محمد سعیدی امام جمعه موقت قم کفت: “فقه خبرنگاری باید استخراج و در اختیار اصحاب رسانه قرار بگیرد.” در همین راستا اینجانب آیت الله العظمی سید ابراهیم نبوی بخش اول فقه خبرنگاری را منتشر می کند.
فصل اول: وجوب و حرمت در خبر
مساله اول: خبرنگار باید یا به دستور وزارت ارشاد عمل کند، یا مجتهد باشد، یا با داشتن چهار شاهد عادل خبری را بعد از اینکه اطمینان پیدا کرد، همان خبری که از روابط عمومی رسیده را منتشر نماید.
مساله دوم: خبرنگار باید شیعه و دوازده امامی باشد و حلال زاده و زنده و عادل باشد، اگر همه این شرایط احراز شد، احوط آن است که مرجع تقلید شود، و کار خبرنگاری بر او حرام است.
مساله سوم: اگر با چشم خودش ببیند که مومنی عمل حرامی انجام داده، باید کفاره بدهد و احتیاط واجب است استعفا بدهد.
مساله چهارم: خبرنگار از چند طریق می تواند به خبر شرعا اطمینان داشته باشد، یا با گوش خودش از صدا و سیما بشنود، یا با چشم خودش بخشنامه قوه قضائیه را بخواند، یا به نظر دو نماینده رهبر که آن را بگویند عمل کند.
مساله پنجم: خبر چیزی است که قبلا در روزنامه کیهان چاپ شده و با چشم خودش دیده باشد، وگرنه انتشار آن حرام شرعی است.
مساله ششم: اگر خبری را نماینده ولی فقیه اعلام نماید که مخالف عقلش باشد، مثلا بگوید بچه در هنگام تولد گفت یا علی، به شک خودش اعتنا نکند و روزی سه بار باسنش را به دیوار بزند تا شکش برطرف شود و آنچه نماینده ولی فقیه گفت بنویسد، وگرنه اعتنا نکند.
مساله هفتم: انتشار خبر میت( از جمله گروهک، جنبش سبز، هاشمی رفسنجانی و خاتمی و مثل آنها) جائز نیست، مگر قبل از آن فحش بنویسد و بپیچاند. اگر نوشته باشد استعفا بدهد.
مساله هشتم: اگر خبری را از محل گناه( مثل پایگاه های مجازی نظیر فیس بوک، یا استادیوم، یا خارج یا ستاد انتخاباتی رقیب دولت) به دست بیاورد، باید دستش را آب بکشد و کفاره بدهد و سی بار سرش را به دیوار بزند و اگر شکست کفاره آن را بدهد.
مساله نهم: اگر خبری را که مربوط به نسوان نامحرم بخواند و تحریک بشود، باید غسل کند، و ذکر خبر بای نحو باسن حرام است. اگر خبر مربوط به نسوان نامحرم مومنه باشد ولی تحریک نکند، باید از ولی صاحبه خبر اجازه گرفته و منتشر کند و بعدا دو بار محکم توی سر خودش بزند.
مساله دهم: اگر خبری را از مرد عادل، بالغ، شجاع و مومنی شنید، چاپ آن حتما حرام است، مگر آن را با ولدالزنایی که مسوول روابط عمومی دفتر هر کدام از مسوولان است چک کند و منتشر نماید. اگر خبری را دو نفر مرد عادل تائید کرده و آن را منتشر نماید، خودش را به زندان معرفی کند.
مساله یازدهم: اگر خبری را روابط عمومی بیت، یا خبرگزاری جمهوری اسلامی، یا صدا و سیما اعلام کند و به گوش یا چشم خودش بشنود یا ببیند، و شک داشته باشد که خبر دروغ است، به شک خودش اعتنا نکند و محکم سرش را به دیوار و اگر خون بیاید باسنش را ده بار به دیوار بزند.
مساله دوازدهم: اگر آماری داشته باشد که آن را نامحرم( از قبیل منابع خارجی یا گوگل و سایر آلات گوگلی، یا رسانه خارجی) اعلان کند، انتشار آن به صورت سهو یا عمد یا تشبه به آن یا مثل آن بای نحو باسن حرامو باید آمار را از دولت بگیرد و درج نماید. دولت باید مورد تائید رهبر بوده و از بیت اعلان شود، وگرنه اعلام آمار دولت مخالف ولی امر حرام موکد است.
مساله سیزدهم: انتشار اخبار سیاه از قبیل دزدی و تجاوز و تورم و بیکاری و گرانی اگر دولت مورد تائید باشد حرام و اگر مربوط به دولت انحرافی یا اصلاح طلب یا اعتدال گرا باشد اعلام آن مستحب موکد است و بهتر است آن را دوبرابر کند.
مساله چهاردهم: انتشار اخبار دروغ قتل، بدبختی، فلاکت، انهدام و سائر شرور در مورد کفار( هر کس با خدا و پیغمبر و امام و جمهوری اسلامی و ولایت و دولت مورد حمایت رهبر و رهبر و وزیر و وکیل مخالف باشد) مباح بلکه مستحب موکد است و احتیاط ندارد.
