در حالی که دولت محمود احمدی نژاد در شهریور، به بهانه تلاش برای عدم تداخل پرداخت یارانه‌ها با دیگر واریزهای ماهانه اعلام داشت زمان واریز یارانه های نقدی را به هفته دوم هر ماه موکول کرده است، زمزمه ها‌یی مبنی بر ناتوانی دولت در ادامه اجرای قانون یارانه ها از سوی محافل اقتصادی شنیده شد که بلافاصله وزیر اقتصاد این “شایعات” را تکذیب کرد.
با وجود آنکه چیزی تا فرارسیدن نیمه ماه ماقی نمانده، گزارش های رسانه های داخلی از عدم واریز یارانه های نقدی به مردم حکایت دارد و همزمان، یکی از اصلی ترین طراحان “هدفمند سازی یارانه ها ” از شکست کامل این طرح خبر داده و یک عضو کمیسیون اقتصادی نیز فاش کرده است که دولت با کسری بودجه 8 هزار میلیارد تومانی از محل پیش بینی درآمد حاصل از یارانه ها مواجه شده است.
عدم واریز یارانه های نقدی که هم اکنون 13 روز از موعد واریز آن گذشته، موضوع گزارشی بود که روز گذشته سایت آفتاب طی آن نوشت: “یارانه نقدی آبان ماه به مبلغ ۴۵٬۵۰۰ تومان تا شنبه به حساب سرپرستان خانوار واریز نشده است. مبلغ یارانه نقدی مرحله دهم نسبت به مراحل قبلی تغییری ندارد. یارانه نقدی تاکنون در ۹ مرحله به حساب سرپرستان خانوار واریز شده است، پرداخت یارانه نقدی از دی ماه سال گذشته آغاز شده که مربوط به یارانه نقدی ۱۰ ماه بوده است. از مبلغ ۴۵٬۵۰۰ تومان، ۵۰۰۰ تومان مربوط به یارانه نان و ۴۰٬۵۰۰ تومان برای یارانه انرژی است”.
سایت آفتاب افزوده است:“با توجه به شلوغی و ازدحامی که در زمان واریز یارانه نقدی همزمان با واریز حقوق در پایان ماه در بانک‌ها و مقابل خود پردازهای بانکی مشاهده می‌شد، براساس تدابیر صورت گرفته مقرر شد که یارانه نقدی در هفته دوم هر ماه و نهایتاً تا دوازدهم هر ماه به حساب سرپرستان خانوار واریز شود”.
عدم واریز یارانه های نقدی که پیش از این نیز بارها شکست آن به دلیل فشار فزاینده تحریم های بین المللی، عدم مشروعیت و محبوبیت دولت احمدی نژاد و نیز نا کارآمدی و بی برنامگی کابینه وی پیش بینی شده بود، در حالی نشانه های خود را آشکار کرده که روز گذشته، جمشید پژویان، رئیس شورای رقابت و یکی از طراحان قانون هدفمند سازی یارانه ها، به شکست طرحی که علاوه بر رهبر و رییس جمهور، خود او نیز به عنوان اقتصاددان از “پر برکت بودن” آن سخن ها گفت، اعتراف کرد. سخن این اقتصاددان مشابه همان است که هفته گذشته بر زبان مهدی غضنفری، وزیر صنعت و تجارت گذشت که به شکست این طرح در حوزه تولید اعتراف کرد و گفت: “آنچه انجام شد، یک انتخاب نبود بلکه باید در اقتصاد ایران اتفاق می‌افتاد، یعنی باید قیمت‌ها اصلاح می‌شد، این کار هر روز هزینه اجرایش برای اقتصاد ایران افزایش پیدا می‌کرد، واقعیت هم این است که پرداخت‌کننده واقعی هزینه قیمت‌های غیر واقعی در اقتصاد مردم هستند، مردمی که به دلیل غیر مستقیم بودن این هزینه‌ها متوجه نمی‌شدند که چه هزینه سنگینی را متحمل می‌شود. ” نکته کلیدی که من بارها بر آن تاکید کردم، تاثیر اصلی و عمده‌تر این اقدام در بخش تولید است. دولت سعی کرده است تا حدودی به بخش تولید توجه کند اما به نظر من در این زمینه نتوانسته است گام بزرگی بردارد، راهکار دولت در این موضوع نیز مشخص است؛ دادن یارانه به صورت کاملا هدفمند از طریق استهلاک نزولی به بخشی از صنایع است که بیشترین افزایش هزینه‌های تولید را از محل افزایش قیمت حاملهای انرژی متحمل می‌شوند. من همچنان معتقد هستم که بخش تولید در اجرای این قانون به صورت درست و صحیحی دیده نشده است و هنوز تولید کنندگان به دنبال گرفتن پول نقد و بعضی از معافیت‌ها هستند ولی این به نفع اقتصاد، جامعه و حتی به نفع خود انها هم نیست”.
