طبق گزارش این هفته واحد اطلاعات اکونومیست، چهار کشور آسیایی تقریبا تمامی نفت تولیدی ایران را می‌خرند. این گزارش با اشاره به اینکه خرید نفتی این کشورها از سال 2009 شدیدا کاهش یافته می‌گوید: “تقریبا تمام صادرات نفت ایران به کشورهای چین، کره جنوبی، ژاپن و هند می‌رود.”
به گزارش این نهاد، صادرات نفتی حدود 80 درصد درآمد صادراتی ایران و 50 الی 60 درصد کل درآمد کشور را تشکیل می‌دهد. بودجه دولت ایران برای سال مالی جاری منتهی به ماه مارس بر پایه تولید روزانه 2⁄2 میلیون بشکه بسته شده، اما این مقدار به حدود 1⁄1 میلیون بشکه رسیده است و برای ایران ماهیانه حدود 5 میلیارد دلار ضرر به دنبال دارد.
با تبعیت اکثر کشورها از تحریم‌های غرب، وابستگی ایران به این چهار کشور خصوصا به چین بسیار شدید شده است. چین با اینکه 23 درصد از واردات نفتی خود از ایران را کاهش داده است، اما حدود 50 درصد نفت تولیدی این کشور را می‌خرد.
هند نیز در هشت ماه اول سال 2012 حدود 17 درصد از واردات نفتی خود از ایران را کاهش داده است. مقامات هندی همچنین عنوان کرده‌اند که در سال 2013 نیز حدود 10 الی 15 درصد از واردات خود را کاهش خواهند داد. هم کره‌جنوبی و هم ژاپن خرید نفت از ایران را در 11 ماه اول 2012 حدود 40 درصد کاهش دادند و قول داده‌اند در سال 2013 نیز خرید خود را کمتر کنند.
تحریم‌های آمریکا کشورهایی را که با بانک مرکزی ایران و دیگر بانک‌های این کشور تجارت کنند از دسترسی به سیستم بانکی خود محروم می‌کند. این قانون که در 31 دسامبر 2011 به تصویب رسید به کشورهایی که واردات نفتی خود از ایران را به طور مداوم کاهش دهند مهلت‌های سه‌ماهه قابل تمدید می‌دهد. چین، هند، کره جنوبی و ژاپن از زمان آغاز تحریم‌ها دوبار مهلت دریافت کرده‌اند.
در همین حال اتحادیه اروپا نیز کشورهای عضو خود را از خرید نفت از ایران منع کرد. همچنین به شرکت‌های بیمه دریایی خود نیز اجازه نمی‌دهد محموله‌های نفتی ایران را بیمه کنند و این موضوع باعث شده این کشور برای حفظ مشتریان کم‌تعدادش هزینه بیمه را خود متقبل شود. این خریداران همچنین برای ادامه معامله با ایران خواستار کاهش قیمت نفت شده‌اند.
انتظار می‌رود شرایط برای ایران در ماه‌های آینده بدتر شود. وضعیت بین‌المللی انرژی و ادامه رشد اقتصادی باعث می‌شود کشورهای غربی بدون ایجاد تغییر در قیمت نفت بتوانند تحریم‌ها را ادامه دهند.
شاید چیزی که برای ایران خسارت‌بارتر باشد قانونی است که از ماه آینده اجرایی می‌شود. طبق این قانون کشورهایی که از ایران نفت می‌خرند نمی‌توانند به صورت مستقیم یا از طریق واسطه پول نفت را بپردازند؛ در عوض باید این پول در بانک‌های کشور خریدار باقی بماند و فقط بری مقاصد قانونی از آن استفاده شود. اما تمام این تحریم‌ها باید در جهتی پیش برود که ایران را متقاعد به عقب‌نشینی از مواضع هسته‌ای خود کند. ایران تابستان گذشته حسن‌نیت خود را نشان داد و مقداری از ذخیره اورانیوم 20 درصدی خود را به صفحه‌های سوختی برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کرد؛ تحریم‌ها باید به صورتی هدف‌مند باشند که ایران تشویق به ادامه همکاری شود.
منبع: دیپلمات - 5 ژانویه
