ارتش ترکیه عصر روز گذشته بخش هایی از خاک سوریه در نزدیکی مرزهای خود را گلوله باران و دفتر نخست وزیر ترکیه این مسئله را تأیید کرد. در بیانیه ای که دفتر رجب طیب اردوغان در این خصوص صادر کرد، اعلام شده که ارتش آن کشور اهدافی را در آن سوی مرز که با رادار مشخص شده بودند گلوله باران کرده است. ترکیه همسایه غربی ایران و دولت جمهوری اسلامی اصلی ترین متحد منطقه ای سوریه است. حکومت ایران پیش از این در چند نوبت به ترکیه هشدار داده بود که در صورت حمله نظامی به سوریه، با واکنش متقابل جمهوری اسلامی روبرو خواهد شد. در جریان نصب سپر دفاع ضد موشکی ناتو در خاک ترکیه نیز برخی فرماندهان نظامی ایران هشدار داده بودند که در صورت حمله به ایران، نخستین مکانی که توسط موشک های جمهوری اسلامی هدف قرار می گیرند، پایگاه های ضدموشکی ناتو در خاک ترکیه است.
این تهدیدات، اعتراض شدید دولت ترکیه را به دنبال داشت. روابط میان دو کشور هم اکنون چندان دوستانه نیست و این در حالی است که محمدرضا رحیمی، معاون اول محمود احمدی نژاد امروز به ترکیه می رود تا با نخست وزیر این کشور درباره امضای توافقنامه گسترش روابط اقتصادی گفت و گو کند.
حمله نظامی دیروز ترکیه به سوریه به تلافی شلیک خمپاره ای از داخل خاک سوریه به ترکیه انجام شد که در جریان آن یک زن و چهار کودک ترکیه ای کشته شدند.
نیروهای دولتی و ارتش سوریه روزهاست که در حال نبرد با شورشیان این کشور و ارتش آزاد سوریه برای در دست گرفتن کنترل گذرگاه مرزی تل ابیض در نزدیکی مرز دو کشور هستند.
این گذرگاه مرزی در نزدیکی شهر آقجا قلعه ترکیه واقع و یکی از نقاط درگیری میان سربازان سوری و مخالفان دولت آن کشور در طول شورشهای هجده ماه گذشته بوده است.
گروهی از مردم آقجا قلعه در اعتراض به انفجار مهمات نظامی سوریه در شهر خود به سمت ساختمان شهرداری راهپیمایی کرده اند. شهردار آقجا قلعه گفته درگیریها در آن سوی مرز در طول ده روز گذشته زندگی را برای مردم آن شهر مختل کرده است.
گزارش شده که حادثه امروز در آقجا قلعه دومین حادثه مرگبار ناشی از درگیریهای نظامی در آن سوی مرزهای ترکیه بوده است. چندین مدرسه ترکیه در آن منطقه به دلیل ناامنی ناشی از درگیریهای مرزی در سوریه تعطیل شده اند.
گلوله خمپاره شلیک شده به ترکیه در جریان این درگیری ها پرتاب شده بود اما مشخص نیست که کدام یک از طرفین اقدام به شلیک آن کرده بودند. در اطلاعیه دفتر نخست وزیری ترکیه نیز اشاره ای به ماهیت اهداف گلوله باران شده در خاک سوریه نشده است.
در ماه های گذشته و همزمان با افزایش درگیری های نظامی در داخل سوریه میان مخالفان مسلح و ارتش و شبه نظامیان وفادار به بشار اسد، هر از چند گاهی احتمال وقوع جنگ میان ترکیه و سوریه نیز قوت می گرفت.
دولت ترکیه به صراحت خواهان کناره گیری یا برکناری بشار اسد از ریاست جمهوری سوریه شده و هم اکنون یکی از حامیان اصلی مخالفان اسد به شمار می آید.
پدافند هوایی سوریه در ابتدای تیرماه سال جاری یک جت جنگنده F-4 متعلق به نیروی هایی ترکیه را منهدم کرد. احتمال حمله نظامی ترکیه به سوریه در واکنش به این مسئله در آن هنگام بسیار افزایش یافت اما پس از عذرخواهی رسمی دولت سوریه و ابراز تاسف بشار اسد از این اتفاق، تنش به طور موقت کاهش یافت هرچند دولت ترکیه گفت که در آینده این اقدامات سوریه را تلافی خواهد کرد.
