رییس دولت درآخرین روزهای سال 88 با اشاره به ناکام بودن تحریم ها، در خصوص توسعه صنعت نفت در ایران گفته بود: در لایحه بودجه سال 89 که به مجلس ارائه شده است، حداقل 25 میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز پیش بینی کرده‌ایم.
اما سال 89 هم تمام شد و اینک در چهارمین ماه از سال 90 روشن شده است که ایران در سرمایه گذاری نفت به شدت دچار مشکل است و تولید ایران هر سال با کاهش روبه روست.این در حالی است کهرییس دولت و مسئولین نفتی مدعی اند در چهارسال اول دولت احمدی نژاد 66 میلیارد دلار در صنعت نفت سرمایه گذاری شده است؛ادعایی که بر اساس آمار و ارقام با انتقاد وتردیدهای بسیاری رو به رو شده.
این در حالیست که در ان سوی مرز، عراق برنامه گسترده ای برای افزایش تولید نفت خود تا سقف 6میلیون بشکه دارد وقطر، به گفته منابع آگاه، در پی ساختن مخازن ذخیره سازی گاز است تا بیشتر از این از سهم مشترک خود با ایران از پارس جنوبی برداشت کند.
براساس گزارش سالانه اوپک، ایران در سال 2010 جایگاه دیرینه خود به عنوان دومین صادرکننده بزرگ را از دست داد و این جایگاه به نیجریه رسید.این گزارش را خبرگزاری های فارس و مهر مخابره کرده اند اما ایرنا به نقل از یک مقام آگاه، گزارش رسمی اوپک را زیر سئوال برده؛هر چند نادانسته آن را تایید هم کرده است.
در خبر ایرنا، ارگان رسمی دولت، آمده است: “یک مقام آگاه در وزارت نفت که خواست نامش فاش نشود، گفت: اساس سهمیه بندی تولید نفت کشورهای عضو اوپک، میزان و ظرفیت تولید نفت خام این کشورها است. وی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه ادعا نداشته که دومین صادرکننده نفت خام اوپک است، گفت: جمهوری اسلامی ایران کماکان دومین تولیدکننده بزرگ نفت خام در اوپک به شمار می رود و براین مساله تاکید دارد.”
اما به گزارش مهر، ایران در سال گذشته به طور متوسط 2 میلیون و 248 هزار بشکه در روز نفت صادر کرده در حالیکه نیجریه با افزایش حدودا 300 هزار بشکه‌ای تولیدات خود موفق شد 2 میلیون و 464 هزار بشکه در روز نفت صادر کند و بدین ترتیب جایگاه ایران را تصاحب نماید.
برنامه تولید ایران در سالجاری حدود 3 میلیون و 980 هزار بشکه اعلام شده بود اما در عمل روزانه حدود سه میلیون و 900 هزار بشکه نفت تولید شده و رئیس کمیسیون انرژی مجلس هم در گفت وگو با خبرآنلاین خبر داده تا پایان سال تولید نفت ایران بیش از 100 هزار بشکه کاهش خواهد یافت.
مسوولان نفتی همواره تاکید دارند تولید نفت ایران به دلیل پایبندی به اوپک زیر 4 میلیون بشکه در روز است اما آمارها نشان می دهد به دلیل عدم بهره برداری به موقع از 20 میدان نفتی طی دو سال گذشته و همچنین تزریق نکردن گاز به میادین، ظرفیت تولید نفت ایران سیرنزولی داشته است.این سیرنزولی در شرایطی است که قراربود تا پایان برنامه چهارم توسعه تولید نفت ایران از مرز 5 میلیون بشکه عبور کند و راهی شود برای تبدیل ایران به قدرت اول منطقه در سال 1404!
در این بین کارشناسان تاکید می کنند ایران توان ظرفیت تولید 4 میلیون بشکه نفت در هر روز را کاملا از دست داده است؛آنانتاکید دارند شرکت ملی نفت باید اقدام به رکورد گیری کند تا ثابت شود این ادعا اشتباه است.گفتنی اینکه طی دو سال گذشته به دلیل نبود مدیر نفتی بر مسند مدیریت این وزارتخانه رکوردگیری در میادین نفتی که تا پیش از این دو بار در سال ( 31 شهریورو 29 اسفند هر سال) انجام می گرفت تقریبا متوقف شده است.
اوایل امسال نیزبرخی نمایندگان گزارش دادند تولید نفت ایران در سال گذشته 72 هزار بشکه کاهش یافته است اما این گزارش توسط قلعه بانی مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران رد شد و وی بر کاهش تولید 25 هزار بشکه ای تاکید کرد.
