حسین شریعتمداری، مدیرمسوول روزنامه کیهان دیروز برای برگزاری جلسه دومین دادگاه خود در شعبه 76 دادگاه کیفری تهران حاضر شد. این جلسه در حالی تشکیل شد که در جلسه اول، به دلیل حجم زیاد شاکیان، تنها به قرائت شکایت ها اکتفا شده بود. دادگستری شهرستان شهریار، بازپرس سابق دادگستری استان لرستان، سرپرست دادسرای ناحیه‌ی ۹ (فرودگاه)، اسفندیار رحیم‌مشائی، سید مرتضی هاشمی، عمادالدین باقی، شیرین عبادی، شادی صدر و اعلمی نماینده سابق مجلس، برخی از شاکیان شریعتمداری در این پرونده هستند که به اتهام افترا، نشر مطالب خلاف واقع و توهین از مدیر مسئول روزنامه کیهان شکایت کرده‌اند.بسیاری از این شکایت ها مربوط به سال های قبل است. برای مثال رسیدگی به 35 مورد شکایت از این روزنامه که تا پیش از سال 80 ثبت شده بودند، آذر ماه سال گذشته انجام شد.
در جلسه دادگاه روزنامه کیهان، صالح نیکبخت به عنوان یکی از شاکیان صحبت کرد. وکیل مدافع انجمن دفاع از حقوق زندانیان یادآور شد: ادعای آقای حسین شریعتمداری مربوط به مواردی چون حمایت از تروریست‌ها و ارتباط با بیگانگان و دریافت بودجه از آمریکا می‌شود و باید بگویم آنچه بیان کرده‌اند در قالب حدس و گمان است که در روزنامه منتشر شده است.
رییس شعبه 76 دادگاه کیفری استان تهران اما سخنان نیک بخت را قطع کرد و با بیان اینکه “در موضوع پرونده به طرح شکایت بپردازید و توضیحات خود را ارایه دهید”، تذکر داد: “مطالب مطرح شده از سوی شما نباید منجر به توهین به فرد یا افرادی شود.” اما حسین شریعتمداری گفت: “اجازه دهید کامل مسائل خود را مطرح کنند.”
وکیل مدافع انجمن دفاع از حقوق زندانیان، ادامه داد: “بر اساس گفته‌های ایشان ما از تروریست‌ها حمایت کرده‌ایم. چرا ایشان تا روز مصاحبه چنین چیزی را مطرح نکرده بودند و در زمان انتشار آن مصاحبه این مسئله را مطرح کردند. آقای شریعتمداری تاکنون چند نفر را با این اتهام ضربه کرده‌اید؟ شما که این اطلاعات را دارید چرا تاکنون به مسوولان امنیتی و اطلاعاتی اطلاع نداده‌اید و آن را بر روی کاغذ سیاه کرده‌اید؟”
قاضی سیامک مدیرخراسانی مجددابه تذکر یکی از اعضای هیات منصفه مطبوعات اشاره کرد و گفت: “در موضوع پرونده صحبت کنید و در مقام طرح شکایت به متهم اهانت نکنید و خوراکی برای رسانه‌های جهت‌دار فراهم نسازید.”
در اینجا نیکبخت با ارایه لایحه دفاعیه‌اش به دادگاه گفت: “علی‌رغم اینکه انجمن دفاع از حقوق زندانیان قائل به پاسخگویی به آقای شریعتمداری نبوده اما به دلیل ادامه این روند ناگزیر به پاسخگویی شدیم.”
او سپس خطاب به شریعتمداری گفت: “ترسم نرسی به کعبه ای اعرابی، این ره که تو می‌روی به ترکستان است.”
در ادامه این جلسه حسین شریعتمداری در جایگاه قرار گرفت و با بیان اینکه “هیچیک از فحاشی‌های آقای نیکبخت چیز جدیدی نبوده و قبلا این موارد را رادیو اسراییل و رادیو فردا بیان کرده‌اند”، گفت: “به جرات می‌توانم بگویم که حتی یک کلمه از خودشان نداشته‌اند. من سند دارم که آقایان از آمریکا بودجه دریافت کرده‌اند. شیرین عبادی نیز بودجه گرفته است.”
در این جا نسرین ستوده، یکی از وکلای مدافع شیرین عبادی از رییس دادگاه خواست که شریعتمداری مدارک را در خصوص این صحبت‌ها به دادگاه ارایه دهد.
مدیرمسوول روزنامه کیهان درباره شکایت شیرین عبادی اظهار داشت: “در جلسه قبل یکی از وکلای خانم شیرین عبادی مطرح کردند که موکلش یکی از شخصیت‌های بین‌المللی است و پرونده را ملی مطرح کردند. این ادعا که موکلش یکی از شخصیت‌های بین‌المللی است مصداق بزرگنمایی است. این‌جانب نه وی را در حد و اندازه‌ای می‌دانم که گفتارش در روزنامه منتشر شود و نه خود و همکارانم را فارغ‌البال می‌دانم که تنها به موضوعات وی پرداخته شود… بنده شیرین عبادی را برانگیخته بیگانگان می‌دانم که تنها شناسنامه ایرانی دارد. هیچیک از اسنادی که در این دفاعیه به آن استناد می‌کنم بیرون از گفته‌های وی و همکاران وی نیست.”
پراکند یکی دیگر از وکلای شیرین عبادی گفت: “در جلسه دادگاه بند به بند شکایت مطرح شد و درخواست من این است که دفاعیات نیز در چارچوب موضوع بیان شود. مطالب جدیدی را مطرح نکنند که این مطالب موضوع پرونده جدید دیگری شود.”
نسرین ستوده هم با بیان اینکه “درخواست ما این بوده که آقای حسین شریعتمداری به بیان دلایل و مدارک خود بپردازند” گفت: “با توجه به اینکه اعضای هیات منصفه و مستشاران دادگاه اعتنایی به حقوق بنده و موکلم نمی‌کنند، بنده جلسه دادگاه را ترک می‌کنم.”
در اینجا حسین شریعتمداری گفت: “می‌دانم برای چه جلسه را ترک می‌کنند؛ چون طاقت شنیدن چنین سخنانی را ندارند.”
دیگر وکیل مدافع شیرین عبادی در ادامه گفت: “تاکید می‌کنیم که آقای حسین شریعتمداری باید اسناد خود را ارایه دهند.” اما مدیرمسوول روزنامه کیهان با طرح این سئوال که “چرا دلایل و اسناد روشن را رد می‌کنید» گفت: “شما که سوابق خانم شیرین عبادی را نمی‌دانید برای چه وکالت او را قبول می‌کنید؟”
شریعتمداری خاطرنشان کرد: “شخص خانم شیرین عبادی همراهی و همکاری با سرویس‌های بیگانه را به صراحت نفی نمی‌کنند بلکه فقط می‌گویند کیهان اسناد و مدارک خود را ارایه دهد. کیهان برای همه آنچه درباره‌ی شیرین عبادی نوشته و به مردم هشدار داده دلایل و مدارک غیر قابل انکار دارد.”
در این میان یکی از اعضای هیات منصفه نیز به یاری شریعتمداری آمد و تذکری را به رییس دادگاه ارایه داد. به گفته رئیس دادگاه این عضو هیات منصفه “بیان کرده که ترک جلسه دادگاه از سوی وکیل شیرین عبادی کار تبلیغاتی بوده و در حقیقت به همه حاضرین توهین کردند.”
شریعتمداری با اشاره به مورد شکایت دیگری تحت عنوان “صهیونیست‌ها برای اعطای صلح نوبل به عبادی تلاش گسترده‌ای داشتند” اشاره کرد و گفت: “انتظار ندارند که بنده برای تلاش بی‌وقفه صهیونیست‌ها برای اعطای نوبل به شیرین عبادی سندی کاملا سری و طبقه‌بندی شده ارایه کنم. آیا شیرین عبادی و وکلای وی می‌توانند در میان عملکرد چند ساله شیرین عبادی فقط یک نمونه آدرس دهند که در آن سیاه‌نمایی و تکرار دروغ‌های شاخداری که صهیونیست‌ها علیه مردم مظلوم ایران مطرح می‌کردند، نباشد؟ سیاه‌نمایی‌های خانم شیرین عبادی آنقدر خصمانه بوده که رسانه‌های تابلودار برای حفظ پرستیژ خود بعضی از آنها را تغییر دادند.”
پراکند، وکیل مدافع شیرین عبادی از رییس دادگاه درخواست کرد برای جلوگیری از اتلاف وقت دادگاه، شریعتمداری از طرح مطالبی که ارتباطی با پرونده ندارند خودداری کند.
در ادامه، وکیل مدافع اسفندیار رحیم‌مشایی دیگر شاکی پرونده کیهان گفت: “ما درخواست داریم که افراد از چارچوب کیفرخواست خارج نشوند؛ زیرا دادگاه برای حفظ حقوق طرفین است. باید در چارچوب آیین دادرسی دفاع صورت گیرد. در مورد شکایت موکل این‌جانب نیز آقای شریعتمداری مدت زمان زیادی توضیحات زیادی را ارایه دادند. نظرات وی دارد جای دفاعیاتش را می‌گیرد.”
اما وکیل مدافع شریعتمداری در این مورد هم تاکید کرد: که “موضوعات ارایه شده از سوی موکلش در چارچوب دفاعیات است”. مدیرمسوول روزنامه کیهان و نماینده آقای خامنه ای در این روزنامه هم در ادامه گفت: “موارد مطرح شده از سوی این‌جانب به عنوان سند محسوب می‌شود.”
در این میان یکی دیگر از اعضای هیات منصفه در دفاع از شریعتمداری به قاضی مدیرخراسانی گفت: “متهم می‌تواند دفاعیات خود را بیان کند. شریعتمداری در موضوع صحبت می‌کند و اجازه دهید که به صحبت‌هایش ادامه دهد.” بعد از این تذکر، قاضی مدیرخراسانی آن را اظهاراتی از سوی کلیه اعضای هیات منصفه مطبوعات عنوان کرد اما در این هنگام بعضی از اعضای هیات منصفه با بالا بردن دست خود نشان دادند که همه، این گفته‌ها را تایید نمی‌کنند و برخی از اعضا هم این مطلب را بیان کردند.
به این ترتیب دومین جلسه دادگاه کیهان هم به دلیل طولانی شدن قرائت شکایات، به زمان دیگری موکول شد.
کیهان و دادگاه
این اما نخستین باری نبود که حسین شریعتمداری در مقام متهم در دادگاه حضور داشت. وی بارها پیش از این با شکایت فعالان سیاسی ومطبوعاتی در دادگاه حاضر شده بود.هر چند بسیاری از فعالان سیاسی و مدنی معتقدند اصولا بسیاری از شکایت ها از روزنامه کیهان و حسین شریعتمداری مورد رسیدگی قرار نمی گیرد.
آگاهان از مسایل قوه قضاییه، سعید مرتضوی، دادستان سابق تهران را عامل اصلی عدم رسیدگی به شکایت‌های عدیده سال‌های گذشته علیه روزنامه “کیهان” می‌دانند. از جمله صالح نیکبخت، وکیل محسن کدیور، نویسنده و استاد دانشگاه که شکایت خود علیه کیهان را در سال ۱۳۷۹ مطرح کرد، می‌گوید که “سعید مرتضوی به شکایت‌ها علیه این روزنامه یا رسیدگی نمی‌کرد یا آنقدر رسیدگی به آن را طول میداد تا مشمول مرور زمان شود.”
پیش از این و در تابستان گذشته نیز اعلام شد که حکم توقیف روزنامه کیهان از سوی قاضی منصوری، رئیس شعبه نهم دادسرای کارکنان دولت و به دلیل دو بار حضور نیافتن حسین شریعتمداری، در دادگاه صادر شده‌است. اما در همان زمان هم محمود علی‌زاده طباطبایی پیش‌بینی کرده بود که این حکم از سوی سعید مرتضوی، دادستان تهران اجرا نخواهد شد.
روزنامه کیهان تاکنون طیف مختلفی از شاکیان را به خود دیده است. از روزنامه نگاران و فعالان سیاسی ـ هم چون حمیدرضا جلایی پور ـ فعالان حقوق بشر ـ همانند عماد باقی و شیرین عبادی ـ و فعالان حقوق زنان ـ مانند شادی صدر- و… تا نهادهای دولتی چون دادگستری، وزارت اطلاعات، خبرگزاری جمهوری اسلامی و حتا اسفندیار رحیم مشایی، رییس دفتر احمدی نژاد.
تقریبا و در اکثریت قریب به اتفاق موارد هم این روزنامه یا حکم تبرئه گرفته یا آنکه از سوی اعضای هیات منصفه مطبوعات، مشمول تخفیف دانسته شده است.
تنها در دوره اصلاحات بود که روزنامه کهیان برای چند روزتوقیف شد که این مساله در همان زمان مورد اعتراض انجمن صنفی روزنامه نگاران قرارگرفت.
