شاهدان عینی و گزارشگران شهری خبر از بازگشت گسترده گشت ارشاد به تهران می دهند. حادثه که قبلا احتمال آن داده شده بود.
پس از انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری، رسانه های وابسته به جناح تندرو و اصولگرا زمزمه بازگشت بی حجابی و بد حجابی به شهرها را سردادند و حتی اظهار داشتند که پلیس در این زمینه کوتاهی می‌کند. بعد نوبت به پوشش گسترده اخبار ضرب و شتم افرادی پخش و برجسته شد که به افرادی که نهی از منکر می کردند حمله می برند. ناظران همه این حوادث را به منزله آماده سازی برای دور تازه مبارزات ارشادی ارزیابی کردند.
سه روز بعد آن که فرمانده نیروی انتظامی در جواب منقدین به صراحت اعلام داشت بدحجابی بیشتر نشده، وبلاگ‌ها و رسانه‌های اصولگرا به شکلی پردامنه وارد میدان شدند و از ترویج گسترده “بی‌عفتی” و “بی‌حیایی” در قالب پوشیدن “ساپورت” از سوی دختران خبر دادند. گویا تلاش‌های آنان بالاخره به بار نشست و در چند روز گذشته، شهروندان تهرانی از حضور گسترده گشت‌های ارشاد و برخورد شدید آنان و بازداشت‌های گسترده خبر می‌دهند.
خبرگزاری ایسنا هم این تشدید برخوردها را تایید کرده و خبر داده است: “حضور نیروهای پلیس پایتخت در این مدت در میادین و اطراف مراکز بزرگ خرید به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. اخبار دریافتی در عین حال از حضور پررنگ ماموران گشت ارشاد در مناطق تفرجی و تفریحی پایتخت همچون فرحزاد، دربند، درکه، لواسان و حتی توچال و برخورد با بدپوششان حکایت دارد.”
صدف، 23 ساله یکی از کسانی است که به تازگی توسط ماموران گشت ارشاد دستگیر و به مجتمع قضایی ارشاد واقع در خیابان وزرا برده شده است. او در گفت‌وگو با “روز” نوع لباسش در روزی که بازداشت شد را این گونه توصیف می‌کند: “تیپ کاملا اسپرت، شلوار جینی که تنگ نبود، مانتوی بسیار گشاد ولی از نگاه آنها کوتاه و کوله پشتی و کتانی. ضمن اینکه هیچ آرایشی هم نداشتم.”
صدف در خصوص برخورد ماموران توضیح می‌دهد: “برخوردشان وحشتناک بد بود، انگار که دزد گرفته باشند وسط خیابان از ماشین پیاده شده و به سمت من دویدند. من در خیابان میرزای شیرازی شمالی به سمت بالا در پیاده‌رو راه می‌رفتم و با موبایلم صحبت می‌کردم. اصلا هم اجازه صحبت و چون و چرا ندادند و انگار من یک جانی در حال فرار هستم به زور می‌خواستند من را سوار ون کند. هیچ خبری از ارشاد و امر به معروف نبود؛ فقط به زور می‌خواست من را به وزرا ببرد.”
او ادامه می‌دهد: “وقتی سوار ون شدم، پلیس زن خیلی سریع شروع کرد به پرسیدن مشخصات و پر کردن فرمی که دستش بود. من هم مقاوت کردم و گفتم تا نگویید کجا می برید، چیزی نمی‌گویم. گفتم حق ندارید مشخصات من را بپرسید. او هم سرم داد زد که با لباس خانه آمدی بیرون بعد می گویی چرا گرفتند؟ اگر نمی‌خواهی حرف بزنی، موبایلت را خاموش کن و تحویل بده. به ناچار اطلاعات را دادم او هم گفت زنگ بزن خانواده‌ات بیایند ورزا و یک مانتوی حسابی هم برایت بیاورند. این که تن توهست مانتو نیست.”
صدف در خصوص مشاهداتش از محل بازداشتگاه به “روز” می‌گوید: یکی از دخترها داد و بیداد می‌کرد؛ یکی از مامورهای زن جلوی همه ما گفت اگر خفه نشوی، طوری می زنمت که بچسبی به دیوار. به کسانی هم که زیاد جر و بجث می‌کردند حق تماس با خانواده نمی دادند و می‌گفتند آنقدر همین جا بشین تا آدم بشوی.”
