آیا تهران آماده توافق هسته ای است؟

نویسنده
حمید احدی

» همزمان با تشدید تحریم ها، بازگشت به پیشنهادی که رد شده بود

ایران گفته است اگر سوخت رآکتور تحقیقاتی تهران تامین شود بر سر تعلیق غنی سازی اورانیوم در درجات بالا مذاکره خواهد کرد.  مقامات ارشد جمهوری اسلامی می گویند احیای پیشنهاد قبلی برای نشان دادن انعطاف پذیری تهران در مذاکرات اتمی با قدرت های جهان است.

این نرمش تهران و بازگشت به راه حلی که آمریکا و متحدانش آن را پذیرفته بودند ولی رهبر ایران در جست و جوی پیروزی بیشتر با آن مخالفت کرد، در زمانی صورت می گیرد که تحریم های بین المللی به اعتراف رییس دولت به نقطه خطرناکی رسیده و عملا دولت را فلج کرده است.

سال پیش و به دنبال زمزمه هائی که درباره راه حل ایران برای حل بحران هسته ای بر سر زبان ها افتاد، محمود احمدی نژاد اعلام داشت که در صورت تامین اورانیوم لازم برای سوخت نیروگاه تحقیقاتی تهران، این کشور حاضر است از غنی سازی اورانیوم خود دست بشوید. بلافاصله بعد از این اعلام و استقبال رسانه های جهانی از آن، رسانه های نزدیک به رهبر ایران به شدت از رییس دولت انتقاد کرده و پرونده هسته ای را خارج از اختیار وی و تنها در حوزه مسئولیت آیت الله خامنه ای خواندند. وضعیتی که امسال هم تکرار شد. با این تفاوت که در طول یک سال گذشته مردم و به ویژه طبقه متوسط شهری به شدت زیر فشار قرار گرفتند و در یک مورد با کاهش شدید ارزش پول ملی به خیابان ها ریختند و شعارهای تندی علیه رییس دولت و رهبر سر دادند. حادثه ای که نظام کوشید با انکار وسعت آن، بی اهمیت نشانش دهد اما بلافاصله جلسه ویژه ای که از سران گذشته قوای کشور تشکیل می شود به دعوت دفتر آیت الله خامنه ای به خانه وی رفتند و هنگام صبحانه آرای خود را درباره حساسیت موقع بیان داشتند.

در گذشته نیز همواره تصمیم های مهم کشور در جلسه ای با همین عده برگزار شده است. جلساتی مانند تصمیم برای پذیرش قطعنامه شورای امنیت و آتش بس در جنگ هشت ساله و پیش از آن درباره سرنوشت گروگان های آمریکائی.

همزمان با برپائی این جلسه، بررسی رسانه های رسمی و غیررسمی ایران نشان می دهد که هاشمی رفسنجانی یک بار دیگر همانند الگوی خود تنگ هشیائو پینگ اسانسوروار از دیوار قدرت بالاکشیده است. هاشمی تنها کسی است که از ابتدای تاسیس جمهوری اسلامی در جلسات سران حضور داشته به جز او دو نفر دیگر هم از سال سوم تاسیس جمهوری اسلامی در جمع سران قرار گرفتند. علی خامنه ای رهبر فعلی و عموزاده وی میرحسین موسوی که اینک در حصر خانگی است.

کسانی که مسائل ایران را از نزدیک دنبال می کنند حتی از بلندشدن صدای تهدیدهای اسرائیل از داخل ایران، و شلیک یک هواپیمای کوچک بی سرنشین به سوی اسرائیل نه تنها به این نتیجه نمی رسد که خطر جنگ بیشتر شده بلکه بنا به سابقه مطمئن می شوند تفاهمی در راه است که نقطه اصلی آن هم گفته های هفته گذشته وزیر خارجه آمریکاست که گفته بود  آمریکا  در صورت حل بحران هسته ای، کاهش تحریم ها را تحت بررسی قرار می دهد.