وی ادامه داده است: “باید پرداخت یارانه به بخش تولید از طریق استهلاک نزولی باشد. من چند هفته پیش که خدمت رئیس‌جمهور بودم با شفافیت این موضوع را گفتم و به نظرم این نکته مورد تائید ایشان بود، تصور می‌کنم، وزیر اقتصاد و دارایی، دبیر کار گروه طرح تحول و رئیس سازمان مالیاتی که هر سه دانش آموخته اقتصاد هستند، با نقطه نظرات من آشنا بوده‌اند هرچه سریع‌تر باید این برنامه را طراحی و به اجرا بگذارند.
موسی الرضا ثروتی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس به خبرگزاری مهر گفته است:” مجموع درآمد حاصل از افزایش قیمت حاملهای انرژی در 9 ماه شامل 6 ماه اول امسال و سه ماه آخر سال 89 حدود 17 هزار و 500 میلیارد تومان بوده است که در این مدت پرداختی یارانه نقدی به مردم 25 هزار و 500 میلیارد تومان برآورد شده است. از قانون بودجه 89 رقم 1990 میلیارد تومان برای یارانه‌ها پرداخت شد و در سال جاری 7 هزار و 500 میلیارد تومان در قانون بودجه پیش‌بینی شده است که تاکنون حدود 6 هزار میلیارد تومان برای یارانه برداشت شده است. دو هزار و 300 هزار تومان یارانه تولید در این مدت پرداخت شده که برای بخش صنعت 1400 میلیارد تومان برای کشاورزی 200 میلیارد تومان و برای بیمه 100میلیارد تومان، برای یارانه شیر 100 میلیارد تومان و نیز برای دامداران 100میلیارد تومان پرداخت شده است که در مجموع 2 هزار و 300 میلیارد تومان یارانه برای امور تولیدی پرداخت شده است”.
او افزوده است: “8 هزار میلیارد تومان تنخواه از خزانه بانک مرکزی برای پرداخت یارانه‌ها گرفته شده است که باید از محل افزایش قیمت حاملهای انرژی به خزانه برگشت داده شود”.
پیش بینی ها از شکست طرح هدفمندسازی و اعلام تاخیر بیش از دو هفته ای در پرداخت یارانه ها موجب شد تا شامگاه گذشته، وزیر اقتصاد در حاشیه یک همایش دولتی در اینباره اینچنین سخن بگوید:” یارانه نقدی خانوار ظرف یکی دو روز آینده پرداخت می‌شود”.
خبرگزاری ایسنا که این خبر را منتشر کرده نوشته است که حسینی از ارائه توضیح بیشتر خودداری کرده است.
محمدرضا فرزین، دبیر کار گروه طرح تحول دولت اما دیروز در حاشیه همایش تحول نظام مالیاتی به خبرنگاران در خصوص عدم پرداخت یارانه نقدی گفته است: “یارانه نقدی به حساب خانوارها واریز می‌شود و مشکلی از این بابت وجود ندارد”.
بر اساس این گزارش، او در واکنش به اصرار خبرنگاران برای اعلام زمان دقیق واریز یارانه‌ها، گفت:” از آقای مرادی(رئیس سازمان هدفمندی یارانه‌ها) بپرسید.
فارس در پایان گزارش خود درباره وعده وزیر اقتصاد درباره پرداخت یارانه ها تا دو روز آینده می نویسد: “در صورتی که تا فردا (امروز) این کار صورت نگیرد واریز یارانه‌ها به بعد از تعطیلات روزهای تاسوعا و عاشورا موکول می‌شود، به عبارت دیگر پرداخت یارانه‌ها 16 آذر ماه به حساب‌ها واریز می‌شود که تاکنون سابقه نداشته است”.
کم نیستند کسانی که معقتدند گزارش های متعدد بازرسی و دیوان محاسبات و مراکز نظارتی مختلف به رهبر جمهوری اسلامی نیز فهمانده است که اغراق در تحسین از عملکرد دولت در هدفمند کردن یارانه ها، میدان دادن برای بی نظمی بزرگ تر اقتصادی و مالی برای پنهان کردن شکست طرح در اجراست. همان نکته ای که اقتصاددانان از دو سال قبل پیش بینی کرده بودند. آن ها ضمن تائید اصل حذف یارانه ها طراحی دولت احمدی نژاد را خطا و به قصد مطامع سیاسی و باعث زیان کشور توصیف کرده بودند.
