نزدیک به سه ماه پس از سفر آیت الله خامنه ای به شهر قم، متن کامل آن بخش از سخنان او در جلسه دوم با اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم که درباره دولت محمود احمدی نژاد و دولت های پیش از آن بیان شده، در اختیار “روز” قرار گرفت.این جلسه، همان جلسه ای بود که رهبر جمهوری اسلامی به خاطر آن سفر نه روزه خود به قم را یک روز تمدید کرد تا بتواند در آن شرکت کند.
آیت الله خامنه ای روز اول آبان و در سومین روز سفر خود به این شهر، دیداری با اعضای جامعه مدرسین حوزه علیه قم برگزار و در آن سخنرانی کرد.
با وجود این، جلسه دوم او با این تشکل سیاسی - حوزوی جنجالی تر بود. پس از برگزاری این جلسه و در حالیکه دفتر رهبر جمهوری اسلامی، خبر رسمی محتوای آن را منتشر کرده بود، برخی اعضای جامعه مدرسین در گفتوگو با خبرگزاری فارس بخشی از سخنان آیت الله خامنه ای را که در حمایت از دولت احمدی نژاد و انتقاد از دولت های پیش از آن بیان شده بود، علنی کردند.
این مصاحبه ها اندکی پس از انتشار از خروجی خبرگزاری فارس حذف شد اما به صورت گسترده ای در دیگر سایت ها و رسانه های خبری بازنشر یافت.
متن سخنان آیت الله خامنه ای در جلسه دوم که در اختیار “روز” قرار گرفته، عینا از فایل صوتی صحبت های رهبر جمهوری اسلامی در این جلسه پیاده شده است.
آیت الله خامنه ای در این سخنرانی به بیان دلایلش برای حمایت از دولت احمدی نژاد، انتقاد از دولت های پیشین، تشر زدن به رحیم مشایی و… می پردازد.
حاکمیت دوگانه
آیت الله خامنه ای در جمع اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم می گوید: “نکته ای که عرض میکنم و لازم هم میدانم این را عرض کنم، این است: ببینید، مسئله دولت و حمایت از دولت، مقابله با دولت، مخالفت با دولت زیاد مطرح است؛ هم درجامعه مدرسین، هم در بیرون جامعه مدرسین، هم در سطح عمومی کشور؛ فلان کس موافق است، فلان کس مخالف است. من این را باید به شما عرض کنم؛ با اطلاع و از نزدیک عرض میکنم. یک روزی توی این کشور تلاش میشد، -هم شعارش داده شد، هم عملا تلاش شد- که حاکمیت دوگانه درست کنند. یعنی واقعا برای این کار بنا کردند سرمایهگذاری کردن.”
رهبر جمهوری اسلامی با بیان اینکه “مراد از حاکمیت دوگانه هم فقط این نیست که دو دستگاه در راس کشور قرار داشته باشند که هر کدام به نوبه خودشان تصمیمگیری کنند” می گوید: “این معنایش این بود که منزله رهبری و ولایتفقیه و این حرفهایی که ماها داریم و انقلاب از اول داشته، اینها را از جایگاه تعیینکنندگی و فصلالخطاب بودن کنار بیندازند و برایش رقیب درست کنند. آن کسانی که این را مطرح کردند، اصلا از اول فکرشان این بود. یک وقت به دولت چشم دوختند، نتوانستند؛ بعد خواستند مجلس را این جوری کنند؛ بالاخره حاکمیت دوگانه را؛ هم شعار دادند، هم دنبالش راه رفتند. این حاکمیت دوگانه فقط شعار داخل هم نبود که ما بگوییم کسانی در داخل این شعار را میدادند؛ نه، همان وقتها آمریکاییها هم این را گفتند، اروپاییها هم این را گفتند، توی تبلیغاتشان هم آوردند و همین تعبیر حاکمیت دوگانه را بهکار بردند.”
