شهره، پرستار 37 ساله ایرانی و شوهر و والدینش، شبی در ماه سپتامبر پای تلویزیون می نشینند تا فیلم مستندی را که تلویزیون فارسی بی بی سی در باره آیت الله خامنه ای ساخته است، تماشا کنند.
زمانی که تمام خانواده آماده دیدن فیلم می شوند، چیزی جز برفک های ناشی از پارازیت بر صفحه تلویزیون نمی بینند. بر سر راه امواج ماهواره پارازیت فرستاده شد.
با بالا گرفتن جنبش های مردمی در خاورمیانه، ایران مسدود کردن امواج ماهواره ای تلویزیون بی بی سی، صدای آمریکا و سایر شبکه های تلویزیونی فارسی زبان غربی را تشدید کرد. به گفته پنج شبکه معترض، این حرکت “برای جلوگیری مردم ایران از دیدن مواردی از اعتراضات است که به نظر دولت ایران غیر قابل قبول است.”
در همان حال که استفاده از فن آوری غربی در سانسور اینترنت توسط رژیم های خاورمیانه و شمال افریقا، در سال جاری مورد توجه قرار گرفت، شبکه های تلویزیونی نیز در منطقه و ازجمله در ایران هدف سانسور قرار گرفتند.
به گزارش یک شرکت رسانه ای در ایران بین 45 تا 60 درصد ایرانی ها تلویزیون ماهواره ای تماشا می کنند، که بیشتر از تعدادی است که از اینترنت استفاده می کنند. به نظر می رسد ایران تا کنون در فیلتر کردن تلویزیون های ناخواسته موفق بوده است.
در برخی موارد ایران تلویزیون هایی نظیر بی بی سی را بر روی ماهواره ای مسدود می کند که دولت ایران از همان ماهواره برای پخش تبلیغات خود، و در مورادی پخش اعترافات تحت شکنجه زندانیان سیاسی، استفاده می کند.
وزارت خارجه آمریکا گفت: “ایران هر دو طرف را دارد. آنها از احترام جامعه بین المللی به آزادی بیان و حقوق شهروندان استفاده می کند و از سویی با شدت تمام به سانسور شبکه های فارسی زبان اقدام می کند.”
رئیس رسانه دولتی ایران سال گذشته اعتراف کرد که از روش های مسدود کردن ماهواره ها استفاده می کند.
تقاضای جواب از هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل در این مورد به جایی نرسید و پاسخی هم به ایمیل هایی که به دفتر صدا وسیمای جمهوری اسلامی فرستاده شده بدون جواب باقی ماند.
شبکه های غیر ایرانی وارد یک بازی موش و گربه با ایران شده اند. تلویزیون بی بی سی که سال 2009 کار خود را شروع کرد، ابتدا از ماهواره هاتبرد پخش می شد که در ایران قابل استفاده است ولی با مسدود کردن این ماهواره مجبور شد به ماهواره یوتل ست انتقال پیدا کند، که تعداد کمتری از ایرانی ها قادر به دریافت آن هستند.
ایران این ماهواره را نیز از ماه سپتامبر گاه و بیگاه مسدود کرده است.
روز بعد از آنکه شهره نتوانست فیلم مستند بی بی سی در باره رهبر ایران را تماشا کند، دکتری در بیمارستان که آن را از یوتیوب دانلود کرده بود، نسخه دی وی دی آن را به شهره داد.
ارسال پارازیت توسط شرکت مخابرات ایران به منظور سانسور شبکه های خبری سئوالاتی را در میان فعالین مطرح کرده است که آیا باید جلوی ایران را در دسترسی به ماهواره های غربی گرفت؟
برخی از فعالین حقوق بشر پاسخ مثبت می دهند. شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل می گوید دسترسی “دولت ایران به ماهواره ها باید قطع شود تا دولت متوجه شود که باید به آزادی بیان و آزادی اطلاع رسانی احترام بگذارد،” یا حداقل “از ارسال پارازیت و مسدود کردن شبکه های خبری دیگر خودداری کند.” خانم عبادی که اکنون در بریتانیا زندگی می کند از شرکت های ماهواره ای خواسته است تا از دادن خدمات به صدا و سیمای جمهوری اسلامی خودداری کنند.
برخی دیگر معتقدند حذف کانال های دولتی ایران از ماهواره های اروپایی و آمریکایی خود نوعی سانسور است. سناتور جمهوری خواه آمریکایی می گوید “اگر این کانال ها مروج تروریسم نباشند، من چندان تمایلی به مسدود کردن آنها ندارم.”
