آرش سمیعی
در حالی که دایره انتقادها از طرح سهمیه‌بندی بنزین به قدری گسترده شده که حتی به محافل اصولگرایان نیز رسیده است، سایت‌های خبری از تصمیم دولت احمدی نژاد برای ارایه سهمیه بنزین اضافه‌ای به عنوان هدیه دولت به مناسبت نیمه شعبان و به بهانه رفع مشکلات مردم برای مسافرت خبر داده‌اند. این در حالی است که مشکلات ناشی از اجرای غیرکارشناسی سهمیه‌بندی بنزین همچنان گسترش می‌یابد و آخرین نمونه از تبعات این طرح، ناتوانی خودروهای خدماتی شهرداری تهران از جمع‌آوری زباله‌ها به علت نداشتن بنزین است.
دیروز سایت خبری فردا نوشت: “همزمان با جشن نیمه شعبان و سالروز میلاد امام زمان قرار است سوخت ویژه ای توسط دولت و تحت عنوان “بنزین مسافرت” به عموم مردم داده شود. قیمت بنزین عیدی و هدیه‌ای دولت بین 150 الی 200 تومان اعلام شده است.”
این سایت در ادامه از این طرح انتقاد کرد و نوشت: “به نظر می رسد اقداماتی مانند انتخاب بنزین به عنوان هدیه و عیدی دادن توسط دولت، باعث ایجاد شائبه تبلیغاتی بودن و فراموشی اهداف طرح پر هزینه سهمیه بندی بنزین می‌شود. قبل از این نیز دولت در اقدامی مشابه، تعطیلات دو روزه اضافه ای بر تعطیلی رسمی عید فطر را به مردم هدیه داده بود که باعث بروز مشکلات بسیاری شده بود.”
این خبر در حالی منتشر می‌شود که پیش از این بارها نمایندگان نسبت به استفاده تبلیغاتی دولت احمدی نژاد از سهمیه بنزین هشدار داده بودند و برخی از ناظران، مقاومت دولت در برابر اعلام سهمیه آزاد بنزین را نیز با همین هدف ارزیابی کرده بودند.
بنزینی برای جمع‌آوری زباله‌ها نیست
شهردار تهران دیروز بار دیگر در جمع خبرنگاران شورای شهر به طرح مشکل بنزین خودورهای خدماتی شهرداری پرداخت و گفت: “تا این لحظه مشکل بنزین خودروهای خدماتی شهرداری تهران حل نشده و سهمیه بنزین شهرداری افزایش نیافته است.”
اعتراض قالیباف در حالی است که پیش از مسئولان دولتی گفته بودند شهرداری از لحاظ سهمیه بنزین مشکلی نخواهد داشت و به خدمات شهری ادامه خواهد داد. سلیمی مدیرعامل سازمان خدمات موتوری شهرداری تهران نیز از همکاری وزارتخانه‌های نفت و کشور برای دادن بنزین مورد نیاز به خودروهای حمل زباله خبر داده و گفته بود قول داده‌اند که این مشکل حل خواهد شد. اما اکنون سخنان شهردار تهران مشخص کرده که دولت هیچ‌گونه همکاری در این زمینه انجام نداده است.
اعتراض شهرداری تهران به خودروهای جمع‌آوری زباله محدود نمی‌شود و خودروهای سازمان بهشت زهرا، آتش نشانی و دیگر خودروهایی که به ارایه خدمات شهری می‌پردازند نیز در هفته‌های گذشته با مشکل کمبود بنزین برای ادامه کار خود مواجه شده بودند.
در این حال قالیباف مشکل زباله‌ها را “حاد” ندانست و گفت: “مشکل خودروهای خدماتی شهرداری برای جمع‌آوری زباله و انباشت زباله‌ها در برخی محلات شهر تهران مطرح شده که حاد نیست و این مشکل تا 15 روز آینده با همکاری شورایاری‌ها حل می‌شود.”
شهردار تهران در حالی این سخنان را مطرح کرده است که رسانه‌ها در روزهای اخیر از افزایش مشکلات مربوط به نظافت شهری و باقی ماندن زباله‌ها در معابر شهری خبر داده‌اند. مسئولان شهرداری نیز به علت کمبود بنزین نتوانسته‌اند مخازن زباله را در هفته‌های گذشته تا حد نیاز شهر تهران افزایش دهند.