این دانشجوی ادبیات فارسی ادامه می‌دهد: “سالن مجتمع قضایی ارشاد پر از زن و دختر بود. از خانم کارمند بگیر تا دختر فراری.”
مهتاب، دیگر شهروند تهرانی از مشاهدات روزهای اخیرش به “روز” می‌گوید: “خیلی وقت بود که خیلی خبری از گشت ارشاد نبود. اگر هم تک و توک بودند، ماجرا به تذکر ختم می‌شد ولی الان دوباره سوار ون می کنند. مخصوصا به ساپورت خیلی حساس شدند. حتی اگر مانتوی تنت تا مچ پات هم باشد به این بهانه که شلوار پایت نیست، سوارت می‌کنند و می‌برندت.”
او ادامه می‌دهد: “میدان‌های اصلی شهر پر از مامور است؛ مراکز خرید و پاساژها هم همینطور. الان هم که حراج آخر تابستان و برنامه پاساژ گردی و خرید مردم برقرار است و مامورها حسابی دست پر به وزرا برمی‌گردند.”
این برخوردها در حالی صورت می‌گیرد که حسن روحانی رئیس جدید جمهوری اسلامی پیش از انتخابات گفته بود: “کاری می کنم دختران احساس امنیت کنند. نخواهم گذاشت ماموری بی نام و نشان از کسی سئوال کند.”
اسماعیل احمدی‌مقدم، فرمانده نیروی انتظامی کل کشورهم یک روز قبل از انتخابات با اشاره به این قبیل وعده‌ها گفته بود: “ما از دستگاه‌هایی که بتوانند این مسئولیت را از لحاظ فرهنگی برعهده بگیرند و ما را از این نوع برخورد با مردم معاف کنند تشکر هم می‌کنیم، اما کاندیداها باید بدانند که این مسئله مخالف‌ها و موافق‌هایی دارد.”
حضور گشت ارشاد در کنسرت‌ها
حضور گشت‌های ارشاد به خیابان‌ها و اماکن تفریح محدود نمی‌شود. خیلی از کسانی که ساعت ۱۹ شب هفتم شهریور برای حضور در کنسرت سالار عقیلی در محوطه برج میلاد حاضر شدند شاهد مامورانی بودند که جلوی برخی از زنان را گرفته و در مورد پوشش تذکر می‌دانند و در صورت رفع نشدن اشکالی که مَد نظرشان بود آنها را سوار ون می‌کردند. حتی خود سالار عقیلی هم به این موضوع واکنش نشان داده است. به گزارش روزنامه بهار، این خواننده که ابتدا نمی‌دانست چه واکنشی نشان بدهد، ابتدا به رهبر ارکسترش – بردیا کیارس- نگاه کرد و با اشاره او به خواندنش ادامه داد؛ اما وقتی که قطعه‌اش را به پایان رساند، سعی کرد همراهی‌اش را با مردم نشان دهد: “بسیار متاسفم که در اینجا چنین اتفاقاتی رخ داده است. ۲۰ دقیقه پیش از شروع کنسرت هم به من خبر دادند که برای یکی از نزدیکانم چنین اتفاقی افتاده است. اما من همیشه برای شما می‌خوانم.”
یک خبرنگار حاضر در این کنسرت از مشاهداتش به “روز” می‌گوید: “من به همراه یکی از همکارانم آمدیم سمت گیشه تا بلیط هایمان را بگیریم. همان جلوی گیشه برج، یکی از ماموران زن جلویم را گرفت و گفت: “خانوم یک دقیقه صبر کن، این آقا پدرت هست؟ جواب دادم چطور مگر؟ بحث درباره همراهم را ادامه نداد و گفت شلوارت زیادی تنگ است.”
این خبرنگار در خصوص پوشش آن شبش توضیح می‌دهد: “مانتویی که تنم بود بلند، گشاد و جلوباز بود اما جلویش را با دستم گرفته بودم که باز نشود. موهایم هم بیرون نبود.”