به گفته وزارت خارجه آمریکا، ایران با استفاده از هشت ماهواره بین المللی برنامه های تلویزیونی برای 45 کشور پخش می کند. صدا و سیمای ایران به فارسی و عربی و انگلیسی برنامه پخش می کند. غیر از یوتل ست، ایران از شرکت های ماهواره ای اینتل ست، تله ست، آسیا ست نیز استفاده می کند.
در حالیکه برخی از این ماهواره ها که برنامه هایی نظیر بی بی سی را پخش نمی کنند اظهار داشته اند که مورد ارسال پارازیت واقع نشده اند، یوتل ست گفته است که مکررا هدف ارسال پارازیت قرار گرفته است.
اینتل ست که در لوزامبورگ فعالیت می کند ولی دفتر آن در واشنگتن است، هنور می تواند با ایران مبادله داشته باشد زیرا از خزانه داری آمریکا مجوزی دارد که شامل تحریم ها نمی شود. اینتل ست قبلا یک شرکت دولتی مربوط به چند کشور بود که مجبور بود به اعضای سابق خود خدمات بدهد، ولی اکنون به یک شرکت خصوصی تبدیل شده است.
رئیس شبکه اینتل ست می گوید تا زمانی که یک مشتری این شرکت ماهواره ای، بر اساس قرارداد خود عمل می کند، این شرکت نمی تواند محدودیتی در کار آن ایجاد کنیم.
رئیس شبکه یوتل ست هم می گوید نمی تواند علیه برخی مشتریان اقدام کند مگر اینکه حکم قانونی برای این منظور وجود داشته باشد.
یوتل ست، کانال ماهواره ای لیبی را پس از تحریم اتحادیه اروپا علیه این کشور قطع کرده بود.
برخی فعالین می گویند دلایل مشابهی برای تحریم ماهواره های ایرانی می توان بافت. آنها می گویند تحریف اخبار و انتشار خبر دروغ توسط شبکه های خبری ایرانی، مثلا در مورد معرفی بهار عربی به عنوان انقلاب اسلامی و یا پخش مصاحبه تحت شکنجه مازیار بهاری، روزنامه نگار نیوزویک که در سال 2009 در ایران زندانی شد، می تواند دلایلی برای این کار باشند.
هادی قائمی، دبیر کمپین بین المللی حقوق بشر ایران، صدا و سیمای جمهوری اسلامی را «ابزار سرکوب» نامیده است.
یک گزارش 14 صفحه ای که به دست وال استریت ژورنال رسیده است نشان می دهد که صدا و سیما چگونه به اخبار خود جهت می دهند. در این گزارش آمده است “صدا و سیما حق ندارد مطلبی را پخش کند که باعث تردید افکار عمومی نسیت به دولت شود.” در این گزارش آمده است که باید “برنامه هسته ای ایران صلح آمیز معرفی شود.”
ایران به گفته متخصصین، دو نوع مسدود ساختن سیگنال ماهواره ای را دنبال می کند. مسدود سازی “عمودی”، علائمی را مستقیما به سمت ماهواره می فرستد تا در برابر امواج فرستاده شده از ماهواره قرار گیرد. مسدود سازی “منطقه ای”، شامل ارسال پارازیت به صورت افقی در یک محله خاص، برای تداخل با امواج دریافتی از ماهواره است.
مجلس ایران هشت سال پیش بر اثر شکایت تعدادی از شهروندان از پارازیت ها به این موضوع رسیدگی کرد. علی اکبر موسوی خوئینی که زمانی در راس کمیته تحقیق مجلس قرار داشت، گفت سیستم های ارسال پارازیت در شهرهای بزرگ وجود دارد و توسط سپاه پاسداران اداره می شود.
شواهدی در دست است که ایران درحال دریافت تجهیزات ارسال پارازیت پیچیده تر است. روسیه نیز یکی از چنین سیستم هایی را به ایران فروخته است که ادعا می کند مشمول تحریم های سازمان ملل علیه ایران نمی شود.
در زمان پخش مستند مربوط به رهبر ایران، برای اولین بار ایران به ارسال پارازیت بر روی ماهواره W3A که اخیرا توسط بی بی سی بکار گرفته شده اقدام کرد.
یوتل ست می گوید شکایت های زیادی از طرف سازمان ملل دریافت کرده است که حاکی از ارسال پارازیت بر روی این ماهواره از سوی ایران است.
ایران گفته است که منشا این پارازیت ها را نمی شناسد. آژانس سازمان ملل در این زمینه از ایران خواسته است منشا آن را پیدا و آن را خنثی کند.
آقای هنری، رئیس این آژانس سازمان ملل گفت دست این سازمان برای اقدامات قانونی بسته است.
منبع: وال استریت ژورنال – 27 دسامبر 2011
