هووارد لافرانچی
واشنگتن - سفر نسبتا غیر متعارف کوندلیزا رایس، وزیر امور خارجه آمریکا و رابرت گیتز، معاون وزارت دفاع آمریکا به مصر و خاورمیانه، پیام ناگفته روشنی داردو آن اینکه دیگر در سیاست خارجی دولت بوش دوگانگی وجود ندارد و اکنون تیم یکپارچه سیاست خارجی آمریکا منتظر نتایج است.
رایس و گیتز در مصر ایده بوش در زمینه برپایی یک کنفرانس صلح خاورمیانه را مطرح خواهند کرد. همچنین ازعربستان سعودی خواهند خواست همکاری بیشتری در عراق به عمل آورد و مهم تر از همه سایه ایران را از این کشور دور نگاه دارد.
ولی معنی جانبی این سفر رسیدن به اتحاد نظر در سیاست خارجی آمریکاست. ریموند تانتر می گوید: “همراهی کردن رایس و گیتز در واقع بیان سیاست یکپارچه آمریکاست. وزرات خارجه و وزرات دفاع که ستون های اصلی سیستم هستند سابقا اتفاق نظر کامل نداشتند.”
یکی از دلایل برکناری رامسفلد و جایگزینی گیتز کاهش شکاف بین وزارت خارجه و پنتاگون، بخصوص در مساله عراق و موضوع اعراب واسرائیل بود. رایس از ابتدای سال یافتن راه حل هایی برای مساله فلسطین را در دستور کار خود قرار داد و در فکر پیشبرد سیاست های بوش در این زمینه بوده است، در حالیکه گیتز بیشتر به مساله عراق توجه داشته و با هر گونه خروج زود رس نیروهای آمریکا از این کشورمخالف است. اکنون سفر مشترک این دو بیشتر برای متقاعد کردن عربستان سعودی به همکاری بیشتر است. عربستان که متحد قدیمی واشنگتن به شمار می آید اخیرا روابط چندان نزدیکی با واشنگتن نداشته است.
ناظران معتقدند حضور هر دو جناح در کنار هم در مذاکرات با عربستان سعودی به این کشور نشان خواهد داد که نمی تواند با کنار آمدن با یکی علیه دیگری اقدام کند. لذا جای مانووری برای عربستان باقی نمی ماند.
آمریکا بطور روزافزونی از عدم حمایت کامل عربستان سعودی از دولت نوری الملکی در عراق نگران است. این مساله زمانی علنا مطرح شد که روز یکشنبه زلمای خلیل زاد سعودی ها را متهم کرد که در پشت پرده علیه آمریکا در عراق قدم برمی دارند.
خلیل زاد در مصاحبه با سی ان ان روز یکشنبه گفت: “عربستان سعودی هر چه از دستش بر می آید را برای حمایت از دولت درعراق به عمل نمی آورد.” آمریکا می گوید عربستان به اندازه کافی از نفوذ تروریست ها به خاک عراق جلو گیری نمی کند و همچنین این کشور را متهم کرده است که از ستیزه جویان سنی در عراق حمایت می کند.
اقای تانتر گفت: “سنی ها آمریکاییان را می کشند و عربستان نیز به آن ها کمک مالی می کند. این درست نیست.” وی که رئیس کمیته خط مشی ایران است و از مخالفین رژیم ایران حمایت می کند گفت ایجاد ثبات در عراق همکاری بیشتری را توسط همسایگان این کشور ایجاب می کند و مستلزم آن است که آمریکا کوشش هایی رابرای وارد آوردن فشار بر ایران انجام دهد.
وی گفت: “هسته های عرب سنی کلید ثبات عراق هستند. آمریکا باید برای فشار آوردن به ایران با گروه مجاهدین خلق که در عراق هستند ارتباط برقرار کند چرا که این گروه ارتباط بسیار خوبی با سیاستمداران سنی عراق و ارتش آمریکا دارد.”
دولت بوش در حال گرفتن موافقتنامه فروش 20 میلیارد دلار اسلحه به عربستان سعودی است. رایس روز دو شنبه فروش 13 میلیارد سلاح به مصر را نیز اعلام کرد.
مساله آن است که این معاملات اسلحه آیا می تواند رفتار عربستان سعودی و عرب های سنی را عوض کند به نحوی که از دولت عراق حمایت کنند؟ ولی به گفته ناظران از دید عربستان سعودی ایران و عراق کشور هایی هستند که در منطقه باقی خواهند ماند و باید با آن ها سیاست های دراز مدتی را پی ریزی کرد درحالیکه دیدگاه واشنگتن در این مساله متفاوت است.
سفر اخیر رایس و گیتز در این زمینه می تواند زمینه سازبرطرف کردن سوءظن های منطقه نسبت به سیاست های آمریکا باشد.
منبع : کریستین ساینس مانیتور، 1 آگوست 2007