همزمان با تصویب تحریم های نفتی اروپایی ها علیه جمهوری اسلامی، مدیرمسئول روزنامه کیهان برای دومین بار در دو ماه اخیر خواستار بستن تنگه هرمز شد؛ این خواسته که با سکوت سرداران سپاه همراه بوده در سه روز گذشته در مواضع نمایندگان مجلس هشتم نیز پر رنگ شده است. همزمان با این تهدیدها بریتانیا که همراه با فرانسه و آمریکا به خلیج فارس ناو جنگی اعزام کرده، دیروز اعلام کرد استقرار این ناو ها حامل “پیامی روشن” برای جمهوری اسلامی است.
“بستن تنگه هرمز، حق مسلم جمهوری اسلامی است.” این را نماینده آیت الله خامنه ای در موسسه کیهان نوشته است. حسین شریعتمداری دیروز در سرمقاله این روزنامه برای دومین بار به مسئولان نظام پیشنهاد بستن استراتژیک ترین تنگه خاورمیانه را داد. او می پندارد “حتی انجام ایست و بازرسی کشتی های عبوری می تواند، افزایش جهشی قیمت نفت، نرخ بیمه، اخلال در ارسال اسلحه و مهمات به کشورهای همپیمان آمریکا در منطقه را در پی داشته باشد.”
تکاپوهای تازه رسانه ها و چهره های جمهوری اسلامی برای بستن تنگه هرمز، پس از آن صورت می گیرد که اتحادیه اروپا در قامت دومین مشتری نفت ایران، روز دوشنبه سرانجام به زمزمه های تحریم بخش انرژی جمهوری اسلامی جامعه عمل پوشاند و از 27 کشور عضو خواست تا خرید نفت از جمهوری اسلامی را متوقف کنند.
تنگه هرمز آبراهی است که دریای عمان را به خلیج فارس پیوند می دهد؛ آبراهی 158 کیلومتری که اوایل دی ماه معاون محمود احمدی نژاد غرب را تهدید به بستن آن کرده بود. وی دولت های جهان را تهدید کرده بود در صورت تحریم نفت، جمهوری اسلامی اجازه نخواهد داد “یک قطره نفت” از این تنگه عبور کند.
حالا با قطعی شدن تحریم نفتی جمهوری اسلامی ناظران می گویند توپ در زمین حاکمیت قرار گرفته است و سرداران سپاه و فرماندهان ارتش جمهوری اسلامی که ماه گذشته تهدید کرده بودند بستن تنگه هرمز از “آب خوردن” آسان تر است باید نشان دهند تا چه اندازه قادر خواهند بود مواضع خود را عملی کنند.
منتظر عملی شدن تحریم ها
یک روز پیش از شریعتمداری، جواد کریمی قدوسی گفته بود: “منتظریم تا اروپایی‌ها تصمیم‌شان را برای تحریم نفتی عملی کنند تا تنگه هرمز را ببندیم.” این عضو کمیسیون امنیت ملی پارلمان جمهوری اسلامی پا را از این فراتر گذاشته و خاطرنشان کرده بود در صورت بستن تنگه هرمز، جمهوری اسلامی ناو های آمریکایی و اروپایی را به عنوان “غنمیت جنگی” مصادره خواهد کرد.
جمهوری اسلامی از سوی شورای امنیت سازمان ملل متهم به تلاش به فعالیت های غیر صلح آمیز اتمی است؛ اتهامی که جمهوری اسلامی آن را رد می کند. با این حال شورای امنیت تاکنون چهار بار با تصویب قطعنامه های تنبیهی، تحریم های سیاسی و اقتصادی ای علیه چهره های حقوقی و حقیقی وابسته به حکومت وضع کرده است.
مخالفت با مذاکره
تحلیل مدیرمسئول نشریه راست گرای کیهان از اعمال تحریم های تازه علیه تهران بر “کشاندن جمهوری اسلامی ایران به پای میز مذاکره” استوار است؛ امری که حسین شریعتمداری با آن مخالف است. او می نویسد: “توقف مذاکرات در حالی که ایران به پیشبرد برنامه های هسته ای خود ادامه می دهد، امتیاز دیگری است که به الگوی ایران اسلامی برای ملت های منطقه افزوده می شود.”
موج تحریم های جدید از پاییز امسال آغاز شد؛ نخست کنگره و سنای ایالات متحده از رئیس جمهور این کشور خواستند تا بانک مرکزی و نفت جمهوری اسلامی را تحریم کند و متعاقبا اتحادیه اروپا نیز برای همسویی برای تحریم های کلان علیه تهران اعلام آمادگی کرد؛ امری که باعث شد جمهوری اسلامی همزمان با انجام مانور نظامی ولایت 90 در خلیج فارس بی مهابا به تهدید غرب دست بزند. سران سیاسی و نظامی جمهوری اسلامی اعلام کرده بودند نه تنها حق بستن تنگه هرمز را برای خود محفوظ می دانند بلکه گفته بودند ناوهای هواپیمابر ایالات متحده نیز باید خلیج فارس را ترک کنند.
