ناوزاد محمود و سامان بشارتی
سقوط ارزش ریال ایران شدیدا بر کسب و کار دلالان ارز در استان سلیمانیه تاثیر گذاشته است.
ریال ایران در ۱۸ ماه گذشته ۷۰ درصد از ارزش خود را در مقابل دلار از دست داده است و اکنون ۱۰۰ دلار برابر با بیش از ۲.۳ میلیون ریال است که پیش از بحران حدود ۲ ۱ میلیون ریال بوده است.
بسیاری از بازرگانان خاورمیانه معامله با ریال ایران را قطع کرده‌اند. به گزارش فایننشیال تایمز، انتظار می‌رود اقتصاد ایران ظرف چند ماه آینده به طور کامل فرو بریزد.
دلر مصطفی، مالک یک صرافی در سلیمانیه می‌گوید: “بعضی‌ها به دلیل سقوط ارزش ریال بیش از ۵۰هزار دلار از دست داده‌اند. تبدیل ارز ایران به کلی متوقف شده است.”
شورش عبدالله سال‌هاست که کارش تبادل ارز ایران است. او نگفت که در این بحران چقدر ضرر کرده است اما گفت بازرگانان سلیمانیه حدود ۸۰ میلیون دلار ضرر کرده‌اند.
بسیاری از زیان‌‌دیدگان کسانی هستند که در آغاز بحران مقدار زیادی ریال خریدند به امید این‌که قیمت دوباره بالا برود. هرگز انتظار چنین چیزی را نداشتند.
یک بازرگان ایرانی که ترجیح داد نامش فاش نشود گفت: “ارز ایران در مقابل دینار عراق و دلار آمریکا سقوط فاحشی کرده است.”
پنج ماه پیش چند بازرگان ارز ایرانی حدود ۵۰۰ میلیون دلار از بازرگانان سلیمانیه اختلاس کردند.
مهدی پنجونی، یک دلال ارز در سلیمانیه گفت: “پول رفته است. فراموشش کنید! بعد از این بحران هیچ بازرگان ایرانی به اندازه کافی دارایی جاری ندارد و هیچ‌کس نمی‌تواند در ایران از بانک پول بگیرد.”
بحران ارز در ایران هم مشکل‌آفرین شده است. پنجونی چند روز پیش ایران بوده و می‌گوید: “ایران بانک مرکزی خود را بسته است. همه مغازه‌داران و خرده‌فروشان کارت‌خوان بانکی دارند. می‌خواهند مردم با کارت پول بدهند تا از گردش پول جلوگیری کنند.”
گفته می‌شود دولت ایران با جمع کردن پول از ایرانیان ثروتمند و بازرگانان، اقدامات شدیدی برای حمایت از ارز خود پیش گرفته است. عبدالله می‌گوید: “هیچ شهروند ایرانی نباید پول نقد داشته باشد.”
وی افزود: “حدود ۱۰۰ دلال ارز ایرانی که در سلیمانیه تجارت می‌کردند تعطیل کرده‌اند. حالا ایرانی‌ها با پولشان طلا و جنس می‌خرند.”
تقاضای بالا برای طلا در ایران ترکیه را به بالاترین صادرکننده طلا در جهان تبدیل کرده است، صادراتی معادل ۶.۱ میلیارد دلار، که امارات متحده عربی را هم پشت سر گذاشته است.
فعالیت اقتصادی بین ایران و کردستان عراق روز به روز در حال افزایش بود و به حدود سالانه ۹ میلیارد دلار رسیده بود. اما پس از بحران ارزی این جریان معکوس شده و مبادلات مدام کاهش می‌یابد.
مصطفی عبدالرحمن، رئیس اتحادیه صادرات و واردات کردستان می‌گوید: «برخی از قراردادها بین بازرگانان ایرانی و کرد فسخ شده است. به خاطر کاهش ارزش پول ایران، هیچ کالایی از این کشور وارد نمی‌شود و صادر هم نمی‌شود.»
منبع: رویداد – سوم نوامبر
