که در این جنبش وجود دارند، نمی توان وجود رفتارهای افراطی را به کل انکار کرد اما متهم کردن کلیت جنبش سبز به افراطی یا براندازانه بودن، داوری نادرستی است. گروه دوم کسانی که تصور می کنند تنها دغدغه اصلاح طلبان بازگشت به قدرت است و آنان را به سازش کاری و مماشات متهم می کنند. این برداشت نیز درست نیست زیرا اصلاح طلبی ضرورتا با کوشش برای ورود به حکومت تلازم ندارد، بلکه ویژگی اصلی آن پرهیز از خشونت و تندروی در ایجاد دگرگونی سیاسی است.”