به گزارش خبر آن لاین حمید رضا کاتوزیان رییس کمیسیون انرژی در این مورد گفت: “قلعه بانی در جلسه ای که با حضور نمایندگان دیوان محاسبات کشور، مرکز پژوهش های مجلس و نمایندگان مناطق نفتی برگزار شده بود این میزان کاهش تولید را تایید کرده است اما در عین ناباوری وی پس از این جلسه این خبر را در رسانه ها به شدت تکذیب کرده است.براساس اظهارات کاتوزیان این آمار کاملا درست بوده و براساس آمارهای ماهانه و محرمانه شرکت ملی نفت محاسبه شده و باید به زودی رئیس جمهور و یا وزیر نفت پاسخگوی این کاهش تولید در قوه قضاییه باشند.”
وی همچنین با بیان اینکه رئیس‌جمهوری مسئول مستقیم ایجاد هر گونه خللی در مدیریت وزارت نفت است، یادآور شد: “حالا که با اشتباه‌های پی‌درپی، علی‌آبادی سرپرست وزارت نفت شده است، مجلس سئوال‌های نظارتی‌اش از این مجموعه را به سمت رئیس‌جمهوری نشانه می‌رود.”
همزمان خبرگزاری مهر جزئیات تاخیر و عقب ماندگی ایران در توسعه میادین مشترک نفت و گاز با هفت کشور همسایه را منتشر کرد. جدول منتشر شده در این زمینه نشان می دهد شرکت ملی نفت ایران یک بازنده تمام عیار است.
بنا بر این گزارش حوزه زاگرس در منطقه خاورمیانه یکی از غنی‌ترین سفره های زیر زمینی هیدروکربوری در سطح منطقه خاورمیانه بوده که با توجه به وجود ساختار یکپارچه هیدروکربوری تعداد قابل توجهی از میادین نفت و گاز این سفره غنی بین کشورهای منطقه همچون ایران، عراق، عربستان، عمان، امارات، کویت و قطر مشترک است.
بر این اساس ایران با در اختیار داشتن 28 میدان مشترک هیدروکربوری شامل 18 میدان نفتی، چهار میدان گازی و 6 میدان نفت و گاز با هفت کشور همسایه یکی از معدود کشورهای جهان است که از این تعداد ساختار مشترک هیدروکربوری برخوردارمی باشد.
شرکت ملی نفت ایران تولید از 10 مخزن مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه را از سالهای گذشته تاکنون آغاز کرده اما با وجود ورود به یکصد و سومین کشف طلای سیاه در ایران، تولید از 18 مخزن هیدروکربوری مشترک هنوز آغاز نشده است.
در بین میادین مشترک نفت و گاز ایران، 15 مخزن در آبهای خلیج فارس و 13 مخزن در خشکی قرار گرفته اند که 12 حوزه در مرز مشترک با عراق، هفت مخزن در مرز مشترک با امارات، چهار مخزن مشترک با عربستان سعودی، 2 مخزن مشترک با قطر و با عمان و یک مخزن مشترک هیدروکربوری با کویت و ترکمنستان در اختیار داریم.
سایت محافظه کار تابناک با طرح این پرسش که آیا اعراب نفت ایران را میبرند به انتقاد از دولتی ها پرداخته و رادیو فردا در تحلیلی بر این مساله نوشته که “این کل سیاست‌های جمهوری اسلامی به ویژه در رابطه با دنیاست که این وضعیت را به وجود آورده و باعث شده است میدان‌های نفتی کشور از دستاورد‌های مهم تکنولوژیک در عرصه انرژی و نیز از سرمایه لازم محروم بمانند.واقعیت آن است که تحریم‌های بین‌المللی به شدت بر وضعیت صنعت نفت ایران و آینده آن تاثیر گذاشته است. با این حال اعتراف به این امر بدیهی، هنوز در زمره «تابو»های مهم جمهوری اسلامی است”.
انتقاد شدید از سیاست‌های محمود احمدی‌نژاد، از جمله در عرصه نفتی، دیگر در زمره خطوط قرمز جمهوری اسلامی نیست. به همین دلیل است که بسیاری از صاحب‌منصبان نظام از این کار بیمی ندارند، اما اینکه تنش در روابط بین‌المللی کشور صنعت نفت ایران را از نفس انداخته، موضوعی است که کس به آن نمی پردازد و هنوز صاحب‌منصبان هم جرات ابراز آن را ندارند.