او اضافه می‌کند: “مامور به من گفت باید بیایی نزدیک ماشین، به تو سنجاق بدهیم تا جلوی مانتو‌یت را ببندی بعد که رفتم جلوی در ماشین گفت بفرمایید داخل! هر چقدر اصرار کرد من وارد ون نشدم. داشت بحث بالا می‌گرفت که کمی آن طرف‌تر دعوا شد و صدای جیغ یک دختر توجه همه را به خود جلب کرد. به لباسش که خیلی هم معمولی بود گیر داده بودند و می‌خواستند به زور او را سوار ون بکنند. این شد که همه من را ول کردند و رفتند که آن دختر را ساکت کنند. من هم از فرصت استفاده کردم و به داخل ساختمان رفتم.”
این خبرنگار ادامه می‌دهد: “مامورها همه جا بودند؛ در پارگینگ، جلوی آسانسورها، در همه طبقات، روبه‌روی ورودی برج و… جالب اینجاست که مامورهای بعدی دیگر به من گیر نداند یعنی برخورد آن مامور کاملا سلیقه‌ای بود.”
او در خصوص تعداد ماموران هم می‌گوید: “تقریبا بیست نفری می‌شدند ۶-۷ نفر آقا و بقیه خانم. یکی را هم از صف بلیت خریدن با داد وفریاد بیرون کشیدند و سوار ون کردند.”
خبرنگار دیگری به “روز “خبر می‌دهد که در کنسرت بابک جهانبخش خواننده پاپ در تاریخ ۶ شهریورماه که آن هم در سالن برج میلاد برگزار شده، ماموران حضور داشته‌اند: “ماموران بعد از برگزاری کنسرت آمدند. بعضی از دخترها را نگه می‌داشتند وخانواده‌ها را می‌فرستادند تا برایشان چادر یا لباس پوشیده بیاورند، خیلی‌ها از همان مرکز خرید اطراف شلوار و لباسی که از دید آنها ایرادی نداشته باشد خریدند.”
او ادامه می‌دهد: “تا ساعت دو نیمه شب مردم را اذیت کردند. خیلی از کسانی که شاهد ماجرا بودند و برای خود و همراهانشان هم مشکلی پیش نیامده بود از این اتفاق ناراحت بودند. آنها می‌گفتند چرا در شبی که برای خوش‌گذراندن و استفاده از یک کنسرت مجوزدار آمده‌ایم، پلیس باید این خوشی را زهرمارمان کند”
از تذکر لسانی تا ون‌های ارشاد
موج مبارزه با آنچه ماموران و مسئولان “بدحجابی” میخوانندش ابعاد محتلفی پیدا کرده است از یک سو شهرها به تصرف ون‌های سبز گشت ارشاد در آمده و از سوی دیگر خبر از جدی‌تر شدن طرح “تذکر لسانی” می‌رسد. اخیرا محمدرضا مقدسی٬ جانشین اجرایی ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر از اجرای “تذکر لسانی” در ۲۰۰ شهر کشور خبر داده است. او هدف از اجرای این طرح را ترویج امر به معروف و نهی از منکر در جامعه اعلام کرده است. گزارش‌ها حاکی از آن است که دایره تذکرات لسانی، از حجاب و عفاف گرفته تا روابط زن و مرد در مکان‌های عمومی و هر چیزی که آن را “منکر” بدانند در بر خواهد گرفت. به گفته فرماندار یکی از شهرهایی که این طرح در آن اجرا خواهد شد پیش از این گفته بود: “آمرین به معروف و ناهیان از منکر آموزش دیدگان منتخب ادارات، اصناف و هیات‌های مذهبی هستند.” همچنین برای بسیاری از مسئولین امر به معروف و نهی از منکر سپاه کارگاه‌های آموزشی ـ توجیهی در خصوص “تذکر لسانی” تشکیل شده است.
فرماندار یکی از شهرهایی که این طرح در آن اجرا خواهد شد پیش از این گفته بود: “آمرین به معروف و ناهیان از منکر آموزش دیدگان منتخب ادارات، اصناف و هیات‌های مذهبی هستند.” همچنین برای بسیاری از مسئولین امر به معروف و نهی از منکر سپاه کارگاه‌های آموزشی ـ توجیهی در خصوص “تذکر لسانی” تشکیل شده است.
در زیر برخی از عکس‌های حضور گشت ارشاد در هنگام برگزاری کنسرت سالار عقیلی را می‌بینید:
