هوارد لافرانچی
حمله روز دوشنبه اسرائیل به کشتی حاوی کمک های بشردوستانه برای غزه، اکنون به بالا گرفتن تنش ها میان واشنگتن و اورشلیم منجر شده است. ضمناً به نظر می رسد تلاش های ایالات متحده برای مهار ایران، سرعت بخشیدن به فرآیند صلح اسرائیل وفلسطین را با پیچیدگی هایی روبرو کند.
با این حال واشنگتن در برابر حادثه مرگباری که برای شناورهای موسوم به ناوگان آزادی رخ داد، یکی از ملایم ترین واکنش های رسمی ممکن باشد. این واکنش واشنگتن را بیشتر به مثابه یک دوست برای اسرائیل نشان داد؛ دوستی که آمریکا همیشه پشت او خواهد ایستاد، اما آرزو می کند رفتار بهتری در انظار عمومی داشته باشد.
دانیل لوی هماهنگ کننده گروه کار خاورمیانه در بنیاد آمریکای نوین در واشنگتن می گوید: “من فکر می کنم مقامات آمریکا تازه در حال درک حادثه حمله اسرائیل هستند.“ وی گفت اگر اوضاع از این بدتر نشود، اثر آن بر هدف ایالات متحده در احیای گفتگوهای صلح اسرائیل- فلسطین چندان مخرب نخواهد بود.
آقای لوی می گوید: “این حادثه تأثیر اشغال مستمر اراضی توسط اسرائیل را در دورنمای منافع آمریکا در خاورمیانه نمایان می کند.“
ایران نمونه آشکاری از همین مسأله است. ایالات متحده به تلاش برای افزایش انزوای بین المللی ایران بر سر برنامه هسته ای آن کشور مشغول بوده و در این هدف با اسرائیل اشتراک نظر داشته است. گام بعدی در راستای این تلاش ها، رأی گیری در شورای امنیت سازمان ملل برای تصویب قطعنامه تحریم اقتصادی علیه ایران است. اما حادثه ناوگان آزادی، تمرکز بین المللی را از ایران برداشت و بر روی اسرائیل و اقداماتی قرار دارد که از دید تل آویو برای حفظ منافع آن کشور در این منطقه پر از خصومت لازم است.
نه نفر بر روی کشتی ترکیه ای عازم غزه کشته شده اند. این در حالی است که کشتی کمک رسانی هنگامیکه مورد حمله قرار گرفت، در محدوده آب های بین المللی بود.
شورای امنیت سازمان ملل بیانیه ای را در محکومیت از دست رفتن جان انسان ها در این واقعه به تصویب رساند و خواستار انجام “تحقیقات فوری، همه جانبه، معتبر و شفاف و مطابق با استانداردهای بین المللی” شد.
اسرائیل می گوید اقدام آن کشور علیه کشتی یاد شده، ماهیت “دفاعی” داشته است اما همچنان با محکومیت این اقدام از ترکیه گرفته تا اتحادیه اروپا روبرو شده است.
آقای اوباما خواستار روشن شدن حقایق مربوط به این حادثه شده و از مرگ انسان ها ابراز تأسف کرده است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل قرار بود روز سه شنبه و در کاخ سفید با باراک اوباما به گفتگو بپردازد اما به جای اینکار، برای سر و سامان دادن به این واقعه، شتابزده به کشورش بازگشت.
نیکولای سارکوزی رئیس جمهور فرانسه روز سه شنبه با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد: “وی از عواقب غم انگیز اقدام نظامی اسرائیل عمیقاً بهت زده است. او استفاده نامناسب از زور توسط اسرائیل را محکوم کرد.”
رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه پا را فراتر گذاشت و “قتل و عام خونبار” اسرائیل را خنجری به “قوانین بین المللی، وجدان بشریت و صلح جهانی” خواند. ترکیه در میان کشورهای اسلامی به طور سنتی نزدیکترین دوست اسرائیل بوده است اما این حادثه شکاف هایی را که اخیراً در روابط دو کشور ایجاد شده بود، عمیق تر کرده است.
در همین حال، احمد داوود اوغلو وزیر خارجه ترکیه روز سه شنبه برای گفتگو با هیلاری کلینتون وزیر خارجه ایالات متحده در واشنگتن بود. گفتگوهای آنها که انتظار می رفت بر روی موضوع ایران و فشار آمریکا برای وضع قطعنامه تحریمی متمرکز شود، اکنون به سوی موضوع حادثه غزه منحرف شده است.
آقای داوود اوغلو قبل از دیدار از آمریکا گفته بود وی خواستار محکوم شدن اقدام اسرائیل از سوی آمریکا است اما به نظر نمی رسد آمریکا تا آنجا جلو برود.
آقای لوی می گوید آنچه کشتی کمک رسانی توانست بدست آورد، جلب توجه مجدد جهانی به مشکل غزه و تأثیر مخرب وضعیت اسف بار انسانی آنجا بر اهداف جامع تر آمریکا و جامعه جهانی در منطقه است.
وی می گوید: “این حادثه بر روی آنچه بی توجهی دولت اوباما به نظر می رسد، متمرکز شد، و البته این هدف دست اندرکاران ناوگان آزادی بود.” لوی می گوید هرچند دولت اوباما درباره معضل غزه “بی تفاوت” نبوده است، اما این حادثه باعث مخدوش شدن بیشتر چهره آمریکا در منطقه می شود که ایالات متحده سعی در ترمیم آن داشت.
به نظر می رسد اردوغان نخست وزیر ترکیه مستقیماً حساسیت مسلمانان در قبال اشغال کرانه غربی و انزوای غزه را هدف گرفته است. او محاصره غزه از سوی اسرائیل را “غیر انسانی” خواند و گفت: “اسرائیل نمی تواند امنیت خود را با ایجاد تنفر جهانی به دست آورد.”
منبع: کریستین ساینس مانیتور- 1 ژوئن
