از پس گرفتن امضاها تا استیضاح دولت

نویسنده
حسین محمدی

» طرح سئؤال از احمدی‌نژاد در ابهام

در حالی که پیش از این اعلام شده بود محمود احمدی‌نژاد بعد از انتخابات مجلس نهم، برای پاسخ‌گویی در مجلس حاضر خواهد شد و حتی برخی از احتمال استیضاح سخن می گفتند اما خبرها حکایت از آن دارد که سرنوشت این طرح همچنان روشن نیست.

هم‌زمان با انتشار خبرهایی درباره لابی وزرا برای لغو سئوال از احمدی‌نژاد و انتشار خبر پس گرفته شدن امضای 12 نفر از این طرح به نقل از محمدرضا باهنر، یک عضو هیات رییسه مجلس گفته تاکنون نامه‌ای مبنی بر پس گرفتن امضا به هیات رییسه نرسیده است.

هنوز موضع رهبری جمهوری‌اسلامی در این باره، روشن نیست اما علی مطهری پیش از این گفته بود در نامه‌ای بی‌پاسخ خطاب به رهبر جمهوری‌اسلامی از وی درخواست کرده است “دست مجلس را در موضوع سئوال از رییس جمهور باز بگذارد”.

برخی ازاصول‌گرایان نیز پیش‌تر خبر داده بودند که رهبر جمهوری اسلامی در زمان سفر به کرمانشاه، با طرح سئوال از احمدی‌نژاد موافقت کرده است.

در این میان، مصطفی رضاحسینی، سخنگوی طراحان سئوال از احمدی‌نژاد، گفته سئوال از وی “باید در همین مجلس به سرانجام برسد”. وی افزوده است: “هر چند برخی وزرا و معاونان پارلمانی به طور جدی به دنبال منصرف کردن امضا کنندگان هستند و لابی گری های قوی را از مدت ها قبل آغاز کرده اند اما نمایندگان همچنان مصمم به سرانجام رساندن این طرح سئوال هستند”.

به گفته وی احتمال مطرح شدن طرح استیضاح احمدی‌نژاد نیز در مجلس وجود دارد: “این امر بستگی به پاسخ های رییس جمهور دارد اگر رییس جمهور بر مواضع قبلی خود تاکید کند احتمال طرح استیضاح وجود دارد”.

سخنان رضاحسینی درباره لزوم طرح سئوال از احمدی‌نژاد در مجلس هشتم در حالی مطرح می‌شود که از 79 نماینده امضاکننده، 27 نفر اساسا نامزد نشده یا پس از ثبت نام برای کاندیداتوری نهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی رد صلاحیت شدند و 31 نفر نیز از راهیابی مجدد به مجلس بازمانده‌اند.

خبرگزاری فارس پیش از این خبر داده بود که 30 نفر از نمایندگان امضای خود را پس گرفته‌اند، اما مهرداد لاهوتی، از نمایندگان مجلس، گفته است که “یکی از خبرگزاری‌های حامی دولت پیامکی مبنی بر اینکه سی نفر از نمایندگان امضای‌شان را پس گرفته‌اند فرستاد که در همین راستا من پیگیری کردم و با تعدادی از نمایندگان صحبت کردم که آنها این خبر را تکذیب کردند”.

وی تاکید کرده: “مباحثی که قرار است از رییس‌جمهور سئوال شود مهم‌تر از آن است که نمایندگان مجلس به راحتی از خیر آن بگذرند… برخی افراد که اتفاقا از جریان اصولگرا هم هستند در پی منتفی کردن این سئوال هستند که اتفاقا به نظر من کار اشتباهی می‌کنند. این افراد به خاطر شخص احمدی‌نژاد به دنبال منتفی کردن سئوال از رییس‌جمهور نیستند، بلکه معتقدند فضای عمومی جامعه متشنج خواهد شد و دوباره آشوب شایعه زیاد می‌شود و این به نفع کشور نیست چراکه در شرایطی که کشور آرامش ندارد نمی‌توان امور را به درستی پیش برد. پیش‌بینی من این است که جو سازی‌های پیرامون پس گرفتن امضاها توسط نمایندگان راه به جایی نخواهد برد و قطعا پس از تعطیلات مجلس اعلام وصول خواهد شد”.

طرح سئوال از احمدی‌نژاد از سال 85 از سوی علی مطهری مطرح شده اما بارها به دلایل مختلف به تعویق افتاده است. پیش از این علی مطهری، رایزنی هیات رییسه مجلس و پس گرفتن امضا از سوی نمایندگان را دلیل اصلی این تعویق دانسته بود. وی یک بار نیز در اعتراض به این امر از مجلس استعفا داد؛ استعفایی که مورد قبول نمایندگان قرار نگرفت.

این طرح سرانجام با 79 امضا تقدیم هیات رییسه مجلس شد. امضاکنندگان برای آنکه بار دیگر با پس گرفتن امضاها و از نصاب نیفتادن این طرح مواجه نشوند، دست به انتشار اسامی افرادی زدند که این طرح را امضا کرده بودند. آن‌ها همچنین اشخاصی را که ابتدا این طرح را امضا کرده و سپس امضای خود را پس گرفته بودند معرفی کردند.