فصل دوم: عکس و احکام آن
مساله پانزدهم: انتشار عکس زن مومنه اگر تحریک کننده باشد، حرام شرعی است. باید عکس را ببیند و اندازه بگیرد، اگر تحریک شد چاپ نکند وگرنه پاره کند و تکه های آن را در چهار محل بیاندازد.
مساله شانزدهم: انتشار عکس زن مومنه، زن کافر، بی حجاب، بدحجاب، فاحشه اگر در جهت تقویت اسلام و ولایت باشد، مستحب موکد و به گفته بعض مراجع واجب است.
مساله هفدهم: انتشار عکس زن مومنه اگر مخالف حکومت اسلامی باشد، حکم دیدن زن نامحرم و ترویج فساد دارد و اگر منتشر کنی همین الآن می آم می زنمت.
مساله هجدهم: انتشار عکس تحریک کننده برای خواهران( از قبیل زین دوچرخه، زین اسب، کلا هر نوع زین در هر جای هر کسی، زین موتور، کشتی گیر، فوتبالایست اگر دست بزند، انگشت بدون اثر استامپ انتخابات و مثل آن) حرام موکد است.
مساله نوزدهم: انتشار عکس مرد مومنه اگر مخالف حکومت باشد، حکم استفاده ابزاری از زن داشته حتی اگر حجاب داشته باشد حرام است.
مساله بیستم: انتشار عکس خصوصی زن محرم خود در خانه خود در آلبوم شخصی که به هیچ کس نشان ندهد، مکروه است ولی اگر عکس خصوصی زن خبرنگار را مامور اطلاعات ببیند، واجب کفایی است( یعنی عمل واجبی است که با دیدنش مامور کف می کند)
مساله بیست و یکم: اگر عکاس خبرنگار بخواهد از زن نامحرم محجبه عکس بگیرد، قبل از عکاسی باید بگوید: « عکس می گیرم برای آرشیو واجب قربه الی الله) و از دوربین نگاه نکند. اگر لنز را زوم کند، باید کفاره بدهد.
مساله بیست و دوم: منتشر کردن و دیدن عکس خودش، خواهر و مادرش، و هر زن نامحرم، در هر حال در فضای مجازی حرام( کل فضای مجازی حرام، بالاخص فیسبوک) می باشد و حد شرعی دارد و اگر بگذارد خواهر و مادرش هوتوتو به الک سابیده است، عنداللزوم.
مساله بیست و سوم: آقا! عکس نگیر، می زنم رب و ربت رو یاد کنی.
مصاحبه و احکام مربوط به آن
مساله بیست و چهارم: اگر با مومن یا مومنه که طرفدار ولایت باشد، مصاحبه کند، حق ندارد حق داشته باشد، بلکه مومن و مومنه ذیحق بوده، خبرنگار مصاحبه کننده زر زیادی نزند.
مساله بیست و پنجم: ذکر گفته های مصاحبه شونده اگر به نفع بیضه اسلام نباشد، حرام و باعث حذف شرعی بشود و اگر مربوط به شرع نباشد یا ساکت باشد، منتشر نماید بلامانع است.
مساله بیست و ششم: اگر با زن مصاحبه کند، مصاحبه شونده نباید روی زین دوچرخه یا باریکتر از آن نشسته باشد و انتشار آن در حکم فعل حرام و در حکم محاربه با امام زمان است.
مساله بیست و هفتم: اگر با مومن که وکیل مجلس باشد و اسمش کوچک زاده باشد، مستحب موکد است که کلاه کاسکت داشته باشد، اگر خون آمد، نجس و دست زدن به آن حرام است، ولی با پا می تواند به آن چسب زخم بزند، و اگر یوگا بداند تا با پا چسب زخم بزند، پایش را جلوی چشم مردم باز نکند.
مساله بیست و هشتم: پرسیدن چیزی که مسوول مومن یا مومنه نمی خواهد بگوید، از قبیل آمار، افعال، دزدی هایی که انجام شده، سابقه و نظرات، جایز نیست، مگر آنکه منحرف شده و قبلا با خبرنگار هماهنگ شده باشد.( شماره تلفن تان را برای هماهنگی ارسال کنید.)
مساله بیست و نهم: در مصاحبه با زن مومنه موکله یا زن مومنه مسووله باید به فرش نگاه کند و به صدای آن گوش کند و اگر یکهو صدا قطع شد و دید طرف رفته از اتاق بیرون رفته سه بار سرش را به دیوار بزند.
مساله سی ام: با اشخاص مشکوک و منحرف و اصلاح طلب و روشنفکر و ورزشکار و کلا کسانی که ممکن است به حکومت معتقد نباشند، اگر مصاحبه کند، اگر ببیند نظری داده باشد که خلاف است اصلاح کند و نظر صحیح بنویسد.
قسمت دوم این رساله بعد از ظهور منتشر می شود.
الاحقر، السید الابراهیم النبوی
بیست و پنج شوال 1434 هجری قمری