شبکه‌های اجتماعی رفع فیلتر نمی‌شود

نویسنده
جلال یعقوبی

» نقش دولت در سانسور و پارازیت

وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در دولت حسن روحانی، طی سخنانی سیاست‌های دولت در زمینه فیلترینگ اینترنت در ایران و همچنین وضعیت پارازیت‌اندازی افقی بر روی شبکه‌های ماهواره‌ای را شرح داد.

محمود واعظی، در جمع خبرنگاران درباره آغاز سیستم فیلترینگ هوشمند که با شبکه اینستا گرام بود، گفت: “برای اجرای فیلترینگ هوشمند سه فاز زمانی تعریف شده که در حال حاضر در مرحله‌ی اول این طرح که دارای مدتی یکماهه است، صفحات مجرمانه این شبکه فیلتر شده است و در مرحله‌ی بعدی در سه ماه آینده وارد مراحل بعدی این طرح خواهیم شد.” او در پاسخ به سوالی مبنی بر این‌که آیا این احتمال وجود دارد که فیس‌بوک و یا یوتیوب هم رفع فیلتر شوند، توضیح داد: “فیلترینگ این شبکه‌ها در دولت‌های گذشته صورت گرفته و ما در دولت جدید تصمیم گرفته‌ایم که شبکه‌هایی که در حال فعالیت بوده‌اند فیلتر نشوند.”

به گزارش خبرگزاری ایسنا، وزیر ارتباطات درباره موضوع پارازیت‌های ماهواره‌ای هم گفت: “باید توجه داشته باشیم که در اصل، تشعشع به خودی خود ضرری ندارد، اما اگر میزان آن از حدی بگذرد برای سلامت مخاطراتی به دنبال خواهد داشت که طبیعی است وقتی تصمیم‌گیری‌هایی که در این زمینه وجود دارد، نهایی شود، حد مجاز تشعشع مشخص شده و قاعدتا اجازه بهره‌برداری بیش از این حد داده نمی‌شود.” او اضافه کرد: “طبق گزارش‌هایی که به ما رسیده میزان تشعشعات کاهش قابل توجهی پیدا کرده است.”

خبرگزاری فارس نیز از قول وزیر ارتباطات نوشته: “اجرای موفق فیلترینگ هوشمند اینستاگرام به معنای رفع فیلتر سایت‌ها و شبکه‌های از قبل فیلترشده ماننده فیسبوک و یوتیوب نیست.” بر اساس این گزارش واعظی همچنین گفته بود: “تشعشعات از سوی چند دستگاه اندازه‌گیری و تحلیل نتایج به رئیس جمهور ارائه شده است. در این گزارش قدرت تشعشعات در برخی مناطق بیشتر از استاندارد بوده و در این مناطق دیگر اجازه فعالیت به دستگاه‌های تولیدکننده تشعشعات داده نخواهد شد،اما در حالت کلی امواج به خودی خود ضرر چندانی ندارد و نباید مردم را نگران کرد.”

هر دو بخش سخنان وزیر ارتباطات، خلاف اظهارات پیشین مسئولان حکومتی است. چند ماه پیش محمدعلی اسفنانی، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفتگو با خبرگزاری ایسنا رفع فیلتر شبکه اجتماعی فیس بوک را مشروط به طراحی نرام‌افزار فیلتر هوشمند صفحات با محتویات مجرمانه دانسته بود: “با طراحی چنین نرم‌افزاری امید به رفع فیلتر سایت های دارای صفحات مجرمانه نظیر فیس بوک و یوتیوب افزایش می‌یابد [و] عدم دسترسی مردم به سایت های اجتماعی بین‌المللی محدود به صفحات با محتویات مجرمانه می‌شود.”

با اینهمه اکنون وزیر ارتباطات اعلام کرده است که با وجود فیلترینگ هوشمند، دولت درباره مصوبات دولت قبل تجدید نظر نخواهد کرد. این اولین بار نیست که مسئولان دولتی با استناد به مصوبات دولت پیشین، اقدامات کنونی دولت را توجیه می‌کنند؛ رفتاری که پیش از این هم انتقاداتی را برانگیخته است.