بر اساس گزارش‌ها قرار بوده تا پایان تیرماه حدود 15 هزار مخزن زباله به 65 هزار مخزن قبلی اضافه شود تا تا حدودی پاسخگوی نیاز شهر تهران در همه نقاط باشد. اما شواهد عینی در سطح شهر نشان می‌دهد که هنوز در نقاطی، مخازن یا نصب نشده و یا به اندازه سرانه تولید زباله آنها نیست، به طوری در ساعات اولیه روز مخازن به طور کامل پر می‌شوند و حجم عظیمی از زباله به اطراف آن ریخته می‌شود.
پس از شروع طرح مکانیزاسیون خدمات شهری، شهردار تهران وعده داده بود که با شروع این طرح دیگر زباله‌ای در طول روز، کنار خیابان‌ها باقی نمی‌ماند و زباله‌هایی که از شب قبل بیرون خانه گذاشته شده است نیز صبح روز بعد دیده نمی‌شود.
اما اکنون سهمیه‌بندی بنزین بحرانی جدی را پیش پای مکانیزه شدن نظافت شهری قرار داده و در حال حاضر بسیاری از معابر شهری در ساعات پایانی شب شبیه پر از زباله‌های سرگردان می‌شوند و در ساعات میانی روز هم به علت کمبود بنزین هیچ اقدامی از سوی شهرداری برای جمع‌آوری زباله‌ها صورت نمی‌گیرد.
این گزارش‌ها همچنین حاکی از این هستند که میزان بنزین موجود، کفاف بیش از یک بار گردش خودروهای جمع‌آوری غیر مکانیزه زباله در محدوده کاری خود را نیز نمی‌دهند و از این رو وضعیت نظافت شهری در معابر و سطح کوچه و خیابان‌ها به مراتب بدتر از مخزن‌های جمع‌آوری مکانیزه است.
در خواست برای “سیلی زدن” به دولت
در حالی که با پشتیبانی‌های ویژه، اکنون ستاد تبصره 13 خود در مقام یک دولت ظاهر شده و بنابه اعلام سایت رجانیوز برای دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی تکلیف تعیین می‌کند، سایت خبری “الف” منتسب به احمد توکلی، رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس نسبت به ناکار آمدی اجرای تبصره 13 در خصوص حمل و نقل عمومی و وضعیت بحرانی ناشی از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین هشدارداد، از احتمال “شکست مفتضحانه” این طرح خبر داد و خواستار زده شدن یک “سیلی” از طرف مجلس به گوش دولت احمدی نژاد شد.
در گزارش این سایت که دو هفته پیش هم در گزارش مشابهی نسبت به تبعات سهمیه‌بدی بنزین هشدار داده بود، آمده است: “با گذشت 50 روز از اجرای سهمیه بندی بنزین و در فاصله ای کمتر از یک ماه به دوره اوج گیری سفرهای درون شهری، اخبار رسیده از نحوه اجرای تبصره 13 و کارآمد سازی حمل و نقل عمومی همچنان نگران کننده و نا امید کننده است. هنوز هم فرایند ابطال کارت سوخت مفقودی یا سرقت شده، کند و غیر منعطف است. برخی وانت بارها و تاکسی‌ها هنوز هم بدون هیچ نظارت موثری سهمیه بنزین شان را می‌فروشند. هنوز هم اتوبوسرانی درون شهری در تهران و برخی شهرها اکنون که در فصل حداقل تقاضا و سفر درون شهری هستیم. جوابگو نیست و مردم را در صف‌های طویل ایستگاه‌ها معطل و ناراحت می‌کند. بازار شایعات و جنگ روانی علیه تبصره 13 و سهمیه بندی بنزین به شدت رواج دارد و هنوز هم اطلاع رسانی درباره تبصره 13 ناقص و پرهرج و مرج است و مسوولان مربوط هم ظاهراً اهمیتی به این موضوع نمی‌دهند.”
