سربازان اجاره ای؛ از پاریس تا عدن

رضا تقی زاده
رضا تقی زاده

اعلام ورود تا ۸۰۰ سرباز اجاره ای از کشور کلمبیا به بندر عدن در کشور جنگ زده یمن، بمنظور نبرد در کنار نیرو های عربستان سعودی و علیه حوثی های آن کشور، تازه ترین گزارش از حضور جنگجویان فراملیتی در جنگهای خاورمیانه است.

خاورمیانه که میتوانست با استفاده از منابع غنی انرژی فسیلی به یکی از مناطق پیشرفته جهان تبدیل شود، درگیر با جنگ های مذهبی و شعله ور در رقابتهای خونین دو شاخه سنی و شیعه اسلام همچنان میسوزد؛ شعله هایی که میتواند با سرکشی بیشتر، از عراق لبنان و سوریه و یمن فرا تر رفته و به مرزهای تازه در قلب کشور های به ظاهر آرام مانده منطقه نیز برسد.

شورش اسلامی سال ۱۹۷۹ در ایران و به قدرت رسیدن حکومت مذهبی در تهران، ابتدا ثروتمند ترین و قدرتمند ترین کشور منطقه را به کام جنگی هشت ساله و مخرب با کشور همجوار عراق برد و از آن پس تب اسلام گرایی افراطی و رقابت خونین دو شاخه سنی و شیعه در منطقه هرگز فرو ننشست.

خاورمیانه امروز شاهد حضور جنگجویان صادراتی از جمهوری محلی چچنیا در روسیه، تا کلمبیا در آمریکای لاتین است. حکومت اسلامی ایران نیز که شعله افروز نخستین موج جاری افراط گرایی اسلامی بوده، پس از ۳۷ سال همچنان به ادامه رقابت شیعه و سنی در کشور های مسلمان، و حفظ عقیده گرایی مذهبی در سیاست خارجی و رفتار های عمومی خود مشغول ویکی از تامین کنندگان بزرگ سربازان اجاره ای و طرف اصلی جنگهای نیابتی منطقه بشمار میرود؛ بازی خطرناکی که دیر یا زود میتواند ماهیت فرامرزی جنگ را برای بانیان اصلی آنها تغییر داده و از مرزهای ایران تا عربستان را به سرعت در خود بگیرد.

 

مزدوران “آب سیاه” در امارات

گروه سربازان تازه رسیده از کلمبیا که در بندر عدن مستقر شده اند، در عمل بخشی و یا دنباله گروه نظامی بزرگتری است که در اجرای یک قرار داد ۵۰۰ میلیون دلاری مابین فردی بنام اریک پرینس، مالک و مدیر موسسه امنیتی ـ– نظامی موسوم به “آب سیاه” چهار سال پیش به امضاء رسیده است.

موسسه آب سیاه به عنوان یک ارتش مزدور بعد از سال ۲۰۰۱ تاسیس شد و قرار داد کاری با سازمان اطلاعات و امنیت آمریکا ( سیا) داشت و در کنار ارتش آمریکا در عراق از سال ۲۰۰۳ تا سال ۲۰۱۱ میجنگید. موسسه “آب سیاه” به علت اتهامات متعدد ارتکاب جنایت جنگی در عراق مورد پیگرد قانونی است، به این علت موسسه یاد شده اینک تغییر نام داده و دامنه عملیات آن به عراق کشیده نخواهد شد.

قرار داد ۵۰۰ میلیون دلاری مالک و مدیر موسسه نظامی امنیتی سابق آب سیاه با امارات با هدف ظاهری حفظ امنیت تاسیسات نفتی امارات صورت گرفت ولی گفته میشود در قرار داد یاد شده وظایف خارج از حدود جغرافیایی امارات نیز در نظر گرفته شده است. با استفاده از همین فراز موجود در قرار داد با امارات، ظاهرا عربستان سعودی از ظرفیت موسسه یاد شده برای به خدمت گرفتن ۸۰۰ کلمبیایی برای جنگ در یمن استفاده میکند. نیروهای امارات پیشتر همراه با سربازان سعودی در بحرین هم مشارکت نظامی داشتند.

این گروه سربازان اجاره ای کلمبیایی، ظاهرا شماری از جنگجویانی هستند که بعد از پیشرفتهایی در امضاء قرار داد صلح مابین دولت کلمبیا و “نیروهای مسلح انقلابی کلمبیا” و در نتیجه پایان گرفتن حدود پنجاه سال نبرد چریکی در آن کشور، بیکار و آزاد شده اند. کلمبیا به دلیل داشتن شبکه گسترده قاچاق همیشه محل رشد داوطلبان جوان اسلحه بدست بوده است. در نگاه سربازان اجاره ای، تنها گرفتن دستمزد انگیزه داخل شدن در جنگ است و نه وفا داری به یک سو و یا سوی دیگر نبرد.

