ایران هفته آینده با یک پیشنهاد جدید برای متوقف کردن تولید سوخت هسته‌ای با درجه نزدیک به سلاح هسته‌ای در مقابل کاهش تحریم‌ها، در مذاکرات ژنو شرکت خواهد کرد.
وال استریت ژورنال به نقل از مقامات دیپلماتیک غربی که نامی از آن‌ها برده نشده گزارش داد که انتظار می‌رود پیشنهاد ایران توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی باشد که جامعه بین‌المللی نگران است به درجه تولید سلاح بسیار نزدیک باشد. همچنین این پیشنهاد احتمالا دسترسی بیشتر برای آژانس هسته‌ای را فراهم می‌آورد. ممکن است تعطیلی تاسیسات فوردو نیز مدنظر قرار داده شود.
قدرت‌های جهانی در دیدار قبلی، در ماه آوریل، پیشنهاد پایان تحریم محصولات پتروشیمی و فلزات قیمتی را در عوض توقف غنی‌سازی ۲۰ درصدی و تعطیلی تاسیسات فوردو به ایران ارائه کردند، اما این کشور به این پیشنهاد پاسخ نداده است.
از زمانی که حسن روحانی به ریاست‌جمهوری رسیده امیدهای بین‌المللی برای پاسخ مناسب‌تر و شفاف‌تر از جانب ایران بالا رفته است. اما نخست‌وزیر اسرائیل در مجمع عمومی سازمان ملل هشدار داده است که رئیس‌جمهور جدید ایران گرگی در لباس میش است و نباید فریب او را خورد.
روحانی در سازمان ملل با پیام جدیدی وارد شد و گفت که ایران به دنبال راه‌حلی صلح‌آمیز برای بن‌بست هسته‌ای ده ساله خود با جامعه بین‌المللی است. با این حال در ماه مه، کمی پیش از انتخابش، روحانی در تلویزیون ظاهر شد و از دستاوردهای هسته‌ای خود در گذشته به عنوان مذاکره‌کننده ایران دفاع کرد. او به چالش کشیده شد که در آن زمان ایران برنامه هسته‌ای خود را در اصفهان متوقف کرده است، که روحانی آن را رد کرد و گفت راکتور آب سنگین اراک در سال ۲۰۰۴ توسعه یافت. وی پاسخ داد: “می‌دانید ما چه زمانی کیک زرد ساختیم؟ زمستان ۲۰۰۴. می‌دانید چه وقت تعداد سانتریفیوژها به ۳۰۰۰ عدد رسید؟ زمستان ۲۰۰۴.”
برخی از تحلیلگران هشدار می‌دهند که این حرف‌ها فقط برای مصرف داخلی نبوده و رهبران جهان باید به هرچیزی که روحانی پیش از مذاکرات هم می‌گوید توجه کنند نه فقط در مذاکرات.
آیت‌الله خامنه‌ای رهبر ایران در جمع نظامیان ایران گفت: “ما به آمریکا بدبین هستیم. آمریکا دولتی متکبر، غیرمنطقی و غیرقابل اعتماد است که به طور کل تحت نفوذ شبکه صهیونیسم بین‌المللی است.”
آقای اوباما در سخنرانی خود در سازمان ملل گفت: “بی‌اعتمادی ایران و آمریکا بسیار عمیق است اما توافق هسته‌ای می‌تواند گامی بلند به سمت روابطی متفاوت باشد که بر پایه منافع دوجانبه و احترام متقابل خواهد بود.”
اما الزاما اعتماد دو جانبه پیش‌زمینه مذاکرات نیست. وزرای خارجه دو کشور در هفته گذشته عنوان کرده‌اند که بعید است دو کشور روابط دوستانه یا رابطه‌ای بر پایه اعتماد متقابل پیدا کنند. مقامات عنوان کرده‌اند که اقدامات دوجانبه برای پیشبرد مذاکرات کافی است.
احتمالا ایران بر حق غنی‌سازی ۳ و ۵ درصدی برای تولید انرژی اصرار خواهد ورزید. نتانیاهو گفته است که هیچ‌گونه غنی‌سازی در خاک ایران را تحمل نخواهد کرد.
برخی تحلیلگران می‌گویند، در صورتیکه توقف کامل غنی‌سازی صورت نگیرد، پیشنهاد ایران می‌تواند بین آمریکا و نزدیک‌ترین متحدانش در خاورمیانه خصوصا اسرائیل، عربستان و امارات فاصله بیندازد. این کشورها علیه بهبود روابط سریع با ایران به کاخ سفید هشدار داده‌اند.
مقامات آمریکا در مورد قبول یا رد پیشنهاد ایران حرفی نزده‌اند.
ممکن است قدرت‌های جهانی به منظور جلوگیری از از دست رفتن فرصت پیش آماده با ایران، کشورهایی را که با بهبود روابط با این کشور مخالفت هستند نادیده بگیرند. بریتانیا و ایران روز سه‌شنبه اعلام کردند که دیپلمات‌هایی را در دو کشور به کار بازخواهند گرداند. روابط ایران و بریتانیا پس از حمله گروهی تندرو به سفارت بریتانیا در تهران در پایین‌ترین سطح قرار دارد. دو کشور قرار است کاردار تعیین کنند و بازگشایی سفارت‌خانه‌ها نیز روی در دستور کار است.
منبع: کریستین ساینس مانیتور - 9 اکتبر 2013