کلیدی ترین تهدیدها را فرمانده کل ارتش مطرح کرده بود. سرلشکر عطاء الله صالحی در پایان رزمایش ارتش در شرق تنگه هرمز “توصیه و هشدار” خود خطاب به ناو “جان سی استنیس” را چنین مطرح کرده بود: “این ناو به منطقه سابق خود در خلیج فارس برنگردد چرا که ما عادت نداریم تذکر را تکرار کنیم و فقط یک بار تذکر می دهیم.”
یک هفته پیش از این تهدید، این ناو هواپیما بر از تنگه هرمز گذر کرد تا برای ماموریت حمایت از نیروهای ناتو در افغانستان به سمت شرق برود. “جان سی استنیس” قرار است در ماه مارس ( اسفند یا فروردین) به خلیج فارس باز گردد.
پیام های “مستقیم و روشن”
با این حال هفته گذشته لئون پانه تا که در میان جمع کثیری از خدمه ناو هواپیما بر “یو اس اس اینترپرایز” سخنرانی می کرد از اعزام این ناو به خلیج فارس خبر داد؛ ناوی که قرار است از تنگه هرمز نیز عبور کند تا به گفته وزیر دفاع ایالات متحده “پیامی مستقیم به ایران” باشد. وی صراحتا “تنش با ایران” را دلیلی دانسته بود مبنی بر اینکه “ناوهای عظیم ” تا چه اندازه برای امنیت ملی آمریکا مهم هستند.
همزمان مقامات سیاسی در پاریس و لندن نیز تصمیم گرفتند واشنگتن را در فرستادن این پیام به تهران تنها نگذارند. در همین راستا بریتانیا و فرانسه نیز ناوهای خود را به منطقه اعزام کردند تا در خلیج فارس استقرار یابد؛ امری که کریمی قدوسی ادعا کرده با “اجازه” سپاه انجام شده است. این نماینده مجلس هشتم گفته است: “در شرایطی که نیروهای مسلح آمادگی کامل برای برخورد با این ناوها را داشتند، این سه ناو پس از دریافت مشخصات و صدور مجوز از سوی نیروی دریایی سپاه از تنگه هرمز عبور کردند.”
با این حال روز چهارشنبه فیلیپ هاموند، وزیر دفاع بریتانیا، در یک کنفرانس مبطوعاتی با تایید اعزام ناو “آرگیل” به خلیج فارس، اظهارات اخیر همتای آمریکایی خود را تکرار کرد: “عبور ناو آرگیل به عنوان بخشی از ناوگان جنگی بین‌المللی از تنگه هرمز که روز یکشنبه انجام شد پیامی روشن به تهران بود.”
کارشناسان بین المللی می گویند این گونه همسویی کامل در مواضع نظامی و استراتژیک کشورهای غربی علیه جمهوری اسلامی از انگیزه واقعی آن ها برای متوقف کردن برنامه اتمی حاکمان در تهران خبر می دهد.
بی‌بی‌سی در این ارتباط نوشته وزیر دفاع بریتانیا این اظهارات را پس از دیدار با وزیر دفاع استرالیا مطرح و همزمان تصریح کرده این کشور از “قابلیت‌های کافی” برخوردار است تا در هر زمانی که لازم دانست به تقویت حضور خود [در خلیج فارس] اقدام کند.
گفتنی است ناو “آرگیل” به همراه ناو فرانسوی “لاموت پیکه” روز یکشنبه همین هفته وارد آب های جنوبی ایران شده اند.
اختلاف نظر در بستن تنگه
وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی یک هفته پیش گفته بود حکومت قصد بستن تنگه هرمز را ندارد؛ ادعایی که هجدهم دیماه وزیر دفاع نیز آن را مطرح کرده بود.سردار احمد وحیدی به خبرنگاران گفته بود: “ما نگفتیم تنگه هرمز را می‌بندیم بلکه مسأله اینست که اگر کسی بخواهد امنیت خلیج فارس را به خطر اندازد، برای همه به خطر می‌افتد.”
آنچه برای ناظران قابل تامل است سکوت سرداران سپاه از روز دوشنبه ـ زمان تصویب تحریم های نفتی-ـ تا امروز است، گرچه نمایندگان پارلمان کوشیده اند جای آن ها را پر کنند. سه روز پیش اسماعیل کوثری، نایب رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، گفت: “اگر غربی‌ها از خرید نفت ایران صرف‌نظر کنند، ما نفت را به مشتریان غیر اروپایی خواهیم فروخت و اما اگر اخلالی در فروش نفت ایران انجام شود، قطعا تنگه هرمز بسته خواهد شد.”
این در حالیست که پنج شنبه گذشته، علی اکبر صالحی وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی همزمان با سفر به ترکیه در مواضعی مداراجویانه گفته بود: “ما خواهان صلح و آرامش در منطقه هستیم، اما برخی کشورهای منطقه می‌خواهند کشورهایی را که ۱۲ هزار مایل از ما دور هستند، به منطقه بیاورند. من تکرار می‌کنم که ایران هرگز قصد مسدود کردن این مسیر حیاتی (تنگه هرمز) را نداشته‌است.”
