در حالی که نزدیک به چهار ماه تا زمان برگزاری انتخابات ریاستجمهوری باقی مانده، تلاش برخی گروه‌ها و چهره‌های اصلاح‌طلب برای حضور سیدمحمد خاتمی در انتخابات افزایش یافته و حامیان آن‌ها در فضای مجازی نیز اقدام به تشکیل گروه‌های مختلف برای دعوت از رییس‌جمهور دوران اصلاحات برای حضور در انتخابات کرده‌اند.
همزمان سیدمحمد خاتمی نیز در سخنانی با اشاره به اینکه “در انتخابات نمی‌توان نظر افراد در حبس و حصر را نادیده گرفت”، احتمال حضور خود در انتخابات را رد نکرده است.
سخنان خاتمی در حالی بیان شده که هفته گذشته حیدر مصلحی، وزیر اطلاعات، با اذعان به شنود جلسات گروه‌های مختلف، نسبت به احتمال حضور خاتمی در انتخابات موضع گرفته و گفته بود: “یکی از این افراد که همه شبکه‌های ضدانقلاب در داخل و خارج به دنبال کاندیداتوری وی هستند بدهی‌های زیادی به ملت ایران دارد و صرف سوابق مسئولیت وی در گذشته نمی‌تواند پرونده گذشته وی را به دست فراموشی بسپارد. اردوگاه و تیم این فرد چگونه سخن از فقدان انتخابات آزاد به میان می‌آورند در حالی که 8 سال صدارت دوم خردادی‌ها بر مبنای همین انتخابات صورت پذیرفته است، ای کاش امکان انتشار اسنادی مربوط به همین افراد از جلسه خصوصی‌شان وجود داشت که در این جلسه جسارت‌هایشان به ساحت امام راحل و سخره گرفتن اصل ولایت فقیه را توسط همین فرد برملا می‌شد که در جلسه می‌گوید امام هم تحت فشار مقوله ولایت فقیه را قبول کرد”.
سیدمحمد خاتمی خود اما در دیدار با برخی از دانشجویان، انتخابات را مساله‌ای دانست که چند پیش‌فرض دارد “اینکه حاکمیت از آن مردم است یعنی مردم حاکم بر سرنوشت اند، والا انتخابات معنی ندارد یا امر تشریفاتی و زینتی است”. وی از انتخابات با عنوان “روح دموکراسی” نام برد. رییس‌جمهور دوران اصلاحات همچنین گفت: “نمی‌شود در مهمترین مسأله که همانا انتخابات است نظر بسیاری از آنان که هزینه دادند و به حصر و حبس و محدودیت ها گرفتار شدند را نادیده گرفت. درست است که باید جهت فکر و فعالیت خود را جامعه و تلاش برای ارتقاء فکری و اعتلاء بینش و منش مردم قرار داد، اما در کشورهایی نظیر کشور ما اگر نگاه به قدرت نداشته باشیم نمی توان فعالیت مدنی و اجتماعی نیز داشت. اگر دولت با شما معارضه داشته باشد، در مقابل شما خواهد ایستاد. اما شما و مردم در مورد تصمیم گیری من اصلا نگران نباشید. من یک فرد در مجموعه عظیم اصلاح طلبان هستم و نظر خودم را دارم و در عین حال در عمل به نظر جمع (که امیدوارم اجماعی باشد) احترام می گذارم”.
برخی از حامیان خاتمی در فضای مجازی، این سخنان وی را نشان‌دهنده آمادگی او برای حضور در انتخابات آتی ریاستجمهوری توصیف کردند. پیش از این برخی از اصلاح‌طلبان زندانی هم‌چون مصطفی تاج‌زاده نیز از خاتمی درخواست کرده بودند در انتخابات نامزد شود.
تاج‌زاده اکنون نیز درباره امکان حضور خاتمی در انتخابات گفته است: “باید کمپین دعوت از آقای خاتمی را هرچه بیشتر گسترش داد و به این ترتیب زمینه حضور ایشان را برای نجات کشور و دین و مردم فراهم کرد. اگرچه با عملکرد چند سال گذشته دولت و مجلس هرکس در انتخابات پیروز شود، قطعا با مشکلات بسیار جدی مواجه خواهد بود و دوران بسیار سختی را پیش رو خواهد داشت. اما آقای خاتمی باید بداند که هرگز نمی تواند نسبت به سرنوشت میهن و آئین و آینده ایرانیان در این شرایط حساس بی تفاوت باشدو خدای ناکرده غفلت و کوتاهی کند. اقتدارگراها نیز از ترس ملت جرأت رد صلاحیت ندارند چرا که دیده اند مردم نسبت به رأی خود به ویژه در این شرایط بحرانی کنونی، حساسیت زیادی خواهند داشت”.
از میان گروه‌های مختلف اصلاح‌طلب یا نزدیک به آن‌ها، تاکنون نام‌های مختلفی برای حضور در انتخابات مطرح شده است. عبدالله نوری، محمدرضا عارف، مصطفی کواکبیان، محمدعلی نجفی، اسحاق جهانگیری و محمد شریعتمداری از جمله این افراد هستند. اصلاح‌طلبان اما بر این عقیده‌اند که حضور خاتمی از سویی مانع از حضور کاندیداهای دیگر اصلاح‌طلب در انتخابات خواهد شد و از سویی وی با توجه به پشتوانه رای بالای خود در جامعه، راه آسان‌تری برای پیروزی در انتخابات دارد. ضمن آن‌که با توجه به سابقه ریاستجمهوری وی و همچنین شناخته شدنش در جامعه جهانی، امکان ردصلاحیت او بسیار پایین است.
این مساله‌ای است که به گفته غلام‌حسین کرباسچی، مورد توجه هاشمی‌رفسنجانی نیز قرار گرفته است. دبیرکل حزب کارگزاران در گفت‌وگویی، در این‌باره گفته است: “شخص خود‌هاشمی شاید اعتقادش این باشد که از نظر رای آوری، خاتمی بهترین گزینه است”. کرباسچی اما نظر دیگری درباره احتمال کاندیداتوری هاشمی و خاتمی دارد: “آقای‌هاشمی تا این زمان گفته است که کاندیدا نمی شود. من شخصا معتقدم آقای هاشمی خیلی بهتر از من و حتی خیلی اشخاص دیگر شرایط را درک می کند، اگر آقای‌هاشمی تصمیم بگیرد که در این انتخابات حضور پیدا کند، قطعا من و خیلی‌ها از ایشان حمایت می کنیم. در حال حاضر بسیاری از اصلاح طلبان مثلا آن دسته‌ای که از نظر شما تندرو بنظر می آیند، مثل آقای حجاریان معتقدند که راه حل نظام و مشکلات کشور به دست آقای‌هاشمی است… بعضی از اصلاح طلبان به حضور خاتمی معتقد هستند و بعضی هم نه. اما بنده شخصا معتقدم اگر هیچ مانعی هم بر سر راه خاتمی برای کاندیداتوری نباشد، وی نباید بیاید”.
کرباسچی همچنین به انتقاد از افرادی پرداخته که معتقدندبه دلیل حصر میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد و همچنین زندانی بودن برخی چهره‌های سیاسی، باید از حضور در انتخابات چشم پوشید: “نمی توانیم بگوییم حالا که به زندان رفته ایم کار سیاسی را تعطیل کنیم. برخوردی شد که غلط یا درست ما به آن انتقاد داریم. الان در شرایط فعلی برخورد اصلاح طلبانه و انتقادی مثلا حدود ۱۰۰ نفر نماینده مجلس از دولت واز شرایط موجود بهتر است یا اینکه هیچ صدایی بلند نشود؟”
این مساله‌ای است که پیش از این مورد اشاره عبدالله نوری نیز قرار گرفته بود: “زمانی پیش می‌آید که از دو یا چند خواسته ی به حق که به طور همزمان مطرح می‌شوند امکان تحقق هر دو یا همه در یک زمان عملی نیست و باید یکی را انتخاب کرد و دیگری را فدا نمود. مشکل وقتی مضاعف می‌شود و تضاد، تنش و بی‌اعتمادی زمانی بیشتر می گردد که یک جریان سیاسی بخواهد تصمیم بگیرد اما حاضر نباشد شرایطی را که به اتخاذ تصمیم منجر می شود عملی سازد. ضمن اینکه فرصت اتخاذ برخی تصمیم‌ها هم ممکن است به دلیل تأخیر بیش ازحد از دست برود”.
بحث حضور اصلاح‌طلبان در انتخابات از زمان حضور سیدمحمد خاتمی در انتخابات مجلس نهم جدی‌تر شد. وی با آن‌که پیش از این بر عدم شرکت در انتخابات تاکید کرده بود٬ اما رایی با نام “جمهوری‌اسلامی” به صندوق انداخت. در آن زمان برخی نزدیکان خاتمی گفتند که وی این کار را برای باز نگاه داشتن روزنه‌های اصلاح در درون حاکمیت٬ انجام داده است.
در این مدت اسامی افراد متعددی چون سیدمحمد خاتمی٬ سیدحسن خمینی٬ محمدرضا عارف و عبدالله نوری برای حضور در انتخابات در محافل گوناگون مطرح شده است.
