پاتریسیا آلومنیر
خاویر سولانا روز شنبه برای ارائه مشوق های “جدید” که تمدید شده بسته پیشنهادی جامعه بین الملل در سال 2006 است به تهران سفر خواهد کرد. دولت ایران در آن سال این بسته پیشنهادی را نپذیرفت.
نتیجه این همه مذاکره چیست؟
خودداری و سماجت ایران در تعلیق غنی سازی اورانیوم منجر به تصویب چهار قطعنامه از سوی سازمان ملل [از سال 2006] شده است. جرج بوش اخیراً تأکید نمود که تمامی گزینه ها [از جمله نظامی] روی میز هستند و درعین حال خاطرنشان کرد که همچنان راه حل دیپلماتیک را ترجیح می دهد.
کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه دولت بوش، این هفته اظهار داشت که ایران نباید در پاسخ گویی به آخرین بسته پیشنهادی تأخیر کند. او افزود: “هیچ کس راضی نیست که ایران باز وقت تلف کند و فعالیت های غنی سازی خود را ادامه دهد.“
ازطرف دیگر، رییس جمهور احمدی نژاد اعلام کرد که “ایران نظر خود را در قبال بسته پیشنهادی تغییر نخواهد داد”. به گفته او، موضع دولت تهران غیرقابل تغییر است و غنی سازی اورانیوم موضوع قابل مذاکره ای نیست.
علیرغم عدم تحول در این پرونده، خاویر سولانا، نماینده دیپلماسی اتحادیه اروپا، به همراه مقامات سیاسی ارشد پنج کشور به تهران مسافرت کرده. به گفته یک منبع دیپلماتیک، این سفر به خوبی نشان دهنده خواست کشورهای گروه 1+5 در حل و فصل دیپلماتیک این مسأله است.
مقامات ایرانی که استاد در بازی های دیپلماتیک هستند، با لبخند به سؤالات و خواسته های جامعه بین الملل پاسخ می دهند. تمامی این نشست و برخاست ها از دید آنها جالب است و سپس اظهار می دارند که باید پیشنهادات را بررسی کنند و در نهایت پیشنهادات و خواسته های خود را برای کشورهای اروپایی بازپس می فرستند: بسته ای حاوی یک نامه سیاسی و یک پرونده “شفاف”.
آیا این تلاش ها بیهوده است؟
دیپلمات ها بار دیگر دور میز مذاکره می نشینند و مجدداً چای مطبوع ایرانی می نوشند و “پسته خندان” می خورند. آنها مطمئن اند که این نشست نیز نتیجه ای دربر ندارد و بدون اینکه انتظار معجزه خاصی را داشته باشند عازم تهران شده اند. ولی مقامات روسی و چینی، برخلاف مقامات امریکایی، فرانسوی وانگلیسی، فعلاً مایل نیستند که حرفی از سری تحریم های جدید به میان آید.
پوتین آخرین کارت های خود را در مقابل افکار عمومی بین المللی بازی می کند و با اینکه می داند چه سخنانی در میان محافل مختلف دیپلماتیک در کشورهای جهان مانند برزیل، اندونزی و مراکش در جریان است، مطمئناً باز هم با امریکایی ها هم عقیده نخواهد شد. سران این کشورها به خوبی سخنان امریکا را درخصوص تهدیدها و سلاح های کشتارجمعی صدام حسین علیه جهان بخاطر دارند.
این کشورها افکار عمومی مردم خود فراموش نکرده اند. مردم این کشورها معتقدند که احمدی نژاد با ایالات متحده رو در رو شده و آنچنان که گفته می شود دارای شخصیت بدی نیست. آنها می گویند: “اسراییل، پاکستان و هندوستان همگی بمب دارند، چرا ایران نداشته باشد؟”
به هرحال، دیپلمات های ما به میز مذاکره بازگشته اند، زیرا شرکای روسی این طور خواستند. به طور خلاصه می توان اذعان داشت که هدف از این سفر یادآوری و بازگویی اقداماتی است که قبلاً انجام شده.
حمله اسراییل و امریکا با همراهی فرانسه؟
مقامات ایرانی همچنان آسوده خاطرند و حتی از این فرصت استفاده کرده و به دیگر کشورها درس می دهند. وزیر امور خارجه ایران در این هفته به خبرنگار ما اظهار داشت که باید درک صحیحی از تحولات منطقه ای و تغییرات جهان داشته باشیم. او در ادامه با لبخند گفت: “پیشنهادات ما بسیار منطقی اند و با پیشنهادات خاویر سولانا نکات مشترک بسیاری دارند، ولی برای دیدن آن باید عینک درستی به چشم داشت و به دنبال یک راه حل جامع بود.“
او همچنین اظهار داشت: “ما برای مذاکره آماده ایم، ولی از حقوق مشروع خود نیز چشم پوشی نمی کنیم. به نظر من، آنهایی که فن آوری سوخت هسته ای دارند، مایل نیستند آن را با کشورهای جدیدی که می خواهند به جرگه آنها بپیوندند تقسیم کنند.“
با این حال، دانشمندان و مهندسان ایرانی سطح دانش خود را در زمینه فن آوری غنی سازی بالا می برند: آنها خود اقدام به ساخت سانتریفوژ ایران 1 و ایران 2 کرده اند که نسخه های ملی سانتریفوژهای P1 و P2 است. پس از ناکامی های فنی بسیار، مونتاژ این دستگاه ها از سر گرفته شد و در بدبینانه ترین حالت، دستیابی ایران به اولین بمب تا سال 2010 یا 2011 برآورد شده است.
کارشناسان تا چند سال پیش، زمان دستیابی ایران به اولین بمب را تا سال 2008 می دانستند.
کارشناسان مثبت اندیش و ناظران خوش بین معتقدند که دیپلماسی هنوز فرصت خود را از دست نداده. مقامات ایرانی می توانند تصمیم بگیرند که فعالیت های غنی سازی خود را به طور کامل متوقف نکنند، ولی به طور موقت به حال تعلیق درآورند. همین مسأله کافی است تا راه برای مذاکره باز شود؛ مذاکراتی که می تواند ایران را به وضعیتی مشابه با ژاپن برساند: قرار گرفتن در آستانه اتمی و دستیابی به بمب، بدون دراختیار داشتن آن.
آیا این راه جواب خواهد داد؟
منبع: شبکه یک فرانسه، 13 ژوئن
مترجم: علی جواهری