علی دهدشتی، نماینده آبادان در مجلس شورای اسلامی، در این باره گفته بود که “بعید می‌دانیم که این بار کسی امضایش را پس بگیرد”، چرا که “قرار بر این شد اسامی کسانی را که امضای خود را پس می‌گیرند منتشر کنیم”.

جمشید انصاری، نماینده زنجان نیز در این‌باره گفت: “طبق آیین نامه مجلس، رئیس جمهور از زمان اعلام وصول این طرح تنها یک ماه فرصت دارد تا به سوالات پاسخ دهد، بنابر این احتمالا در روزهای آینده این مساله مطرح شود”.

وی اما با اشاره به فشارها بر مجلس، افزود: “من معتقدم خیلی نباید در این مورد حساسیت داشت چرا که پس از پاسخ رئیس جمهور حتی اگر نمایندگان اعلام کنند که قانع نشدند باز هم این پرونده مختومه اعلام خواهد شد و اساسا طرح این سئوال آنگونه که برخی تصور می‌کنند خاصیتی ندارد. ضمن اینکه هنوز از تاریخ دقیق اجرا شدن این طرح اطلاعی ندارم”.

اما محسن رضایی، دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام، در این‌باره گفته است: “ سئوال از رئیس جمهور توسط نمایندگان یک موضوع عادی است و نباید آن را به یک پدیده غیرعادی تبدیل کرد. اگر سئوال از رئیس جمهور و یا نظارت بر مجلس نباشد و فرایندهای دموکراتیک در ایران جدی گرفته نشود کم کم اداره کشور حالت تصنعی به خود خواهد گرفت، به همین خاطرفکر می کنم سئوال از رئیس جمهور می تواند در راستای تقویت کشور باشد”.

در روزهای گذشته روزنامه ایران و برخی رسانه‌های نزدیک به احمدی‌نژاد، اعلام کرده‌اند که مردم از طرح سئوال از احمدی‌نژاد ناراضی‌اند و دلیل رای نیاوردن تعدادی از امضاکنندگان این طرح نیز، همین است.

از سوی دیگر، محمدرضا باهنر، نایب رییس مجلس در گفت‌وگویی خبر از آن داده که “قبل از تعطیلات مجلس حدود 12 نفر امضای‌شان را پس گرفتند اما اینکه بر تعداد آن اضافه شده باشد روشن نیست”.

اما حسین سبحانی‌نیا، دیگر عضو هیات رییسه مجلس، در این باره گفته: “هیات رییسه مجلس در مورد پس گرفتن امضاهای نمایندگان بی‌اطلاع است. در همان روزهای پایانی جلسات علنی مجلس تعدادی از نمایندگان عنوان کردند که ما امضاهای خود را پس گرفته‌ایم اما رسما به هیات رییسه مجلس نامه‌ای نرسیده است”.

سؤالات نمایندگان مجلس در ده مورد و پیرامون اتفاقات مختلف، تقسیم‌بندی شده بود. مقاومت در برابر دستور رهبر جمهوری‌اسلامی برای ابقای مصلحی و خانه‌نشینی یازده روزه، عزل منوچهر متکی هنگام سفر به سنگال از وزارت امور خارجه، سخنان رحیم‌مشایی درباره مکتب ایرانی، نحوه هزینه‌کرد بودجه فرهنگی، عدم اجرای قانون مجلس درباره طرح هدف‌مندی یارانه‌ها، عدم ابلاغ بودجه متروی تهران، معرفی دیرهنگام وزیر ورزش، نرسیدن به رشد اقتصادی هشت درصدی، سخن گفتن از در راس امور نبودن مجلس و مقاومت در برابر اجرای قانون عفاف و حجاب، محورهای سئؤال از رییس دولت دهم است.

چندی بعد اما رضا حسینی، سخنگوی طراحان سئؤال، اعلام کرد که به دلیل “کوتاه بودن مدت زمان حضور رییس جمهور در مجلس” این نمایندگان تصمیم گرفته‌اند که “از ده سئؤال قید شده در این طرح حداقل 5 سئؤال در صحن مجلس مطرح شود تا رئیس جمهور به آن پاسخ دهد”.

محمدرضاباهنر، نایب رییس مجلس پیش از این درباره رایزنی‌های خود برای پس گرفتن امضاهای نمایندگان گفته بود که “بزرگان نظام” با طرح سئؤال از احمدی‌نژاد در مجلس مخالفند؛ تعبیری که اغلب در توصیف آیت الله خامنه ای استفاده می شود.

حامیان احمدی‌نژاد پیش از این تهدید کرده بودند که در صورت حضور وی در مجلس برای پاسخ به سئؤالات نمایندگان، وی برخی از “مسایل پشت پرده” را فاش خواهد کرد. آن‌ها گفته بودند که صدها هزار سند از مقامات جمهوری اسلامی در اختیار دارند که می‌توانند آن‌ها را منتشر کنند.