اوایل هفته جاری نیز پس از آنکه خمپاره‌ای از خاک سوریه به منزلی در ترکیه اصابت کرده بود، احمد داوود اغلو، وزیر خارجه ترکیه هشدار داد در صورت تکرار حادثه، آنکارا اقدام مقتضی را انجام خواهد داد.
ناتو با ترکیه، ایران با سوریه
ترکیه از اعضای اصلی سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است که بازوی نظامی شورای امنیت سازمان ملل متحد به شمار می آید.
بند پنجم اساسنامه ناتو می گوید که حمله به یکی از اعضای این سازمان، حمله به تمامی اعضای آن به شمار می رود و با واکنش مجموعه ناتو روبرو می شود.
در بیانیه دفتر نخست‌وزیر ترکیه درباره حمله دیروز آمده است: “نیروهای مسلح ما در منطقه مرزی، بلافاصله به این حمله شنیع پاسخ دادند.”
بیانیه دفتر رجب طیب اردوغان تصریح کرده است: “ترکیه هرگز چنین اعمال تحریک‌آمیزی از سوی رژیم سوریه علیه امنیت ملی‌مان را بی‌پاسخ نخواهد گذاشت.”
در ادامه این بیانیه آمده است که احمد داوود اغلو، وزیر خارجه ترکیه، تلفنی با بان گی مون، دبیر کل سازمان ملل و وزیران خارجه چندین کشور در شورای امنیت گفت‌وگو کرده و آنها را در جریان این حادثه قرار داده است.
دفتر نخست‌وزیر ترکیه همچنین قید کرده که وزیر خارجه این کشور با دبیرکل ناتو، فوگ راسموسن نیز برای نشست اضطراری اعضای ناتو صحبت کرده است.
بند چهار پیمان آتلانتیک شمالی، می‌گوید هنگامی که بنا بر عقیده یکی از اعضا تمامیت ارضی، استقلال سیاسی یا امنیت یکی از اعضا مورد تهدید باشد، اعضای ناتو در این باره نشست مشورتی برگزار می‌کنند. آخرین خبرها از برگزاری نشست اضطراری ناتو در بروکسل حکایت دارد.
خبرگزاری رویترز به نقل از بان گی مون، دبیر کل سازمان ملل متحد گزارش داد که او از ترکیه خواسته همه کانال‌های ارتباطی با سوریه را باز نگه دارد.
وی کمی پس از آن، با صدور بیانیه‌ای از سوریه خواست به حاکمیت ملی همسایگانش احترام کامل بگذارد و خشونت علیه مردم سوریه را نیز متوقف کند.
از سوی دیگر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا با ابراز انزجار از پرتاب خمپاره از مرزهای سوریه با خاک ترکیه، اظهار داشت که واشینگتن برای اتخاذ گام بعدی با آنکارا در تماس خواهد بود.
هیلاری کلینتون با اشاره به اوضاع منطقه آن را “بسیار بسیار خطرناک” توصیف کرد.
وزیر خارجه ترکیه گفته که آمریکا از دولت این کشور در قبال حمله سوریه “حمایت همه جانبه” به عمل می آورد.
دولت جمهوری اسلامی که متحد اصلی منطقه ای سوریه و همسایه شرقی ترکیه به شمار می آید، تا لحظه تنظیم این گزارش واکنشی به بحران اخیر نشان نداده است.
برخی مقام های ارشد نظامی جمهوری اسلامی پیش از این به ترکیه هشدار داده بودند که در جنگ احتمالی با سوریه، در کنار متحد قدیمی خود خواهند بود.
از آغاز اعتراضات علیه دولت بشار اسد و حکومت حزب بعث در سوریه در ۱۸ ماه گذشته، نزدیک به ۳۰ هزار نفر در این کشور کشته اند و صدها هزار نفر نیز زخمی یا آواره شده اند.
