خاویر بلاس
با سخت شدن تحریم ها و محروم شدن ایران از خدمات مهم بانکی و حمل و نقل، این کشور برای فروش نفت خام خود با مشکلات فزاینده ای روبرو شده است.
پس از آنکه ایالات متحده و اتحادیه اروپا در ماه ژوئیه، قلمروی محدودیت های اعمال شده علیه ایران را بسیار فراتر از قطعنامه سازمان ملل درنظر گرفتند، تهران با معضلات وخیم تری روبرو شدت. تحریم ها که در واکنش به بلندپروازی های هسته ای ایران وضع شده اند، هرچند که بر روی صادرت نفت یعنی نبض تپنده اقتصاد این کشور متمرکز نشده اند، اما به گفته تجار در حال اثر گذاشتن هستند.
ایران چهارمین صادرکننده بزرگ نفت دنیاست و مهمترین مشتریان آن کشور ژاپن، هند، کره جنوبی و چین هستند. ایتالیا و اسپانیا نیز بزرگترین خریداران اروپایی نفت ایران هستند. آمریکا از انقلاب 1979 به این سو، از ایران نفت خام نخریده است.
این مشکلات هنوز با کاهش صادرات نفتی ایران همراه نشده اند اما تجار نفت هشدار می دهند در صورت حل نشدن این مشکلات، کاهش تولید ظرف چند ماه آینده مشهود خواهد شد.
آژانس بین المللی انرژی، که نهاد ناظر نفتی برای کشورهای غربی محسوب می شود، هفته گذشته اعلام کرد، ممکن است ایران به ذخیره نفت در تانکرهای مستقر در دریا دست بزند “زیرا تحریم های جدید با عواقب پیش بینی نشده ای در خصوص کاهش خریداران نفت خام همراه است.”
دلالان و مقامات نفتی می گویند بانک های اروپایی و خاورمیانه ای از صدور اعتباراسنادی (ال سی)، به عنوان یکی از ابزار مهم تجارت، برای مؤسسات مالی ایرانی خودداری می کنند. این اقدام، پرداخت هزینه برای خرید نفت را دچار مشکل می کند. شرکت های حمل و نقل از اعزام تانکر به پایانه های نفتی ایران خودداری می کنند و شرکت های بیمه نیز مایل به تحت پوشش قراردادن محموله های عازم ایران نیستند.
یک مقام مسؤول در یک شرکت نفتی اروپایی که از خریداران سنتی نفت ایران است گفت: “حمل و نقل و اعتبار اسنادی؛ دو مشکل اصلی هستند. کار به طور فزاینده ای در حال دشوار شدن است.” یک مقام دیگر در یک شرکت تجاری گفت: “مشکل اعتبار اسنادی به زودی اثرات چشمگیری بر حجم صادرات نفت ایران خواهد گذاشت.”
مقامات آمریکایی به سراسر دنیا سفر کرده اند و نسبت به قانون جدید آمریکا و مجازات بانک هایی که به معامله با شرکت های ایرانی مندرج در فهرست سیاه این کشور دست بزنند، هشدار داده اند.
تجار می گویند آنها هنوز از بانک های آسیایی برای دریافت اعتبار اسنادی استفاده می کنند اما تحریم های اعلام شده از سوی ژاپن و کره جنوبی، این مسیر را هم مسدود خواهد کرد. احتمالاً بانک های چینی به تنها مجرای معاملات مالی با ایران تبدیل خواهند شد.
محسن خجسته معاون وزیر نفت ایران هفته گذشته وجود هرگونه مشکلی را انکار کرده بود اما وزارت نفت ایران از ابراز نظر مجدد در این باره خودداری کرد.
خبرگزاری مهر به نقل از آقای خجسته گزارش داده بود: “وضعیت تقاضا در بازار جهانی به شکلی است که ایران حتی برای فروش نفت خام خود شرط و شروط می گذارد.”
بر اساس تازه ترین اطلاعات، ایران در ماه اوت 3.7 میلیون نفت خام در روز تولید کرد و این کمترین خروجی نفت کشور از سال 2003 به این سوست. قسمت عمده کاهش تولید به تصمیم لازم الاجرای اوپک در اواخر سال 2008 و اوائل سال 2009 مربوط می شود.
دیوید کرش از گروه مشاوران مارکت اینتلیجنس درموسسه پی- اف- سی انرژی گفت، بانک ها مشتاق نیستند برای معامله با ایران به استقبال خطر بروند.
وی گفت: “واشنگتن برای تحریم رسمی نفت خام ایران پا پیش نخواهد گذاشت، اما عدم دسترسی ایران به بازار مالی دنیا دارای اثراتی بر فروش نفت خواهد بود. مشکل خرید نفت ایران در اروپا هرچه بیشتر می شود و به زودی ژاپن نیز همین مشکل را تجربه خواهد کرد.”
منبع: فایننشیال تایمز- 13 سپتامبر