واقعا حرف گوش میکنند
آیت الله خامنه ای با اشاره به “حرف گوشکنی” احمدی نژاد و دولت او می گوید: “در دولت نهم و دهم، -از وقتی که آقای احمدینژاد آمده-، بحث حاکمیت دوگانه نیست؛ حاکمیت یگانه است؛ یعنی دولت و رهبری و تشکیلات در امتداد یک خط قرار دارند؛ این را من جازما و قاطعا به شما عرض میکنم. البته معنایش این نیست که اختلاف نظری وجود ندارد، یا فلان مسئول دولتی یا رئیسجمهور یا غیر رئیسجمهور در نظرات و افکارشان نقاط اشتباهی ندارند؛ چرا، از این قبیل هست، همیشه بوده، باز هم هست مواردی که اختلافنظر بین بنده و شخص آقای رئیسجمهور وجود دارد؛ یکی دو تا هم نیست؛ موارد متعددی هست که اختلافنظر وجود دارد.-البته یک جاهایی هست که مطلب برای من محرز و روشن و جزمی است، میگویم آقا این کار نباید بشود؛ خب واقعا گوش میکنند و جلویش گرفته میشود.”
او در عین حال می افزاید: “یک وقتهایی هم نه، برای من آنجور روشن نیست که بگویم نباید بشود، اما کاری را که دارد انجام میگیرد، قبول ندارم؛ از این قبیل موارد متعددی هست. اما در زمینههای مختلف، جریان اصلی، جریان موافقت است، البته یک زمینههایی هست که من دخالت نمیکنم. در مسایل اقتصادی، بنده اصلا دخالت نمیکنم. من خودم را توی این مسایل صاحبنظر نمیدانم. سر قضایای گوناگون، اختلافنظر هم هست، استدلالهای گوناگونی هم هست، همیشه از من هم توقع میرفته که دخالت کنم. بعضیها سر قضیه قیمت ارز، سر قضیه کم و زیاد کردن سود بانکی همیشه از من توقع داشتهاند که دخالت کنم؛ اما من دخالت نمیکردم.”
آیت الله خامنه ای در ادامه به صراحت می گوید که در برخی موارد مانع از انجام کارهایی در دولت می شود: “نظرات گوناگونی میآید؛ یک وقت آدم به یک نظر قطعی میرسد اما غالبا من به نظر قطعی و جازم نمیرسم؛ چون در این قضیه من صاحب نظر نیستم؛ لذا دخالت نمیکنم. در بعضی قضایا چرا، اطلاعت دارم، جازمم، میفهمم خطایی وجود دارد؛ لذا جلویش را میگیرم و نمیگذارم انجام بگیرد.”
با وجود این، رهبر جمهوری اسلامی، سیاست های کلی دولت را “سیاست همجهتی” توصیف می کند: “بعضی میگویند فلانی از دولت حمایت میکند، بعضی میگویند نمیکند؛ من از همه دولتها حمایت میکنم. از دولت و قوه مجریه و مسئولینی که هستند، در همه دورهها من حمایت کردم؛ با اینکه بعضیهاشان از لحاظ جهتگیری، مخالف با جهتگیری ما بودند؛ منتها برخورد کردن و تضعیف کردن مصلحت کشور نبوده. در داخل، از زیر، هرکار میتوانستیم میکردیم؛ اما در حمایت عمومی، من حمایت میکردم. در این دولت، قضیه این جوری است؛ یعنی جهتگیری جهتگیری درستی است. این دولت جهتگیریاش جهتگیری درستی است؛ اگرچه خطاهای گوناگونی هم در جاهای مختلفی دارد.
یک تشری هم زدم
رهبر جمهوری اسلامی در این جلسه در پاسخ به انتقادات برخی اعضای جامعه مدرسین درباره سخنان جنجالی اسفندیار رحیم مشایی درباره مکتب ایرانی، دوستی با مردم اسرائیل و… می گوید: “حالا مثلا فرض کنید همین مسئله ایرانیگری و اینها که آن روز اشاره فرمودید. من واقعا نفهمیدم که اینها حقیقتا دنبال ایناند که حالا یک چیزی را در مقابل اسلام علم کنند. البته بدم میآید از این کاری که میکنند.”
او در ادامه ماجرای “تشر” زدن خود به رحیم مشایی را اینگونه روایت می کند: “دیروز هم همین آقایی که مسئول این چیزهاست، سر ناهار پیش من آمده بود و یک چیزی مطرح میکرد. گفتم آقا اینقدر ایرانیگری، ایرانیگری نکنید. یک تشری هم آنجا به او زدم، از این کار خوشم نمیآید؛ اما اینکه اینها واقعا میخواهند یک مکتب ایرانی در مقابل مکتب اسلام علم کنند، من واقعا این را نمیفهمم. با ملاحظه قرائن گوناگون در کارهای اینها، این بهدست نمیآید. حالا یک جاهایی ممکن است اشتباه کنند، اشتباه هم میکنند؛ این جوری نیست.”
رهبر جمهوری اسلامی در اینجا به انتقاد از دولت های گذشته می پردازد: “در گذشته گاهی کارهایی انجام میگرفت که آدم حقیقتا نگران و مضطرب میشد. الآن رئیسجمهور با هرکسی در دنیا ملاقات کند و حرف بزند، من از حرف زدن او نگران نیستم. اطلاع هم ندارم، اما نگران نیستم. میدانم که در خلاف جهت انقلاب و سیاست کلی نظام مطلبی گفته نخواهد شد، مطلبی پیش نخواهد رفت؛ ولو حالا به لحاظ تعارف دو کلمه هم یک چیزی بگویند، اما کاری پیش نخواهد رفت؛ این را خاطرم جمع است. در گذشته این جور نبود؛ یک ذره غفلت میکردیم، یکهو یک کاری انجام میگرفت.”
ترسیدند، دیگر نکردند
آیت الله خامنه ای در توضیح این موارد به دولت سید محمد خاتمی اشاره کرده و گفته است: “پیش من آمدند و گفتند ما میخواهیم از بانک جهانی قرض کنیم. آقایانی که توی مسایل پولی و اینها اطلاعاتی دارند، میدانند چقدر این کار چیز خطرناکی است. احتیاجی هم نداشتیم، اما گفتند میخواهیم قرض کنیم. من گفتم این کار را نکنید. اول رئیسجمهور این را به من گفت. - مال هشت نه سال پیش است- بعد من گفتم این کار مصلحت نیست، نکنید. رفتند، ولی بعد دیدم دوسه نفر از کارشناسهای اقتصادی و مسایل پولی و بانکی دولت آمدند با من صحبت کردند و گفتند آقا ما این را احتیاج داریم؛ ناچاریم این کار را بکنیم. من دیدم این اصلا برنامهریزی شده است؛ میخواهند این کار را بکنند! جلسه بعد که رئیسجمهور پیش من آمد، گفتم آقا اگر شما این کار را کردید، من با این کار اعلام مخالفت خواهم کرد. ترسیدند، دیگر نکردند. کارها اینجوری بود اما امروز چنین چیزهایی پیش نمیآید.
رهبر جمهوری اسلامی در ادامه به سراغ دولت اکبر هاشمی رفسنجانی هم می رود: “آن وقت صدراعظم آلمان «کهل» بود. او با رئیسجمهور ما ارتباطات خوبی داشت. تلفنی با هم صحبت میکردند، چه میکردند؛ من هم همین ارتباطات را تایید میکردم. او یک نفر مامور هم گذاشته بود که به ایران میآمد و صحبت میکرد و میرفت و قرار میگذاشت. یک شب رئیسجمهور به من کاغذی داد گفت ما اینها را نوشتهایم تا نماینده رئیسجمهور ایران اینها را به این نمایندهای که از آلمان میآید بدهد. من بعدا نگاه کردم دیدم نوشته شما انتظارات خود را از جمهوری اسلامی بیان کنید؛ شما از ما چه انتظاراتی دارید؟! این خیلی چیز خطرناکی بود. خیلی اوقاتم تلخ شد. من پیغام دادم، گفتم او غلط میکند از ما انتظارات داشته باشد! او چهکاره است؟ آن وقت دولت آلمان تنها دولت اروپایی بود که با جمهوری اسلامی یک ارتباطی داشت.”
آیت الله خامنه ای اضافه می کند: “گفتم مثل آن کسانی که بلاتشبیه یک زن بدنامی را از توی آن محله بدنام بیرون میآورند و آب توبه روی سرش میریزند و زیر حمایت خودشان میگیرند. اینها میخواهند با جمهوری اسلامی اینجوری رفتار کنند. مگر آلمان کیست که بخواهد با جمهوری اسلامی اینجور برخورد کند؟ او هم گفته بود که شماها هر کاری با اروپا دارید، به ما بگویید تا ما این کارها را برایتان انجام دهیم. اینها هم یک فهرستی نوشته بودند که ما این را میخواهیم، این را میخواهیم. من گفتم شما میخواهید با بلژیک، با ایتالیا، با اتریش ارتباطات داشته باشید، به این چرا میگویید؟”
او در اینجا خطاب به اعضای جامعه مدرسین می گوید: “ببینید خطاها، خطاهای اصولی و اساسی بود. آدم یک ذره غفلت میکرد، چنین چیزی پیش میآمد. این را من به شما عرض بکنم؛ امروز چنین چیزهایی وجود ندارد.”
اوقات تلخی کردم
رهبر جمهوری اسلامی همچنین با اشاره به تصمیم دولت خاتمی برای اعلام به رسمیت شناختن دو دولت اسرائیلی و فلسطینی می گوید: “آن وقت آمدند به ما گفتند -این خاطرات مال آن وقتهاست- که آقا ما میخواهیم بگوییم این دو دولت را در فلسطین قبول داریم! دو دولت! ببینید این چقدر انحراف است که کسی این را ملتفت نشود. ما یک خورده اوقاتتلخی کردیم، چه کردیم؛ بلاخره ظرف دو سه جلسه رد وبدل کردن و گفتوگو کردن و اینها، این مسایل برداشته شد. امروز اینها نیست. آن روزها آدم توی آن مسایل خاطرجمع نبود، امروز اینجور نیست؛ یک جهت واحدی است، دارند یک حرکتی میکنند.”
او در عین حال می گوید: “البته من اعتقاد به نصیحت دارم. یعنی واقعا معتقدم اگر جامعه مدرسین یک مواردی اشتباهی میبینند، ملاحظه رفاقت و دوستی را نکنند، نصیحت کنند؛ منتها مراقب باشند که یک جهتگیری عامی برای زمین زدن دولتی که حالا نسبت به شعارهای انقلاب وفادار است، نسبت به رهبری اظهار اطاعت میکند و چه و چه، ایجاد نشود، به آن حرکت کمک نشود؛ عرض ما این است. یک جوری نصیحت کنید که آن کسانی که قصد ریشهکنی دارند، نتوانند استفاده کنند. ولی خوب، نصیحت کنید، پیغام بدهید، کاغذ بنویسید؛ اگر یک جایی واقعا دیدید ضرورت دارد، اعلام هم بشود. اعلام عمومی در مواقع ضرورت ایرادی ندارد، اما باید مراقبت بشود. اینجور نیست که حالا انسان هر اعتراضی دارد، مصلحت باشد که این را علنی و عمومی کند.”
آیت الله خامنه ای در پایان سخنان خود در جمع اعضای جامعه مدرسین حوزه علمیه قم می گوید: “خوب صحبتهای ما خیلی طولانی شد؛ از دوستان معذرت میخواهیم. دعا میکنیم که خداوند متعال آقایان را موفق و مؤید بدارد تا بتوانند این کار بزرگ را انجام دهند. اگر یک وقتی آقایان به ما تذکری دارند، من آماده هستم. مطلبی را بهعنوان تذکر واقعا پخته کنید، این را در قالب نامه یا پیغام -یا کسی از طرف شما بیاید، یا کسی از طرف ما بیاید- به ما منتقل کنید، ما هم انشاءالله از این تذکرات استفاده خواهیم کرد.”