این گزارش افزوده است: “در این شرایط متولیان حمل و نقل عمومی در مرکز یعنی شهرداری تهران، ستاد تبصره 13 و وزارت کشور بجای اینکه با صمیمیت و همکاری مشکلات حمل و نقل عمومی در پایتخت را حل و الگویی برای دیگر استانها باشند، به شکل کودکانه ای به دعوا و زیرآب زنی همدیگر مشغولند و در این وانفسا، رئیس ستاد تبصره 13 با حفظ سمت به سرپرستی وزارت صنایع هم منصوب شده است. اجرای تبصره 13 که می‌توانست با حل قطعی مساله بنزین یک پیروزی بزرگ در خدمت رسانی و الگویی برای حل دیگر مشکلات کهنه کشور باشد، تا شکست کامل و مفتضحانه فاصله چندانی ندارد.”
سایت منتسب به احمد توکلی سپس تاکید کرده است: “در مورد نتیجه اجرای تبصره 13، پیروزی نسبی یا شکست نسبی نداریم. نتیجه این کار یا پیروزی کامل است یا شکست کامل. یا دولت می‌تواند با ساماندهی حمل و نقل عمومی، الگوی حمل و نقل را از استفاده از خودروی شخصی به خودروی عمومی تغییر و مصرف و تقاضای بی رویه بنزین را مها کند و یا اینکه بر اثر ضعف و ناکارآمدی شبکه حمل و نقل عمومی و اوج گیری اعتراضات مردمی که از ناکارآمدی اتوبوسها و کمیابی و گرانی تاکسی‌ها به ستوه آمده و تحت جنگ روانی و بمباران تبلیغاتی رسانه‌های خارجی و مخالفان داخلی دولت قرار دارند، از سهمیه بندی عقب نشینی می‌کند.”
این سایت همچنین با انتقاد صریح از احمدی نژاد آورده است: “به نظر می‌رسد رئیس جمهور محترم به این موضوع اهمیت کافی نمی‌دهد و یا خبر ندارند اوضاع پیشرفت اجرای تبصره 13 چگونه است. نظر به ابعاد امنیتی، حیثیتی و تاثیری که تبصره 13 در زندگی عموم مردم دارد امروز نمایندگان ملت در مجلس باید با نیت خیر و از سر دلسوزی، یک سیلی محکم به گوش دولت بنوازند. این سیلی باید آنقدر محکم باشد که دل مستاجران مستاصلی که در اثر اشتباه تاریخی دولت در رشد نقدینگی طی سال های 85 و 86 که این روزها از جهش اجاره خانه درمانده شده اند را خنک کند و در عین حال این سیلی باید آنقدر برادرانه و مهربانانه باشد که در خیر خواهانه بودن آن هیچ کس تردید نکند. امروز رئیس جمهور محترم باید به نمایندگان ملت پاسخ دهند که چرا اجرای تبصره 13 را به افرادی کم تجربه سپرده اند؟ چرا توزیع کارت‌های سوخت مفقود یا معیوب بسیار طول می‌کشد؟ چرا فرآیند ابطال کارت‌های مفقوده و صدور کارت جدید هنوز کند است؟ چرا به خدمت رسانی تاکسی‌ها و وانت بارها نظارت موثری صورت نمی‌گیرد؟ چرا خدمت رسانی اتوبوس رانی درون شهری در اغلب شهرها ناهنجار است و چرا مردم هنوز از اتوبوس های جدید بهره مند نشده اند ؟ چرا دعوا و مشاجره تبصره 13 با شهرداری تهران حل و فصل نمی‌شود؟”
در پایان این گزارش با اشاره به رابطه نزدیک بحران بنزین با سرنوشت اصولگرایان در انتخابات آینده مجلس، تصریح شده است: “امروز ساماندهی حمل و نقل عمومی و به ثمر رساندن جراحی بزرگ اقتصاد ایران درباره بنزین به خاطر اهمیت امنیتی و حیثیتی آن آنقدر حساس و سرنوشت ساز است که مجلس هفتم در این عرصه چیزی برای از دست دادن ندارد. یا با قدرت و جدیت دولت را مجبور می‌کند در این 30 روز آینده تا حد ممکن نقایصی در اجرای تبصره 13 را برطرف کند و یا همه دست‌آوردهایش را که از اصلاح ماده 3 برنامه چهارم در تابستان 83 شروع شد، نزد افکار عمومی ضایع و از دست رفته خواهد شد.”