برای نمونه اوایل آذرماه گذشته محسن نریمان، معاون وزیر راه و شهرسازی طی گفتگویی درباره افزایش قیمت مسکن مهر گفته بود: “دولت یازدهم در موضوع مسکن مظلوم است چرا که این افزایش قیمت مربوط به بخشنامه دولت قبلی است.این بخشنامه به صورت روشن و شفاف اعلام کرده که هزینه طرح‌های زیربنایی و روبنایی از مردم اخذ شود.” او تاکید کرده بود: “دولت یازدهم پروژه مسکن مهر را با همان مشی و بخشنامه‌ای که دولت قبلی ابلاغ کرده‌ بود ادامه می‌دهد و متأسفانه این بخشنامه در حال نمود پیدا کردن است.”

پس از آن بود که منتقدان دولت کنایه زدند، همانگونه که ده‌ها بخشنامه دولت قبل را لغو کرده‌اید، این بخشنامه را هم لغو کنید!  برای نمونه، خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران نوشته بود: “در حالی روز گذشته معاون وزیر راه و شهرسازی افزایش جدید قیمت مسکن مهر را به گردن مصوبه دولت قبل انداخت که دولت یازدهم می توانست مثل ده‌ها مصوبه دیگر دولت دهم که لغو و باطل کرد، این مصوبه را هم باطل می کرد تا باری از دوش مردم بردارد.”

وزیر ارتباطات در بخش دوم سخنان خود نیز تاکید کرده که “در حالت کلی امواج به خودی خود ضرر چندانی ندارد و نباید مردم را نگران کرد”  و همچنین وعده استاندارد شدن تشعشعات و پارازیت‌ها را داده است.  این سخنان نیز در تناقض با اظهارات پیشین مسئولان دولتی است.

چندی پیش سعید متصدی، معاون محیط‌ زیست انسانی سازمان حفاظت محیط‌ زیست به خبرگزاری دولتی ایرنا گفته بود: “سازمان محیط زیست از کمیته رسیدگی به وضعیت پارازیت ها درخواست کرد، با توجه به سرطان زا بودن پارازیت ها، تصمیم دیگری برای مقابله با تهاجم فرهنگی اتخاذ شود.” او تاکید کرده بود: “پیشنهاد سازمان محیط زیست بر حذف کامل پارازیت ها است اما اگر قرار است برای مقابله با بحث تهاجم فرهنگی و حفاظت از شان و کیان کشور اقدامی انجام شود بهتر است راه های دیگری برای آن پیشنهاد شود. اکنون در کمیته مشترک رسیدگی به پارازیت ها کار با جدیت دنبال می شود و یک سری آزمایش ها در حال انجام است تا با بررسی نتایج آن بتوانیم به راهکاری اساسی و قطعی دست یابیم، رسیدن به این هدف نیازمند هماهنگی بین دستگاه های مختلف و شرایط کشور است.”

معصومه ابتکار، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم هفته گذشته اعلام کرد: “موضوع پارازیت با وجود آنکه متولی مشخصی ندارد از سوی سازمان حفاظت محیط زیست و سایر دستگاههای مسئول در حال پیگیری است. در این زمینه همه دستگاه‌های کشور موظف به رعایت استاندارد هستند. استدلال محیط زیست این است که با توجه به استاندارهای دستگاههای پارازیت انداز کاربردهای مورد نظر برای این دستگاهها تعریف نشده است.”

پیش از آن خبرگزاری ایسنا در گزارشی از وضعیت “کمیته ویژه پیگیری پارازیت” فاش کرده بود که گزارش این کمیته تهیه شده اما منتشر نشده است. این خبرگزاری اضافه کرده بود: “در حالی‌که تنها چند ماه از تشکیل کمیته بررسی امواج بر سلامت مردم می‌گذشت بارها اعلام شد که گزارشی که در این کمیته تنظیم خواهد شد سری نیست و در اختیار مردم قرار می‌گیرد و از سوی دیگر نیز مسوولان و حتی اعضای این کمیسیون بارها خواستار اجرایی شدن گزارش و نتایج به دست آمده شده بودند. گزارش مشروحی از نتایج بررسی کمیته بررسی پارازیت‌ها و سایر امواج مضر تا به حال منتشر نشده‌ و آخرین خبری که از این پروژه در دسترس است این که به گفته واعظی گزارش کمیته مذکور برای رییس جمهوری فرستاده شده و این وزارت‌خانه منتظر نظر رییس جمهور در این زمینه است.” به نظر می‌رسد که مطابق معمول، دولت در برابر فشارهای مخالفان در حال عقب‌نشینی است.