پیش از این برخی از روحانیون هشدار داده بودند که تفاهم هسته ای منجر به این خواهد شد که غربی ها مساله حقوق بشر را علم کنند.

آیت الله خامنه ای در پایان هفته در خراسان در حالی که سعی می کرد تا صدای خود را بلند و تهدید کننده و به هیجان آورنده توده ها را هیجان زده تر کند، با نقل جمله خانم کلینتون دو بار تکرار کرد “دروغ می گویند می خواهند ما را فریب بدهند” روی دیگر این سخن به زغم کسانی که ادبیات سیاسی ایرانیان را می شناسند این است که “اگر راست بگویند می پذیریم”. آیا سخنان اخیر وزیر خارجه ایران و گفته های دو روز قبل سخنگوی وزارت خارجه درباره انعطاف پذیری در غنی سازی اورانیوم نتیجه ای است که از جلسه سران و وخامت اوضاع اقتصادی و اجتماعی کشور به دست آمده است.

رویترز نوشته از زمان از سرگیری مذاکرات در ماه آوریل، پیشرفت اندکی حاصل شده و همین امر منجر به تشدید اعمال تحریم های غرب علیه ایران و افزایش احتمال حمله هوایی اسرائیل به ایران شده است. اسرائیل بیم آن دارد که تهران مخفیانه در تلاش برای دستیابی به سلاح اتمی باشد. اما رامین مهمانپرست، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی در جریان نشستی در قزاقستان گفته است :” چنانچه تامین سوخت 20 درصد غنی شده رآکتور تهران تضمین شود، مقامات ما حاضرند وارد مذاکره پیرامون اورانیوم 20 درصد شود.”

 

تحریم های گسترده اتحادیه اروپا

اظهارات مهمانپرست در روزی مطرح می شود که اتحادیه اروپا همراه با ایالات متحده تحریم های اقتصادی گسترده تری را به منظور مجازات مالی ایران تصویب کرده است.

گرچه هنوز هیچ نشانه ای از آمادگی ایران برای بحث در مورد غنی سازی 20 درصد اورانیوم به شکلی که مورد رضایت غرب قرارگیرد، به چشم نمی خورد. اما نمی توان این گام را هم نادیده گرفت.

قدرت های جهانی از ایران می خواهند که غنی سازی 20 درصد را تعلیق وسایت زیرزمینی فردو را تعطیل کند، این امر باید با ارسال محموله های اورانیوم غنی سازی شده به خارج از خاک ایران همراه شود.

در مقابل ایران می گوید برای سوخت رآکتور تحقیقاتی پزشکی تهران به اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصد احتیاج دارد. اما این حد غنی سازی می تواند به سرعت به غنی سازی 90 درصد اورانیوم بینجامد که مورد استفاده اش در سلاح های اتمی است.

بر اساس آخرین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی در ماه آگوست در حال حاضر ایران در انبار هایش بیش از 90 کیلوگرم اورانیوم غنی شده با خلوص 20 درصد در اختیار دارد.

به طور سنتی، کارشناسان می گویند اگر این نوع اورانیوم تا درجات بالاتری پالوده شود، 200 تا 250 کیلوگرم از آن برای ساخت یک وسیله اتمی کفایت می کند. اما برخی می گویند با کمتر از آن نیز امکان پذیر است. گفته می شود ایران ماهانه 15 کیلوگرم اورانیوم غنی شده تولید می کند.

رویترز نوشته یک اتاق فکر در ایالات متحده اخیرا گفته است که ایران در حال حاضر به 2 تا 4 ماه زمان احتیاج دارد تا به مقدار اورانیوم کافی برای ساخت بمب دست پیدا کند اما برای آنکه بتواند آن را روی یک سلاح اتمی قابل حمل سوار کند زمان بسیار بیشتری لازم دارد.