 

سابقه سربازان اجاره ای

سربازی اجاره ای، یا داوطلبانه و یا تا حدودی اجباری، بعد از اشتغال مشهور و همه گیر و همه جایی، شاید دومین شغل قدیمی در جهان بشمار میرود. امپراطوری های کهن نیز بخش بزرگی از ارتش های کشور گشای خود را از نیروهای محلی در سرزمینهای فتح شده تامین میکردند.

ناپلئون امپراطور فرانسه در دورانی نزدیکتر به زمان معاصر، فکر استفاده از سربازان اجاره ای را نظم بیشتری داد و در نیروهای نظامی او رنگین کمان سربازان غیر فرانسوی کاملا چشمگیر بود.

لژیون خارجی فرانسه که در سال ۱۸۳۱ رسما تاسیس شد، مرکب از سربازان اجاره ای از هر نقطه جهان، با شماری نزدیک به ۱۰ هزار، هنوز بخشی رسمی از ارتش فرانسه بشمار میرود.

برای استخدام در لژیون خارجی فرانسه هیچ محدودیت خاصی ( زبان و نژاد و مذهب) وجود ندارد و داوطلبان بالای ۱۷ سال و کمتر از چهل سال به شرط رسیدن قانونی به یکی از مراکز استخدام که عموما در داخل فرانسه است و اوراق شناسایی، میتوانند با حقوق نزدیک به ماهانه ۲۰۰۰ دلار به خدمت گرفته شوند. این میزان حقوق در جریان خدمت میتواند تا ماهانه ۶۰۰۰ دلار افزایش یابد.

در مورد میزان کارآمدی و وفاداری سربازان لژیون خارجی به کارفرمایان خود لطیفه ای گویای ماجرا است: آگهی فروش یک اسلحه فرانسوی دست دوم که در مورد وضعیت آن توضیح داده و گفته شده هرگز مورد استفاده [ شلیک] قرار نگرفته و تنها دو بار به زمین افتاده است.

 

سربازان اجاره ای جمهوری اسلامی

طی سه سال گذشته بخصوص، جمهوری اسلامی نیز به تامین کننده یکی از پر شمار ترین نیروهای مزدور در جنگهای نیابتی و محلی خاورمیانه تبدیل شده است.

بعد از تجهیز و سازمان دادن نیروهای مسلح شیعه حزب الله در جنوب لبنان، جمهوری اسلامی در کنار شیعیان عراق قرار گرفت و با آغاز جنگهای داخلی سوریه، به بهانه دفاع از مراکز مقدس شیعی به سوریه رفت و اینک در کنار حوثی ها که چندان نیز شیعه نیستند، در مقابل نیروهای هادی ـ رییس جمهور سابق یمن و حامی او عربستان سعودی ـ قرار گرفته است.

طی آخرین برآورد مسئولان نظامی آمریکا از حضور نیروهای اعزامی از سوی جمهوری اسلامی به عراق و سوریه، حدود هزار سرباز ایرانی در عراق و ۲۰۰۰ سرباز ایرانی در سوریه درگیر در جنگ هستند. تنها در طول دو هفته گذشته بنا بر گزارشهای منابع خبری نزدیک به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی، ۲۰ عضو سپاه در سوریه جان خود را از دست داده اند.

شمار سربازان اجاره ای مستقر در سوریه که هزینه آنها را جمهوری اسلامی تامین میکند، مابین ۲۵ تا ۳۵ هزار برآورد شده است. این شمار، مرکب از نیروهای حزب الله لبنان، لشکر فاطمیون مرکب از شیعیان افغان و پاکستان، و همچنین شیعیان جنوب لبنان است که حدود ۱۰ هزار نفر از آنها پیشتر ارتش مقتدا صدر ( بدر) را در عراق تشکیل میدادند.

حضور سربازان اجاره ای در جنگهای محلی خاورمیانه، که یکی از بانیان اصلی آنها جمهوری اسلامی است، میتواند وضعیت ملتهب منطقه را به وضعیت برخورد مستقیم نیرو های درگیر تبدیل و به شعله ور شدن جنگهای مستقیم مابین حامیان محلی و فرا منطقه ای آنها بیانجامد. در حال حاضر نیروهای روسیه و جمهوری اسلامی در سوریه مستقر شده اند و آمریکا در کنار عربستان در جنگ یمن حضور دارد.